سرویس سینمایی هنرآنلاین: سی و نهمین جشنواره فیلم فجر به مانند سال‌های گذشته آثار مستند و فیلم کوتاه را نیز در بر گرفته است. با این تفاوت که به نسبت سال‌های گذشته تعداد آثار بیشتری به بخش مسابقه راه یافتند و با هم به رقابت پرداختند.
از میان آثار ارائه شده به دبیرخانه جشنواره فیلم فجر در نهایت هیئت داوران این بخش متشکل از سعید پوراسماعیلی، امیر توده‌روستا، محمدعلی فارسی، محمد کارت و سام کلانتری در نهایت شش فیلم در بخش فیلم کوتاه و پنج فیلم مستند بلند به مرحله نهایی راه یافتند.
"جلد"
ساخته احسان معجونی است و قصه آن درباره بازیگری است که در عرصه موشن کپچر فعالیت دارد، در واقع او در کار شبیه سازی است و سعی می‌کند شخصیتی را خلق کند که با توجه به خوب پیش نرفتن شرایط کم کم اتفاقاتی پیش می‌آید که مرز میان واقعیت و مجاز را نمی‌توان تشخیص داد. سپهر تهرانچی، سمانه اسماعیلی، علی کرسی‌زر، امید شوندی در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
"ناهید"
ساخته صمد علیزاده است و بخش اصلی داستان در یک خانه قدیمی می‌گذرد، روایت فیلمنامه به نوعی است که کاراکتر اصلی (ناهید) مخاطب را از خود جدا نمی‌کرد و این امر باعث شد تا این فیلم به صورت پلان سکانس کار شود. لعیا میرنصیری، فیروز عاقلی، شهرزاد شکوریان، مهدی حیدری، پریسا سهرابی، بهناز فتاحزاده، سئودا آجرپز، محمدحسین ملایی، نسرین خرم، رقیه زاد مهدوی و مهدی عبداللهی فهرست بازیگران این اثر را تشکیل می‌دهند.
"ماسک"
به کارگردانی نوا رضوانی که در چهار روز فیلمبرداری شده است. در خلاصه داستان این اثر کوتاه آمده است: دختری برخلاف میلش و بخاطر دوستش کاری را انجام می‌دهد. کتایون سالکی و هومان محمد حسینی بازیگران این اثر کوتاه هستند.
"گوشت تلخ"
ساخته فرید حاجی است و در خلاصه داستان آن آمده: هرمز، آشپز سالخورده دانشگاه که اضافه وزن دارد، بعد از پایان ساعات کاری، تکه‌های گوشت گوسفند را زیر شلوارش پنهان می‌کند و می‌دزدد. محمدعلی کریمی‌منش، مرتضی خانجانی، معین ضرابی، قاسم عبدالهی بازیگران این فیلم کوتاه هستند که بهمن ماه سال 98 تولید شده است و چهار شب فیلمبرداری آن به طول انجامیده است.
"وضعیت اورژانسی"
مریم اسمی خانی فیلم را کارگردانی کرده و در خلاصه داستان فیلم آمده است: نازنین دختر بچه ای 6 ساله است که از مامور اورژانسی که برای مداوای مادر بیمارش به خانه آنها آمده می‌خواهد که با مادرش ازدواج کند. سعید چنگیزیان، نازنین رمضانی، میلاد میرزایی و الناز حسن‌پور بازیگران این اثر سینمایی هستند.
"شاهد"
ساخته علی عسگری است که به قلم خودش و فرنوش صمدی نوشته شده است. در خلاصه داستان فیلم آمده است: زنی به همراه دخترش برای تعویض لباس به مجتمع خریدی می‌روند. در آنجا یک تراژدی اتفاق می‌افتد. در واقع قصه درباره مادری است که دست یاری به طرف زن پا به سن گذاشته‌ای دراز می‌کند، فاجعه‌ای رخ می‌دهد که او را با عواقب کرده‌اش بی رحمانه روبرو می‌سازد. این فیلم در سی و سومین جشنواره فیلم کوتاه مینیمالن در نروژ موفق به دریافت جایزه شده است. آناهیتا افشار، سلنا مرادی، نسرین کوردی در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
اما در بخش فیلم مستند پنج فیلم به بخش مسابقه راه یافتند:
"ایساتیس"
علیرضا دهقان مستندساز پیش از این نیز به سراغ موضوعاتی درباره آب و کم‌آبی رفته بود، اما این بار با ساخت "ایستاتیس" آب را بهانه‌ای قرار داد برای پرداختن به جامعه؛"ایساتیس" علاوه بر این که عنوان قدیمی شهر یزد است، به عناصر اصلی و حضور آن در زندگی مردم این منطقه نیز می‌پردازد. در خلاصه این فیلم آمده است: "داستان دست‌های مردمانی که از خاک کیمیا ساختند و از نیستی به هستی رسیدند. داستانی کهن از منزلت حقیقی آب؛ از اندیشه‌های نو در رانش آب. داستان پر فراز و نشیب شهری که قرن‌هاست چون عقیق بر دل خاک خشک و خالی کویر می‌درخشد. داستان گفتگوی مهربان ادیان و عطر ایمان ..." ابوالحسن تهامی‌نژاد، نصرالله مدقالچی، زهره شکوفنده و مریم شیرزاد راویان این مستند سینمایی هستند. این فیلم که نمونه‌های خارجی بسیار قوی دارد شاید نخستین فیلمی است که در این ابعاد به شهر یزد و آداب و سنن این منطقه می‌پردازد. "ایساتیس" در این دوره از جشنواره علاوه بر این که نظر مخاطبان را جلب کرد توانست جایزه ویژه دبیر جشنواره را نیز از آن خود کند.
