سرویس سینمایی هنرآنلاین: آیین افتتاحیه شانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت شامگاه روز دوشنبه 31 شهریور با حضور هنرمندان و سینماگران و مقامات لشگری و کشوری در باغ‌موزه دفاع مقدس در جوار مزار شهدای گمنام برگزار شد.
در ابتدای این مراسم مهدی عظیمی میرآبادی دبیر جشنواره، گفت: ذیل دو هدف راهبردی انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس به عنوان سینمای تراز انقلاب با هدف تثبیت و تقویت سینمای انقلاب اسلامی و حمایت و پشتیانی از هنرمندان سینمای انقلاب و دفاع مقدس جشنواره شانزدهم با جدیت بیشتری طراحی و پیگیری شد تا وظیفه‌ای را که در این زمینه برعهده دارد به عمل برساند.
وی افزود: برای این کار باید اهداف اجرایی در نظر گرفته می‌شد که اهداف مشخصی را در این زمینه تعیین کردیم و برنامه‌های خودمان را حول این اهداف پیش بردیم که آغاز آن افتتاحیه جشنواره همزمان با هفته دفاع مقدس است. خوشحالیم چرا که حضور شما مایه دلگرمی و ایجاد انگیزه برای تلاش بیشتر ما در جهت رسیدن به اهداف مدنظر است.
دبیر شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت ضمن تشکر از حضور سینماگران و هنرمندان در این روزها و استقبال از جشنواره فیلم مقاومت، با اشاره به تمثال شهدایی که در سالن نقش بسته است، ادامه داد: عکس‌های شهدا حس انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، شهدا فاصله‌های بین ما را در این فضا پر کرده‌اند، اما من از این فرصت استفاده کرده و از مسئولین محترم و هنرمندان عزیز خواهشی دارم. بنده کمترین اگر افتخاری داشته باشم خدمتگزاری در این عرصه است و آرزو دارم زمان حساب و کتاب خداوند، به این خدمتگزاری افتخار کنم.
عظیمی گفت: شهدا قطره قطره خونشان را برای حفظ و تثبیت انقلاب اسلامی و ولایت بر زمین ریختند و از بزرگواری و ارزش خودشان برای این که ما بهم پیوند بخوریم استفاده می‌کنند. قسمتان می‌دهم که قدر این شهدا را بدانیم و این رابطه‌ها را به رابطه‌های محکم‌تر و کاربردی‌تر برای حفظ انقلاب اسلامی بدل کنیم.
دبیر شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت افزود: خواهش می‌کنم به اختلاف نظرها و سلیقه‌هایی که بعضا وجود دارد و باعث لنگی و کندی در انجام فعالیت‌های انقلاب اسلامی می‌شود اعتبار ندهید، چرا که آنچه که اعتبار دارد خون شهدا و انقلاب اسلامی است و باقی همه اعتبارات دنیایی است.
سردار محمدحسین سپهر، جانشین رئیس سازمان بسیج مستضعفین، طی سخنانی گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ما شاهد چند واقعه بزرگ در دنیا بودیم. در دو دهه آخر قرن بیستم و در دهه اول قرن بیست و یکم چند واقعه بزرگ در جهان رخ داد که سرنوشت جهان را تحت تاثیر خود قرار داد.
وی افزود: یکی از آن‌ها فروپاشی شوروی بود و تک قدرتی شدن دنیا با یک تمدن غربی که با رهبری و سرکردگی آمریکا شکل گرفت. واقعه بعدی وقوع انقلاب اسلامی و پیروزی آن بود و پس از آن دفاع مقدس و هشت سال جنگ تحمیلی که در گوشه‌ای از غرب آسیا در کشور ما رخ داد و دیگری حادثه 11 سپتامبر بود که بیشترین تاثیر را در جهان گذاشت.
سپهر در ادامه اظهار کرد: اما قطعا می‌توان گفت مهم‌ترین واقعه دفاع مقدس ما در انقلاب اسلامی بود یا بهتر است بگوییم انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بود که تاثیرات شگرفی را در آینده جهان به جا گذاشت.
