سرویس سینمایی هنرآنلاین: نشست خبری چهاردهمین جشنواره بین‌المللی مستند "سینما حقیقت" با حضور محمد حمیدی مقدم دبیر این دوره از جشنواره با اصحاب رسانه ظهر امروز به شکل آنلاین برگزار شد.
در ابتدای این نشست حمیدی مقدم ضمن عرض تسلیت و ادای احترام به مقام رفیع شهید دکتر محسن فخری‌زاده مجاهد دانشمند هسته‌ای کشور که ناجوانمردانه ترور شدند و ضمن ادای احترام به درگذشتگان سینمای ایران که سال غم‌انگیزی را برای سینمای ایران به وجود آوردند، گفت: از اسفند سال ۹۸ تا امروز، سال متفاوت و سختی را سپری کردیم و همه با کرونا درگیر بوده و هستیم.
وی ادامه داد: توجه شما را جلب می‌کنم به این که چرا باید چهاردهمین دوره جشنواره سینما حقیقت برگزار می‌شد و چگونه به اینجا رسید؟ ما سال گذشته با جمع کثیری از نمایندگان مطبوعات اینجا نشسته بودیم و امسال سال جدید و فرمت جدیدی را تجربه می‌کنیم. با شیوع کرونا، بسیاری از رویدادها و جشنواره‌های دنیا دچار تغییر در شکل برگزاری یا تأخیر در برپایی آن شدند، اما امروز بسیاری از جشنواره‌ها بر این شدند که برای مقاومت و ایجاد ساختارهای اجتماعی باید جشنواره‌های هنری را برگزار کنند و بگویند سینما زنده است و شور و شعف باید در جامعه‌ای که لحظه‌های تلخی را تجربه می‌کند، ایجاد شود.
دبیر چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت افزود: در ماه‌های اخیر چندین جشنواره سینمایی در ابتدای راه فرمت جدید اکران آنلاین قرار گرفتند. ما هم در جشنواره سینما حقیقت، توسط تیم‌های همراه و پژوهشی، این رویدادهای بزرگ ایران و دنیا را دنبال کرده و رصد کردیم و بر آن شدیم با شورای سیاست‌گذاری دوره چهاردهم جشنواره، با حضور دانشگاهیان و پیشکسوتان سینمای مستند به سمت تجربه تازه‌ای برویم.
سینما حقیقت اولین جشنواره کاملاً آنلاین سینمایی خواهد بود
او ادامه داد: این تجربه خطرات و نشدن‌هایی داشت. البته با تصمیمی که در سازمان سینمایی کشور شکل گرفت، قرار شد سامانه‌های جامع سینمایی به این سمت حرکت کنند. خوشبختانه جشنواره سینمای کودک توانست بخشی را به شکل آنلاین برگزار کند و ما جشنواره سینما حقیقت را کاملاً آنلاین برگزار خواهیم کرد. با تصمیم شورای سیاست‌گذاری جشنواره، بخش فیزیکی از جشنواره حذف شد، بنابراین سینما حقیقت اولین جشنواره کاملاً برخط سینمایی خواهد بود. امیدوارم برای دیگر رویدادهای فرهنگی سینمایی کشور راه را باز کنیم.
حمیدی مقدم اظهار کرد: انتظار نداشتیم امسال آثار زیادی با توجه به شرایط سخت تولید، به جشنواره ارسال شود، اما بعد از این که فراخوان جشنواره را با تأخیر منتشر کردیم، آثار زیادی به جشنواره رسید به‌طوری‌که با رشد ۳ تا ۴ درصدی دریافت آثار در جشنواره سینما حقیقت روبه‌رو شدیم.
او افزود: ۸۹۴ فیلم در دبیرخانه ثبت شد و این با توجه به شرایط حاد کشور، شگفت‌آور است. بعد از ثبت‌نام قرار شد شورای انتخاب کار خود را بلافاصله شروع کند و قرار شد امسال هم شکل مشاوره و انتخاب اتفاق بیافتد بنابراین از مستندسازان دعوت کردیم و گروه‌ها بررسی را آغاز کردند و به این آمار رسیدیم ۶۷ اثر در بخش مسابقه ملی، ۲۶ اثر در بخش مستند کوتاه، ۲۵ اثر نیمه بلند و ۱۶ فیلم مستند بلند. همچنین در بخش شهید آوینی ۳۱ فیلم با توجه به تعداد آثار زیادی که داشتی انتخاب شد. در بخش مستند کارآفرینی ۱۶ اثر داشتیم و البته با توجه به واکنش مسئولانه به اتفاق و رویداد مهم سال یعنی کرونا بخش روایت کرونا به جشنواره اضافه و ۲۵ فیلم انتخاب شد. همچنین امسال ۱۰ فیلم در بخش خارج از مسابقه نمایش داده می‌شود.
