سرویس سینمایی هنرآنلاین: حمید سهیلی مستندساز باسابقه میراث فرهنگی ایران که پس از یک دوره طولانی بیماری دیابت، ۳۰ شهریور ۹۸ به دیار باقی شتافت، در طول ۴۰ سال فعالیت فرهنگی، هنری خود بیش از صد مستند ایران‌شناسی را تهیه و کارگردانی کرد.
در سال ۱۳۹۸ مجموعه ۳۳ قسمتی "معماری ایرانی" او که در فاصله سال‌های ۶۲ تا ۷۱ ساخته شد، توسط یونسکو ثبت جهانی شد. مرحوم سهیلی آخرین فیلم خود "قزوین: کتابت، خوشنویسی، فرهنگنامه" را در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تهیه و کارگردانی کرد. در این فیلم مستند حرکت تاریخی خط و خوشنویسی و کتابت و فرهنگنامه، از گذشته‌های دور تا زمان معاصر، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مراسم نکوداشت زنده‌یاد حمید سهیلی پژوهشگر و مستندساز برجسته، روز پنجشنبه ۲۷ آذرماه در چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت برگزار شد.
ارد عطارپور مستندساز در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره سینمای حمید سهیلی گفت: مرحوم سهیلی چهره برجسته‌ای در سینمای مستند به شمار می‌آید. فرهنگ، هنر و تاریخ از حوزه‌های مورد علاقه ایشان است. مهم‌ترین اثر آقای سهیلی "معماری ایرانی" بود که در اوایل دهه ۶۰ آن را شروع کرد. این اثر نزدیک به هشت سال طول کشید تا به پایان رسید. مجموعه معماری ایرانی کار بسیار مهم و گران‌سنگی بود که بخش‌های مختلفی از هنر معماری ایرانی در آن ثبت شده است.
وی افزود: سهیلی در این اثر با آدم‌های بسیار مهمی صحبت کرده و تصاویر گران‌سنگی را برای ما ضبط و به‌عنوان سند به یادگار گذاشته است. به‌خصوص زمانی که ایشان این اثر را تولید کردند، وارد شدن به این عرصه کار ساده‌ای نبود. اما به‌هرحال او وارد شد و با تولید این اثر دری را باز کرد که فیلمسازان دیگر نیز از طریق آن توانستند به این عرصه وارد شوند و راه را ادامه دهند.
عطارپور ادامه داد: مرحوم سهیلی بیش از ۱۰۰ مستند تولید کرده و در زمینه‌های مختلف نقاشی، نگارگری و خط آثاری همچون "به سوی سیمرغ"، "تاریخ خط" و آثاری از این دست را تولید کرده که همه کیفیت قابل اعتنایی دارند.
این مستندساز در پایان گفت: مجموعه "معماری ایرانی" به‌عنوان یک مجموعه قابل تأمل به ثبت رسیده و در جریانم که ثبت منطقه‌ای آن ادامه پیدا می‌کند. حمید سهیلی آدم مفید، مؤثر و با انضباطی بود و بسیار تواضع داشت. ایشان از هیاهو دوری می‌جست. برای جشنواره‌ها فیلم نمی‌ساخت، بلکه برای دل خود و آگاهی مردم فیلم می‌ساخت. او آرام زندگی می‌کرد و درنهایت آرام از دنیا رفت.