جانشین رئیس سازمان بسیج مستضعفین ادامه داد: انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ما در شرایطی رخ داد که تمام دشمنان برای اولین بار با هم تعامل و هم افزایی می‌کنند و مقابل انقلاب اسلامی می ایستند. ما در دنیا بیش از هفتاد فرقه داریم که با انقلاب اسلامی ما سر ستیز داشتند و در یک جنگ تحمیلی در همه عرصه‌ها هرآنچه داشتند را استفاده کردند و ما در مقابل آن چهل سال است که مبارزه و مقاومت می‌کنیم. این یکی از دلایل حقانیت انقلاب ماست و انقلاب ما مرهون شریعت امامت و امت بود. دفاع مقدس ما باعث شد که کارکرد دین و امام در جامعه اسلامی و امت دینی ما در همه ابعاد خودش را به نمایش بگذارد. دفاع مقدس ایران اسلامی یکی از بزرگترین سرمایه‌هایش تبیین مفاهیم و مبانی دینی، اسلامی و جهادی در عرصه حیات اجتماعی ما و صدور آن به تمام جهان بود که تمامی تفکرات و جهان بینی‌های مختلف را تحت تاثیر قرار داد. گنج دفاع مقدس امروز برای ما و هنرمندان، اصحاب رسانه، فرهنگ، علم و دانش به جا مانده است و باید از این گنجینه بهره ببریم و دنیا را متوجه جایگاه اسلام و مستضعفین کنیم. باید پیام ایستادگی را در مقابل دشمنان بشریت با این چهل سال مقاومت و هشت سال دفاع در مقابل جنگ تحمیلی به نمایش بگذاریم.
سردار سپهر گفت: امروز رسالت سنگینی برعهده داریم، در آن دوران عده‌ای رزمنده بدون هیچ پشتوانه ای و با دست خالی در مقابل دشمنان ایستادند. در دفاع مقدس با تمام فشارها ما حتی یک وجب را هم از دست ندادیم و ایستادگی و مبارزه کردیم و امروز تکلیف بزرگی را لایه‌های مختلف نخبگی ما که اصحاب فرهنگ نیز شامل آن هستند برعهده دارند. ما باید شهید همت‌ها، باکری‌ها ، صیادها و بابایی‌ها تربیت کنیم و اگر این کار را کردیم این جشنواره‌ها برجسته و اثرگذار در جهان خواهند شد.
وی افزود: بیش از 132 کشور جهان اثر به دبیرخانه ارسال کردند که این بسیار آمار خوبی است، اما باید بیش از این اثر داشته باشیم و برای مقابله با دشمنان بشریت فیلم تولید کنیم. بزرگترین پیام فرهنگی و مقاومتی که از این جشنواره بیرون می‌آید امامت و رهبری مستضعفین جهان است. انتظار داریم که همه به ما کمک کنند و فاخرترین محصولات در جمهوری اسلامی تولید شود. امیدوارم که در این عرصه بزرگ ما را یاری کنید و ما هم با تمام توان همراه شما خواهیم بود.
در ادامه غلامرضا صنعتگر خواننده پاپ کشورمان روی صحنه آمد و با خواندن قطعه شعری گفت: افتخاری برای من است که امشب در خدمت شما هستم. وی در ادامه قطعه "امام رضا" و "کاشکی منم شهید بشم" را اجرا کرد.
در بخش دیگر از این مراسم، کلیپ نکوداشت زنده‌یاد خسرو سینایی، هادی مشکوة تهیه‌کننده، غلامرضا جنت خواه دوست مستندساز، همایون رضا عطاردی آهنگساز و شهید حسین فهیمی کارگردان و عضو هیئت علمی دانشگاه سوره پخش شد.
سپس حبیب احمدزاده، ناصر شفق، قاسم قلی‌پور، احمد عبدالهیان و حسین عقیقی برای این بخش روی صحنه آمدند.