دبیر چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت گفت: در بعضی کارگاه‌ها، کسانی که ثبت‌نام کرده‌اند می‌توانند با استادهای حاضر در کارگاه‌ها به‌طور زنده ارتباط برقرار کرده و مسائل خود را طرح کنند. از فیلمسازان مشهور مستند دعوت شده که کارگاه‌هایی بگذارند. فعالیت‌های ما در حوزه فیزیکی اجرا نمی‌شود اما در حوزه برنامه‌سازی‌های تلویزیونی و محتوایی است که در ستاد تولید شده است.
او بیان کرد: جا دارد از توجه شورای سیاست‌گذاری و تعاملی که جشنواره با تلویزیون در پخش مستند دارد، تشکر کنم. امسال شبکه‌های مختلف در کنار جشنواره قرار گرفتند و قرار است گپ و گفت و جلساتی با محوریت مستندها با یاری شبکه‌های مختلف شکل بگیرد.
دبیر چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت گفت: جشنواره سینما حقیقت جشنواره موضوعی نیست و موضوعات متفاوت و گسترده‌ای می‌تواند سرفصل طراحی یک بخش در آن باشد. اما توجه به مسائل قرآنی و معارف دینی در مفاهیم ریشه‌ای جشنواره مستتر است و مرزی برایش قائل نیستیم که یک بخش ویژه و جداگانه برایش بگذاریم. اگر برای موضوعاتی مانند کرونا و کارآفرینی بخش ویژه‌ای طراحی شده، با توجه به شعار اصلی کشور در سال‌های ۹۸ و ۹۹ و همراهی با آن بوده است.
او اظهار کرد: تصور می‌کنم طراحی بخش‌های ویژه می‌تواند بخش اصلی را تحت شعاع قرار دهد و از جذابیت و قدرتمندی آن کم کند اما بخش آوینی موضوع متفاوتی است که توانسته خود را به سطح مسابقه اصلی رسانده و هدف‌هایش را تأمین کند. اما موضوعات دیگر، در تمام بخش‌های جشنواره سینما حقیقت جاری است.
حمیدی مقدم گفت: با توجه به شیوع بیماری کرونا مرکز گسترش سینمای مستند در اولین روز این همه‌گیری در حوزه تولید هم وارد کار جهادی شد و مستندسازان وارد جریان تولید شدند.
وی عنوان کرد: احساس کردیم بخشی جوشان در شرایط سخت باشیم، با توجه به توضیحات مقام معظم رهبری در خصوص تلاش‌های واقع‌گرا در این شرایط باید ثبت و ضبط شود، ما هم عزممان را جذب کردیم. خوشبختانه بخش کرونا بخش جذابی است که امسال در سبد سینمای مستند داریم.
حمیدی مقدم در بخش دیگری از سخنانش گفت: افراد حرفه‌ای رسانه و مطبوعات به‌صورت رایگان از تمام محتوای تولید شده جشنواره از طریق سامانه برخط هاشور بهره‌مند خواهند شد.
حضور پررنگ بانوان فیلمساز
او درباره حضور زنان در این دوره از جشنواره توضیح داد: سال گذشته و در جشنواره سیزدهم، ۱۴ فیلمساز خانم حضور داشتند و در جشنواره چهاردهم رشد داشتیم و این تعداد به ۱۹ خانم رسید. در سه حوزه مستند کوتاه، نیمه بلند و بلند از مستندسازان خانم بهره گرفتیم و افرادی به‌شدت مؤثر در آرا، صحبت و گفتگو و تبادل نظر حضور داشته باشند.
