سرویس سینمایی هنرآنلاین: ناصر شفق از تهیهکنندگان سینما و مدیرمسئول آموزشگاه سینمایی "آلالیا" در گفتوگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره تأثیر و وضعیت آموزشگاههای بازیگری و همچنین خروجی این آموزشگاهها بیان کرد: با توجه به شرایطی که در عرصه هنر کشور وجود دارد عملاً بسیاری از فعالیتهایی که باید در جای خود انجام نمیشود، به همین خاطر بیشترین تلاش ما در آموزشگاه خودمان حداقل بر اساس کیفیت آموزش شکل گرفته است.
او افزود: کسی که دانشگاه میرود و در رشته هنر فعالیت میکند با بسیاری از دروس غیر مرتبط مواجه میشود و عملاً علاقهمند واقعی رشته هنر بهسختی از دانشگاه فارغ میشود، چون دروس ارائهشده به او به کارش نمیآید. در سال ۱۳۶۹ استنباطم این بود که سینمای ایران نیاز به تربیت نیروی انسانی دارد و مقدم بر آن نیازمند افزایش تعداد سالنهای سینمایی و حتی پردیسهای سینمایی است که در آن زمان طرح "سینمای کوچک" را مطرح کردم، اما مشکلات عالم هنر بسیار فراتر از این آموزشگاهها و مراکز مشابه است. با همه تلاش و کوشش دوستان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در چرخه اقتصادی، دولت و بهخصوص قوه مقننه مجلس شورای اسلامی بر تقویت عالم هنر و فرهنگ تمرکز ندارد و به همین خاطر همواره کمترین بودجه، توجه و ارزش را برای این عرصه قائل هستند. با توجه به اینقدر و قیمت و ارجی که به این نوع مسائل در نظر گرفته شده است طبیعی است که فرآیند و ماحصل استفاده از این موضوع در حد ناچیزی خواهد بود.
او با اشاره به این که وقتی فضای ارائه محدود است خروجی نیز محدود میشود، ادامه داد: جمعیت ۸۰ میلیونی ایران در مقایسه با کشورهای هم رده خودمان در جهان سوم با در نظر گرفتن تعدد روزنامهها، شبکههای تلویزیونی و سالنهای سینمایی بهجز منطقه جنگزده خاورمیانه و بخشی از کشورهای جهان چهارم که شامل آفریقا و یا آسیاست، قابل قیاس نیست و بسیار اندک و حتی زیر درصد استاندارد است. وقتی سالن سینما زیاد باشد قاعدتاً تعداد هنرمند به کار گرفته شده نیز افزایش مییابد، ما در حال حاضر قادر به تولید 100 فیلم در سال هستیم که حداکثر ۲۰ فیلممان اکران میشود و ۸۰ فیلم بهطور طبیعی پنهان یا سوخته میشوند و فرصت دیده شدن پیدا نمیکنند. اگرچه که گروه هنر و تجربه برای کمک به این عرصه فعالیت خود را آغاز کرد و تعداد بیشتری فیلم به نمایش درآمد، اما بهصورت واقعی سینمای ما چقدر امکان اکران دارد، بسیار کم!
این تهیهکننده سینما همچنین بیان کرد: من بهعنوان یکی از تهیهکنندگان پرکار دهه ۶۰ تا ۸۰ سینما، معمولاً اگر دانشجویی از آموزشگاه بازیگری فارغالتحصیل شده باشد به او بیشتر اهمیت میدهم و بیشتر مورد توجه واقع میشود، چون حداقل با الفبای هنر آشنایی دارد. ضمن اینکه سینما فقط بازیگری نیست، فیلمنامه، تشخیص رنگ، نقاشی، عکاسی، ادبیات و همه اینها را با هم در خود دارد که دستبهدست هم سینمای فاخر را میسازند.