حبیب احمدزاده در این بخش با مرور خاطراتی از زنده‌یاد خسرو سینایی بیان کرد: امثال آقای سینایی بسیار هستند، این ما هستیم که بلد نیستیم با زبان درست با آن‌ها صحبت کنیم. ما فقط بلدیم با افراد با زبان خودی صحبت کنیم. فکر می‌کنم یکی از مشکلات ما همین زبانی است که به روز نیست. آقای سینایی در همه جشنواره‌های دانش آموزی دفاع مقدس در مناطق مرزی شرکت می‌کرد. همسرشان به کودکان نقاشی یاد می‌داد و دخترشان تئاتر.
او در ادامه با اشاره به خاطراتی از خسرو سینایی گفت: سینایی هیچوقت برای کارهای دفاع مقدس نه نمی‌گفت. ممنونم از آقای عظیمی که دایره دوستان را گسترش داد و این نکوداشت را برای او نیز برگزار کرد، آقای کیارستمی نیز به همین شکل بود. زنده‌یاد کیارستمی پس از بازدید از موزه جانبازان شیمیایی اعلام کرد هر کار که لازم باشد حاضر است برای این جمع انجام دهد و در مقابل نیز از او خواستند فقط صدای مظلومیتشان را به جهان برساند. این را برای اولین بار در یک مراسم رسمی می‌گویم که زنده یاد کیارستمی از آن به بعد هر گاه برای حضور در رویدادی به خارج از کشور می‌رفت، از ما درخواست می‌کرد تعدادی مستند مرتبط با جانبازان شیمیایی مانند "خاطراتی برای تمام فصول" را با زیرنویس مرتبط با کشور مقصدی که به آن سفر می‌کرد آماده کنیم تا همراه خود ببرد. همین فیلم‌ها را در کلاس‌ها و کارگاه‌های خود برای سینماگران خارج از کشور به نمایش می‌گذاشت.
وی در پایان تأکید کرد: من خواهش می‌کنم یک بار هم احساس کنید شاید زبان ما زبان رسانه نیست و نمی‌توانیم با مردم سخن بگوییم. کمی هم خودمان را مقصر بدانیم. این ما هستیم که باید با مردم ارتباط بگیریم نه آن‌ها با ما.
در ادامه حسین عقیقی برای صحبت از زنده‌یاد جنت‌خواه دوست، به روی سن آمد و بیان کرد: من افتخار داشتم سال‌ها در خدمت آقای جنت‌خواه دوست باشم که در همه برنامه‌های ما پیش قدم بود. او فیلمی به نام "نینوا" ساخت و نسبت به چیزی که اعتقاد داشت، مصمم بود. او فیلم‌های زیادی ساخت، مطالعات زیادی داشت و هیچوقت سعی نکرد نقاط ضعفش دیده شود.او همه ضعف‌ها را تبدیل به فرصت می‌کرد.
وی درباره سینایی نیز گفت: یادم است سینایی فیلمی جنگی ساخت که به کن رفت و درخشید، درواقع ما فیلمی جنگی را بردیم و در کن نمایش دادیم، این موضوع برای ما بزرگتر از جام جهانی فوتبال بود، سینایی در آن جشنواره از مظلومیت ایران به خوبی دفاع کرد، در روزگاری که نگاه خوبی به ایران نبود.
عقیقی ادامه داد: ای کاش بشود جنت‌خواه‌ها و کیارستمی‌ها و… بتوانند وظایف خود را انجام بدهند. اینطور نشود که دایره برایشان تنگ شود. چرا با گذشت ۴۰ سال از جنگ هنوز نتوانسته‌ایم برای سردارانمان سریال بسازیم. باید به دنبال نفوذی‌ها در عرصه‌های فرهنگی بگردیم، چه کسی جلوی کار را گرفته است؟ یعنی اینقدر در مملکت فیلمساز نداریم که فیلمی درباره این سرداران بسازد؟
احمد عبدالهیان سخنران بعدی درباره زنده‌یاد هادی مشکوة اظهار کرد: مشکوة در قرآن به معنای نور است و هادی مشکوة نور سینمای ایران بود. نه به چپ وصل بود نه راست. نه اصولگرا بود نه اصلاح‌طلب. او یک فیلمساز بود، بعد از انقلاب اولین تهیه‌کننده سینمای ایران بود و فیلم‌هایی ساخت که مایه افتخار سینمای ایران است. او به هیچ جناحی وصل نبود.