مسیر اصلی برای تماشای آثار، چهار پلتفرم پرتال جشنواره سینما حقیقت است
محمد حمیدی مقدم در پاسخ به سؤال خبرنگار هنر آنلاین درباره فراهم ساختن زیرساخت‌ها و بحث صیانت از آثار نیز گفت: مسیر اصلی برای تماشای آثار چهار پلتفرم پرتال جشنواره سینما حقیقت است که دوستان برای رسیدن به پلتفرم‌ها آماده می‌شوند. این مسیر راه نرفته است که آن را تجربه می‌کنیم و تعامل با جهان بیرون را از این طریق عملی می‌کنیم. ما اختراع کننده این چرخ نیستیم، صادقانه در ابتدا به فیلمسازان گفتیم این امکان وجود دارد که با تمام بحث‌های فنی این تکنولوژی، اتفاق و رخنه‌ای رخ دهد و شما با این شرط و پذیرش احتمال وقوع چنین اتفاقی می‌توانید در جشنواره شرکت کنید.
وی افزود: همه جشنواره‌های بین‌المللی هم این شرط را با فیلمسازان خود دارند، مثل جشنواره کن. بنابراین راهی جز این نیست.
دبیر چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت در بخشی از نشست رسانه‌ای جشنواره امسال بیان کرد: امکان نمایش فیلم‌ها و تماشای آن برای مخاطب خارج از کشور وجود ندارد. این ip ها فقط برای داخل کشور است. حتی متخصصان هم نمی‌توانند وارد آن شوند مگر با ورود به درگاه فیلم و دریافت کد ره‌گیری. امنیت سیستم را لحاظ کردیم. ما بایستی این شرایط (برخط) را در سایر جشنواره‌های فیزیکی هم حفظ کنیم.
او در بخشی دیگر از سخنان خود اظهار کرد: ما یک خانه جشنواره داریم که مثل همیشه تمام آثار در این سامانه به نمایش درمی‌آید و شاید بعضی فیلم‌ها امکان نمایش عمومی نداشته باشند. در بخش سامانه‌های برخط فیلیمو و نماوا، هاشور و تیوا آنچه در فضای عمومی نمایش داده می‌شود، یکسان و یکدست است.
اگر کسی نتواند فیلمی را در روز اول ببیند دیگر نگران و مضطرب نیست که بخواهد حتماً در ساعت مشخصی تماشای فیلم را شروع کند. وارد سامانه که می‌شود فیلم‌هایی که در یک روز نمایش داده می‌شود را می‌تواند در ظرف زمانی ۱۲ ساعت ببیند. از طرفی مسئله ورود به اقتصاد و بازار را مطرح کردیم تا دنیای جدید، آورده بیشتری برای مستندساز داشته باشد. بنابراین در بخش عمومی، بلیت‌ها تک سئانس خریده می‌شود و بین ۵ تا ۱۰ هزار تومان با توجه به مضامین و تنوع قیمت‌گذاری می‌شود و مخاطب می‌تواند سه فیلم را در بازه ۶-۷ ساعت ببیند.
وی ادامه داد: پس نمایش یکدستی در همه سامانه‌های برخط خواهیم داشت و اگر کسی فیلم مورد علاقه خود را از دست بدهد می‌تواند به سامانه دیگری رجوع کند و فیلم را ببیند پس نمایش فیلم در سامانه‌ها به شکل گردشی خواهد بود.
وی همچنین عنوان کرد: انتظار استقبال تا این اندازه را از جانب فیلمسازان نداشتیم. توجه ویژه به مبحث مقاومت، حوزه‌های برون‌مرزی، داخلی و مسائل حوزه‌های گفتمان انقلاب و دفاع مقدس و... از بخش‌هایی است که در این دوره فیلم‌هایی با این مضامین وجود دارد.
در حوزه مسائل زیست‌محیطی، اجتماعی فیلم‌های تأثیرگذاری داریم. همچنین امسال به آیین‌ها، رسوم و فولکلور و خرده‌فرهنگ‌ها مثل گذشته توجه کرده‌ایم.
در ادامه شهنام صفاجو مدیر روابط عمومی چهاردهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت در پاسخ به این سؤال که صرفه‌جویی در برگزاری جشنواره می‌توانست باعث افزایش تولیدات مستند شود؟ گفت: هر بخش از مجموعه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در زمینه تولید انیمیشن، سینمایی و تولیدات مختلف بودجه مستقل دارد و به‌واسطه موضوع مورد بحث هزینه می‌شود. برگزار نکردن جشنواره نمی‌توانست بودجه را به بخش‌های دیگر تزریق کند.