"رؤیاهای خالکوبی‌شده"
این فیلم ساخته مهدی گنجی است که پیش از این با مستند"من میخوام شاه بشم" در بسیاری از جشنواره‌های داخلی و خارجی حضور یافت و جوایزی را از آن خود کرد. او این بار به سراغ موضوعی دیگر از دل جامعه رفته است و در "رؤیاهای خالکوبی‌شده" به قصه چند نوجوان می‌پردازد که رؤیای ستاره شدن در دنیای فوتبال را در سر می‌پرورانند و خانواده‌های آنها در کنار این نوجوانان انتظاراتی را برای بهبود زندگی‌شان دارند درواقع برای سفر به اسپانیا و حضور را در تیم فوتبال بهانه‌ای است برای نمایش درونیات شخصیت‌های فیلم. علیرضا به‌عنوان شخصیت اصلی برگزیده شده است. پدر علیرضا خود رؤیای فوتبالی داشته و حالا با کارگاهی که در آن قلیان می‌سازد، زندگی را می‌گذراند. رؤیای پدر و علیرضا قراردادهای فوتبالی با دستمزد بالاست تا خانواده بتوانند با این پول زندگی راحتی را بگذرانند و پدر بدهی‌هایش را بپردازد و نگران آینده فرزندانش نباشد و رؤیای مادر حضور در استادیوم به همراه جمعی از زنان فامیل برای تشویق پسرش است.
"هجده هزار پا"
مهدی شامحمدی در این فیلم مستند به بارریزی هواپیماها برای دو شهر محاصره‌شده در سوریه می‌پردازد. "احمد شیخِ ۲۴ ساله بعد از دو سال زندگی در شرایط بسیار سخت موفق می‌شود همراه با نیمی از افراد خانواده از محاصره شهرش فوعه در سوریه خارج شود. حال او بیرون از محاصره تلاش می‌کند که به نیم دیگر افراد خانواده و مردم شهرش آب و غذا برساند و..." "هجده هزار پا" منتخب بخش مسابقه ملی مستندهای بلند و جایزه شهید آوینی این دوره جشنواره سینما حقیقت بود. فیلم محصول مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بوده و با مشارکت مؤسسه روایت فتح تولید شده است.
"خانه"
افسانه سالاری امسال مستند "خانه" را ساخت و نخستین بار در جشنواره چهاردهم سینما حقیقت به نمایش درآورد. سه نسل از خانوادهای افغانستانی در سه طبقه خانه‌ای آجری در جنوب تهران با هم زندگی می‌کنند و روابط عمیق و صمیمانه‌ای بین‌شان برقرار است. محمدتقی پسر جوان خانواده صفری که در ایران به دنیا آمده، به‌زودی از دانشگاه تهران با مدرک کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل می‌شود. او تصمیم گرفته است برای همیشه ایران را ترک کند، به افغانستان برگردد و آنجا کار و زندگی کند. سرزمین مادری که هرگز آن را ندیده است. خانوادهای که سال‌ها با زندگی در غربت کنار آمده با سفر محمدتقی در مسیر تازه‌ای می‌افتد.
"کودتای ۵۳"
کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که به سرنگونی دولت دکتر محمد مصدق منجر شد، از بحث‌برانگیزترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است که در آثار داستانی و مستند زیادی مورد تحلیل قرار گرفته است. در چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت فیلمی با عنوان "کودتای ۵۳" ساخته تقی امیرانی که با همکاری والتر مرچ نویسنده و تدوینگر برنده سه جایزه اسکار ساخته شده به نمایش درآمد که به این نقطه عطف تاریخی پرداخته است. نمایش این فیلم در ایام جشنواره با استقبال زیاد مخاطبان مواجه شد. "کودتای ۵۳" پیش از این هم در جشنواره‌های معتبر بین‌المللی نمایش داده شد و درخشید که از آن جمله می‌توان به نمایش آن در جشنواره تلوراید، جشنواره فیلم لندن، جشنواره مستند کپنهاگ دانمارک، پالم اسپرینگز، فیلکرز رودآیلند و سیاتل اشاره کرد. "کودتای ۵۳" همچنین موفق به کسب عناوین نامزد دریافت جایزه بهترین مستند بیفا، جایزه معتبر گریرسون، نامزد جایزه حقیقت در داکیوفست کوزوو و برنده جایزه بهترین فیلم مستند بین‌المللی به انتخاب تماشاگران در جشنواره ونکوور و نامزد جایزه بهترین مستند از جوایز فیلم مستقل بریتانیا اشاره کرد. علاوه بر این جوایز "کودتای ۵۳" در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت نیز به نمایش درآمد و در طول این مدت در صدر جدول برترین‌های جشنواره قرار گرفت تا حدی که جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران چهاردهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت را نیز از آن خود کرد. این فیلم تولید مشترک بریتانیا و ایران است و رالف فاینس بازیگر بریتانیایی نامزد اسکار ("فهرست شیندلر" و "بیمار انگلیسی") نیز در آن حضور دارد. ساخت فیلم ۱۱ سال طول کشید و به گفته امیرانی وقتی در آن زمان ایده فیلم شکل گرفت، قرار نبود مستند باشد، بلکه قرار بود این کار به‌عنوان اولین فیلم داستانی او ساخته شود. اما وقتی شخصیت‌های اصلی فیلم را دید و با آنها از نزدیک صحبت کرد با خود گفت مگر دیوانه‌ای؟ وقتی این افراد وجود دارند و خودشان داستان را با جزئیات تعریف می‌کنند چرا مستند نسازی؟ همین عامل نیز موجب شد تا "کودتای ۵۳" شکل بگیرد.