او در ادامه اظهار کرد: ما هر بار شاهد این هستیم که مدیری می‌آید و می‌گوید ما می خواهیم ریل‌گذاری کنیم! گویا کارمندان وزارت راه هستند، آقایان اختلافات را کنار بگذارید، به سینمای ایران بها بدهید، مشکوة رانت‌خوار نبود، خانه‌اش را فروخت تا "میرزا کوچک خان" را ساخت، ولی در مسیر همین ریل‌گذاری‌ها پشت در فارابی گیر کرد! بعضی منتقدان در برنامه هفت برای هم شمشیر از رو می‌کشند، برخی می‌گویند سینمای ایران سخیف و یا ضعیف شده است. چرا این همه سلیقه‌ای نگاه می‌کنیم؟
عبدالهیان گفت: این سفره‌ای که پهن شده برای همه باز کنیم، من سه فیلم با مشکوة ساختم، بدون اینکه یک ریال از مراکز دولتی پول گرفته باشیم. حتی هنوز بدهکاریم، در آخرین باری که او را دیدم در بیمارستان بستری بود و آقای ایوبی رییس سازمان سینمایی به ملاقات او رفته بود، او در همان حالت پروانه ساخت می‌خواست تا بتواند فیلمش را بسازد که متاسفانه این فرصت را نیافت. چپ و راست را دور بریزیم، به سینما کمک کنیم. جناب آقای عظیمی ریل‌گذاری شما هم به سمت بیابان نباشد.
در ادامه ناصر شفق تهیه‌کننده به جایگاه آمد و گفت: برای خود من شوک‌آور بود که آن نهالی که از سال‌های اولیه انقلاب کاشته شد، حالا به چنین درخت تنومندی تبدیل شده است. به برگزارکنندگان جشنواره تبریک می‌گویم که در این شرایط سخت معیشتی این جشنواره را برگزار می‌کنند.
وی افزود: اولین فیلم آقای عطاردی را من تهیه کردم، هنوز هم باورم نمی‌شود او نیست. او دنیایی از خلاقیت و انسانیت بود، می‌دانم به مجید انتظامی برنمی‌خورد که اگر بگویم برای موسیقی یکی از فیلم‌ها با او قرارداد بستیم. همایون به دلیل کرونا درگذشت، اگر او فوت نمی‌کرد ما از همایون خیلی می‌شنیدم، او خیلی مستعد بود، در یک دوره کلان ما به فیلم‌هایی که دارای ارزش بودند، پشت کردیم و بها ندادیدم. افتخار می‌کنم شاگرد استاد خسرو سینایی بودم.
قاسم قلی پور نیز در ادامه این مراسم درجایگاه قرار گرفت و گفت: من شانس این را داشتم که در سینما شاگردی بسیاری از بزرگان را بکنم بویژه شاگردی زنده یاد سمندریان، خسرو سینایی و محمدرضا اصلانی که وجه مشترک این آموزش‌ها یک چیز بود و آن این که مغلوب نماد انسانی آن‌ها شدم. خسرو سینایی اندیشه‌هایش کیلومترها جلوتر از خودش بود و اگر یکی از پایه‌های سینما و تئاتر غوعاسالاری است هیچکدام از این عزیزان این یک پایه را نداشتند. به خصوص سینایی که بسیار نجیب بود و به خاطر این نجیبی لطمه خورد. باید مویه کرد که نجابت مقهور غوغاسالاری شد. او نه جارچی بود و نه جارچی داشت. او مدرسی فرهیخته و شاعری عاشق بود. فیلمسازی متفکر که بسیار متاسف هستم از اینکه چهار اثر ویژه او با دوربین شکل نگرفت. آخرین فیلمی که قرار بود بسازد "قطار زمستانی" بود که موفق نشد آن را بسازد. برای یک زایش بی تردید باید بطن سالمی وجود داشته باشد. گاهی اوقات کوهی تراشیده می‌شود تا شاید الماسی بدست آید. غافل از این که باید سنگیی را پیدا کرد که الماس در خود داشته باشد و ما بسیار در این عرصه لطمه خوردیم.