حمیدی مقدم همچنین درباره انتخاب بهترین فیلم از نگاه تماشاگران توضیح داد: این انتخاب ربطی به جشنواره دیگری در کشور ندارد و امری است که توسط نمایندگان خانه سینما انجام می‌شود و خودشان دارند سازوکاری پیدا می‌کنند که باید آن را چگونه با سامانه‌های برخط پیش ببرند؟ طی یکی دو روز به نتیجه خواهد رسید و فکر می‌کنم بتوانیم امسال در حوزه آنلاین هم این آرا را داشته باشیم.
او درباره اضافه شدن بخشی به یاد شهید فخری زاده گفت: فعلاً بخشی برای جایزه شهید محسن فخری‌زاده به دلیل این که مدت کوتاهی از شهادت ایشان گذشته طراحی نکردیم و باید این موضوع را در اتاق فکر جشنواره به شکل منسجمی مطرح کنیم. در مورد جایزه سردار سلیمانی هم کارها در ماه‌های قبل انجام شد. برای تبیین مکتب فکری او و محور مقاومت در بخش جداگانه از بخش آوینی باید طراحی می‌کردیم تا به شکل بنیادین به مسئله بپردازیم، نه شعاری و برای این کار باید فکر و گفتگوی لازم با شورای سیاست‌گذاری انجام شود. در مورد توجه جشنواره به مضامین ارزشی اگر نگاهی به آثار داشته باشید متوجه می‌شوید که این موضوع قطعاً در اهداف بنیادین جشنواره بوده و هست و نگاهی به آمار جشنواره آن را به‌خوبی نشان می‌دهد.
تاثیر وضعیت قرمز تهران بر زمان برگزاری جشنواره
حمیدی مقدم در بخش دیگری از نشست رسانه‌ای چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت گفت: قرار این بود طبق الگوی گذشته و زمان‌بندی در تقویم اجرایی جشنواره ۱۸ تا ۲۵ آذرماه جشنواره را برگزار کنیم. با توجه به شرایط و وضعیت قرمز تهران بر اثر شیوع ویروس کرونا خللی در کارهای اجرایی و ستادی ما ایجاد شد. بر آن شدیم جشنواره با ۸ روز تأخیر در تاریخ ۲۵ آذر تا ۲ دی‌ماه برگزار شود. امیدواریم با تأخیر ۸ روزه عملکرد سامانه‌های موجود و بخش اجرایی خوب پیش برود و دوستانی که فیلمشان هنوز بنا به دلیل این دو هفته وضعیت تهران به دفتر جشنواره نرسیده آماده شوند و کار خود را هر چه زودتر ارسال کنند.
او همچنین درباره ساخت مستند بحران نیز افزود: مسئله‌ای که در حوزه ساخت مستند بحران با آن مواجهیم این است که مستندساز باید اول شرایط را تحلیل و بعد به آن ورود کند. حتی اگر این شرایط ملتهب مانند کرونا جمعی باشد، اول باید تحقیق و پژوهش انجام شده و مستندساز سوژه خودش را پیدا کند. با توجه به سرعت همه‌گیری کرونا، برخی فیلمسازان اعتقاد داشتند باید با احتیاط سراغ این موضوع رفت و تحلیلش کرد اما برخی دیگر معتقد بودند سندها در حال از بین رفتن است و باید به سمت ثبت سند و خلق واقعیت‌های جهان معاصر رفت. نگاه ما در جشنواره همه‌جانبه بود و همه آثاری که واجد شاخص‌های فرمی و محتوایی بود بدون این که به انتقادی بودن یا نبودن نگاه آن‌ها توجه شود برای مسابقه انتخاب شدند.
این که آثار این بخش را ارزیابی کنیم که در چه سطحی هستند و مواجه فیلمسازان با کرونا عمیق بوده یا نه، مباحثی است که بعد از جشنواره بررسی شده و امتیاز داده خواهد شد.
وی ادامه داد: اما گروهی جان‌برکف این روزهای کشور را ثبت کردند و به تصویر کشیدند و جشنواره به همه آن‌ها و همچنین کادر درمان ادای احترام می‌کند.
پایان‌بخش نشست خبری چهاردهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت، رونمایی از پوستر این دوره بود. طراح پوستر این دوره از جشنواره رضا عابدینی است.