شفق در ادامه صحبتهای خود به معضل عدم آموزش درست اشاره کرد و افزود: وقتی فیلمی ساخته نمیشود، تئاتری اجرا نمیشود و بودجهای در اقتصاد پیدا نمیکند. وقتی خانه هنرمندان در آستانه تعطیلی قرار میگیرد صرفاً به این دلیل که بودجه آن تأمین نمیشود و حمایت و کمکی برای حفظ آن وجود ندارد، آموزش کجا باید بروز و ظهور پیدا کند؟ آیا تنها با تئاتر خیابانی میتوان این عرصه را چرخاند؟ سینما صنعت گرانی است ما نیازمند هفت تا هشت هزار سالن سینمایی هستیم که ساخت آن بر عهده شهرداران، فرمانداران و وزارت کشور است. در اروپا بخش خصوصی همه این امورات را بر عهده دارد در آمریکا نیز به همین شکل است، اما این حمایتها واقعی هستند نه ظاهری. وقتی این اتفاق میافتد و تعداد سالنها بالا میرود افزایش تولید نیز در پی آن ایجاد میشود. در حال حاضر ما زیر این درصد هستیم. مقوله هنر یک بسته است که همه ارکانش به هم مرتبط هستند، همانطور که گفتم نقاشی، ادبیات، فن بیان، عکاسی و غیره در سینما اثرگذار هستند و باید تقویت شوند. نمایشنامه "آرش" بهرام بیضایی هرگز فرصت اجرا پیدا نکرد به این دلیل که بازیگری نداشتیم که بتواند این کار را انجام دهد، چون فضایی برای شکلگیری و تربیت این افراد وجود نداشت.
تهیهکننده "حماسه مجنون" درباره کشف استعدادهای جوان و خروج تمرکز از پایتخت بیان کرد: در سالهای ۶۹ -۷۰ ما مدرسه بازیگری امین تارخ و استاد سمندریان را داشتیم که شروع به فعالیت آموزشی و تربیت نیروهای جوان کردند و من بهعنوان تهیهکننده به آموزشدیدههای این دو آموزشگاه توجه کردم چون میدانستم دانشگاه نیست که انبوهی از اطلاعات غیر مرتبط را به هنرجو ارائه دهد. از سوی دیگر آنچه کمتر در این عرصه مورد توجه قرار گرفته، عنصر استعداد است. هنر با استعداد شکل میگیرد و همین عامل نیز موجب میشود هنرمندی مانند چارلی چاپلین در سینمای صامت نقشآفرینی کند و بدرخشد و یا اکبر عبدی بدون گذراندن دوران آموزش بازیگری و به شکل ذاتی، امروز بهعنوان چهره ماندگار سینمای ایران نقشآفرینی کند. باید عوامل آموزش را تغییر دهیم و آن را مبتنی بر استعدادهای درخشان در سراسر کشور در نظر بگیریم. در گذشته تمرکز روی تهران بود اما امروز اینگونه نیست، چرا که شهرستانها به دلیل سرعت تکنولوژی همزمان با پایتخت پیش میروند و به خاطر همین این مبحث گستردهتر از تهران شده و میتواند راهگشای هنر کشور باشد.
این تهیهکننده همچنین درباره کشف استعدادهای جوان و استفاده از آنها در سینما اظهار کرد: به نظر میرسد که این اتفاق بروز و ظهور پیدا کرده و بتواند خارج از تهران رقم بخورد، اما به دلیل عدم ریسکپذیری تهیهکنندگان و سرمایهگذاران سینما، در تلویزیون امکان استفاده از بازیگران شهرستانی بیشتر از سینماست. من در جشنوارههای مختلفی بهعنوان داور حضور داشتم و آثار مراکز استانی را بسیار درخشان دیدم. این میتواند موجب افزایش بهرهوری و کشف استعدادهای بیشتر باشد و کمکم به سینما نیز راه پیدا کند.
شفق در ادامه گفت: چون اساتید مختلف سینمایی مدرس آنها هستند و حداقل خود آنها استعدادهای مجموعه را در نظر گرفته و از آنها استفاده میکنند این نگاه گستره خوبی خواهد داشت، اما قطعاً مطلوب نیست و میتواند مطلوبتر شود و مجموعههای بیشتری را شامل شود.
عضو شورای مرکزی اتحادیه تهیه و توزیع فیلم ایران در خاتمه عنوان کرد: به نظرم بخشی از این تلاش نیز بستگی به هنرجو دارد که تا چه اندازه عاشق کار باشد، در شهرستانها نیز اتفاق میافتد و جا دارد از زحمات آقایان صدرالدینی، صادقی و اربابی تشکر کنم که علمی به این موضوع توجه میکنند و امیدوار هستم سینمای ما از این آموزشگاه استفاده بهتری برده و فضای بهتری را برای این عرصه به وجود آورد. همچنین امیدوارم این بحثها، گفتوگوها و پژوهشها افزایش یابد تا فضای فرهنگی کشور را بالاتر برده و قویتر کند و موجب شود توجه مسئولین به این عرصه بیشتر شود، بالأخص که سینما مجموعه هفت هنر است و اگر سینما رونق داشته باشد هنرهای دیگر نیز رونق خواهند داشت.