در ادامه حبیب احمدزاده به نمایندگی از خانواده سینایی، برادر همایون عطاردی، فرزند هادی مشکوه و برادر جنت خواه دوست و همچنین مادر شهید حسین فهیمی کارگردان و عضو هیئت علمی دانشگاه سوره که دو فرزندش را در راه انقلاب اسلامی تقدیم کرده است، نیز به جایگاه آمدند و لوح سپاس جشنواره را دریافت کردند.
پس از این نکوداشت، محمد یاشار نادری مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت فتح نیز به ایراد سخنرانی پرداخت و ضمن تبریک ایام هفته دفاع مقدس، گفت: همزمانی شانزدهمین جشنواره فیلم مقاومت را با این ایام به فال نیک گرفته و از همکاران عزیزم در انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس و همکاران پرتلاش در دبیرخانه جشنواره بین المللی فیلم مقاومت تشکر می‌کنم که در یک سال گذشته به صورت شبانه روزی مجاهدانه برای برپایی این جشنواره تلاش کردند. امروز در شرایطی قرار داریم که سینما نه یک هنر و یک صنعت که یک ظرفیت و بستر مهم برای ملت‌ها و حکومت‌ها به شمار می‌رود. سینما با سرمایه آغاز به کار کرد و با هنرتداوم یافت و با صنعت ادامه داد. اما امروز نه سرمایه، نه هنر و نه صنعت صرف است بلکه یک بستر برای بیان منویات دولت‌هاست . خام خیالی است که فستیوال‌های رنگارنگ را صرفا رویدادهای هنری تصور کنیم.
او ادامه داد: ما در این گوشه دنیا زیر پرچم اسلام در راه رسیدن به تمدن اسلامی می‌بایست به این پرسش پاسخ دهیم که از این ظرفیت بی نظیر چگونه استفاده کردیم و نقشه آینده را چگونه ترسیم کردیم. بی شک و یقینا ذات سینمای ایران عاری از هرگونه ناخالصی است، اما در برهه‌هایی از زمان این آبراه زلال آغشته به آلودگی شده است و ما را از داشتن چنین ظرفیتی مهم و جهان شمول محروم ساخته و متاسفانه جز انگشت شماری در وسعت تولیدات سالانه سبد این ظرفیت فرهنگی خالی نگه داشته شده است. در این میان سینمای مقاومت با نگاهی جهانی و فرامرزی در جایگاهی قرار گرفته که با انتشار بین‌المللی فراخوان از سرتاسر دنیا هنرمندان ازاده و آزادیخواه را برای حضور در جشنواره آماده کرده که خود واقعیتی انکارناپذیر است. تنها کافی است که به آثار رسیده به جشنواره مراجعه کنیم که تعداد هنرمندان را مشخص کنیم. سینمای سامری نشات گرفته از سیاست‌های جشنواره و استقبال از مدافعان سلامت از اتفاقات این دوره است که در کنار نگاه انسانی و غیرطیفی و خطی شکل گرفته است. از برادرانی که در دوره‌های گذشته تلاش کردند تا جشنواره به این افتخار دست یابد تشکر می‌کنم و امیدوارم در دوره جدید با هدایت و حمایت از دست اندرکاران شاهد جهش فراگیر و تاثیرگذاری بیشتر در سراسر دنیا باشیم.
مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت فتح افزود: جا دارد از حمایت‌های بی دریغ بزرگترین و مکتبی‌ترین نهاد مردمی یعنی بسیج که طول و عرض آن در گستره بشریت قابل تعریف است تشکر کنم. امروز مقام معظم رهبری در دیداری که با پیشکسوتان عرصه جهاد داشتند مطالبه‌ای داشتند که تولید متن و محتوا برای خلق آثار است. دست نیاز به سمت شما دراز می‌کنم برای تحقق مطالبه جدی حضرت آقا تا کمک کنید و کمک کنیم تا در سال‌های آینده شاهد تولیدات فاخر و اثار ارزشمند از تولیدات دفاع مقدس باشیم.
در ادامه حسین محروقی به معرفی سایت بانک جامع اطلاعاتی هنرمندان سینمای انقلاب و دفاع مقدس پرداخت و از این سامانه رونمایی شد.
پایان بخش این مراسم رونمایی از یادنامه رسول ملاقلی‌پور و تقدیر از خانواده وی بود. پرویز فارسیجانی دبیر این بخش گفت: رسول ملاقلی‌پور از جمله هنرمندانی است که از دریای شوق خویش سیراب شده بود و از خرمن هنر انقلابی آنقدر لبریز بود که با تلاش مومنانه خود در سینمای دفاع مقدس اثاری ماندگار به جا گذاشت که هرچه زمان می‌گذرد جای خالی او بیشتر احساس می‌شود. او عشق و حماسه را با جامعه و زمانه خود پیوندی زیبا زد و با ساخت "سفر به چزابه"، "مزرعه پدری" و "هیوا" زمان گذشته را با حال و آینده پیوندی دیگر داد.
او ادامه داد: رسول این پیوند را مبتکرانه رقم زد. چون جویباری در سرزمین انقلاب جاری بود. جسارت و حساسیت و دقت او در جلوه‌گری‌های هنری کم نظیر است و به راستی چرا هنرمند متعهد و سینماگر انقلابی و جهادی نباید اینگونه باشد. باید رسول‌ها را تربیت و افزون کرد تا جای خالی او تا حدی پر شود. بخشی از این رسالت در جایگاه نشان رسول جلوه‌گر شده است. به همین دلیل است که انجمن سینمای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس سال گذشته به فکر شکل گیری نشانی شد که با مشورت با صاحب نظران وسینماگران برجسته به رسول ملاقلی پور رسید. گرچه دوست داشتیم از شهید بزرگوار شهید آوینی نیز نشانی داشته باشیم اما چون قبلا جایزه‌ای به نام او در طول سال اختصاص یافته است، نام رسول را بر روی این نشان گذاشتیم که در هر سال به یک هنرمند اختصاص خواهد یافت.
دبیر بخش نشان رسول افزود: بنا بود در سالروز درگذشت او این مراسم انجام شود که متاسفانه با وجود کرونا این اتفاق به تاخیر افتاد و توفیق یافتیم در دل جشنواره شانزدهم این مراسم برگزار شود و با تشکیل شورایی منتخب از صاحب نظران، سینماگر این بخش مشخص شود که در این زمینه با در نظر گرفتن چهار محور و معیار اصلی نوآوری درتمامی رشته‌های سینمایی از پژوهش و نویسندگی تا کارگردانی و فیلمبرداری و حتی مدیریت سینمایی که خلاقیتی در آن باشد تقدیر کنیم. این گامی است که می‌تواند شوق وانگیزه سینماگر عزیزی را که امروز بسیار مظلوم و مهجور است افزایش دهد.
حسن ختام این مراسم نیز با حضور حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی، نادری مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت فتح، امیرسرتیپ شاهین تقی خانی معاون فرهنگی و روابط عمومی ارتش جمهوری اسلامی ایران و مهدی عظیمی میرآبادی دبیر این دوره از جشنواره تقدیر از خانواده مرحوم رسول ملاقلی پور و رونمایی از کتاب یادنامه رسول ملاقلی‌پور بود.