سرویس سینمایی هنرآنلاین: مجله تصویری "کشیک سلامت" به تهیه‌کنندگی و کارگردانی سهیل سلیمانی از جمعه ۲۷ تیرماه از ساعت ۱۹ الی ۲۰: ۳۰ به‌صورت زنده روی آنتن شبکه سلامت رفت تا باید و نبایدهای نظام سلامت را زیر ذره‌بین ببرد. موضوع هفته اول این برنامه با نگاهی به موج دوم خیزش کرونا در کشور به بررسی همه جانبه این رویداد و راهکارهای کنترل و مقابله با آن بود.
فصل نخست "کشیک سلامت" به تهیه‌کنندگی سهیل سلیمانی از ۲۱ اسفند ۹۸ تا ۲۱ فروردین ۹۹ در اوج شیوع ویروس کرونا هر شب از شبکه سلامت سیما پخش شد و در ادامه سه شب در هفته یعنی یکشنبه، سه‌شنبه و پنجشنبه‌شب‌ها به کار خود ادامه داد.
فصل جدید "کشیک سلامت" هر هفته جمعه‌ها ساعت ۱۹ تا ۲۰: ۳۰ از شبکه سلامت پخش می‌شود. محوریت این برنامه گفت‌وگوهای چالشی حول موضوعات مختلف حوزه سلامت با حضور کارشناسان خبره کشور است و در این نوبت شاهد مجله تصویری پزشکی و مطالبه‌محور هستیم.
"کشیک سلامت" با هدف پیگیری خواسته‌ها و مطالبات مردم از نظام سلامت و مسئولان این حوزه شامل بخش‌های مختلفی ازجمله گزارش‌های روز، بررسی آخرین اخبار و اطلاعات، گفت‌وگو و ... است. با گذشت پنج هفته از آغاز فصل جدید و در آستانه پخش ششمین قسمت از این برنامه با سهیل سلیمانی تهیه‌کننده این برنامه گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
فصل دوم برنامه "کشیک سلامت" را زمانی روی آنتن بردید که بحران جهانی کرونا کشورمان را درگیر خود کرد، این بحران مزید بر علت شد که برنامه را روی آنتن ببرید یا زمان شروع همانی بود که از پیش برنامه‌ریزی کرده بودید؟
در کوران پاندمی کرونا در اواسط اسفندماه سال گذشته بود که مدیر شبکه سلامت آقای دکتر قاسمی به ما مأموریت دادند که برنامه‌ای در حوزه اطلاع‌رسانی در مورد کرونا، پیگیری دغدغه‌ها و پرسش‌های مردم را با حضور کارشناسان خبره در این امر بسازیم. این برنامه از 21 اسفند شروع به پخش کرد و بعد از آن از 21 فروردین به‌صورت سه روز در هفته تا اواسط تیرماه پخش شد و درنهایت فصل اول با ۵۵ قسمت کار خود را تمام کرد.
مدت‌ها بود حتی پیش از کرونا این دغدغه را داشتم که برنامه‌ای مطالبه‌گر در حوزه سلامت بسازم که حرف و مطالبات مردم از نظام سلامت را پیگیری کند. این طرح مدت‌ها مسکوت مانده بود. البته خود شبکه هم برای ساخت چنین برنامه‌ای طرح‌هایی داشت. زمانی که فکر می‌کردیم "کشیک سلامت" را چطور ادامه دهیم؛ من، اتاق فکر و مجری‌های برنامه این پیشنهاد را مطرح کردیم که "کشیک سلامت" را به‌صورت همان برنامه مطالبه‌محور دربیاوریم.
پس از چند جلسه که موضوع بررسی شد، مدیریت شبکه موافقت کرد تا فصل دوم "کشیک سلامت" به این شکلی که اکنون هست دربیاید. در حقیقت این برنامه در مأموریت جدید خود قرار است مطالبه‌محوری را گسترش بدهد و صدای مردم باشد. اما در حال حاضر نگاه قالبمان به کرونا است و موضوعات اطراف آن و کمتر شاید بتوانیم سراغ موضوعات دیگر برویم. به امید خدا با رسیدن به یک ساحل آرام و پیدا شدن واکسن و درمان برای این بیماری کم‌کم مطالبات دیگر را هم پررنگ‌تر خواهیم کرد. فعلاً در برنامه ۲۰ درصد موضوعات غیرکرونایی و ۸۰ درصد موضوعات مربوط به کرونا است.
مباحثی که مطرح می‌شود چالش‌برانگیز است. چقدر در جریان اتفاقات مثبتی که به‌واسطه برنامه ایجاد شده قرار گرفته‌اید؟ و چقدر پیگیر به نتیجه رسیدن مباحث مطرح‌شده پس از پخش برنامه هستید؟
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ما در شروع فصل دوم که برای آن برنامه‌ریزی شد این بود که اگر موضوعی را مطرح می‌کنیم؛ به نتیجه رسیدن یا نرسیدن آن را هم پیگیری کنیم. ما در ابتدای راه هستیم و با توجه به این که موضوعات مطرح‌شده موارد کلان هستند که ممکن است یک یا دو ماه طول بکشد تا مورد رسیدگی قرار بگیرند؛ در نظر داریم که از برنامه هشتم به بعد پیگیری‌ها را آغاز کنیم.
البته برخی از موضوعات مطرح‌شده توسط ما به نتیجه رسیده است. مثلاً پیشنهاد دادیم که به‌جای واژه "معتاد متجاهر" از "معتاد سرگردان" استفاده کنیم که مورد توجه قرار گرفت. در حوزه کرونا در بحث فاصله‌گذاری هوشمند گفتیم که چون هوشمندی در آن نیست، بگوییم فاصله‌گذاری اجتماعی که بلافاصله ادبیات مسئولین در این خصوص تغییر کرد. نمی‌گویم صد درصد اما تا حدی در این اتفاق دخیل بودیم. به نتیجه رسیدن، حس خوبی است. البته نکاتی هم مانند کنکور بود که ما اصرار داشتیم که برگزار نشود، اما شد. به‌طور کلی ما مطالبات را پیگیری می‌کنیم و اگر به نتیجه برسد که تشکر می‌کنیم و اگر نرسد دلایل آن را دنبال کرده و به مردم گزارش می‌دهیم.
با توجه به این که "کشیک سلامت" برنامه‌ای تخصصی در حوزه سلامت است، بهتر نبود گزیده‌هایی از برنامه در دیگر شبکه‌ها نیز پخش می‌شد؟
ما پیشنهاد دادیم که این برنامه چون با زبان ساده در حوزه تخصصی صحبت می‌کند در شبکه‌های دیگر بازپخش شود، اما پیگیری‌ها هنوز نتیجه نداده است. فعلاً به دو بار بازپخش برنامه در شبکه خودمان و بخش‌هایی در فضای مجازی بسنده کرده‌ایم تا ببینیم در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد.
خود شبکه‌ها هم حتی این برنامه را رصد نکرده‌اند تا اگر برنامه مفید و مخاطب‌پسندی است از آن استفاده کنند؟ اصلاً چرا این برنامه در شبکه‌هایی مثل یک و یا سه که از میزان مخاطب بیشتری برخوردار هستند، ساخته نشد؟
خیر، با وجود این که شبکه سلامت برنامه‌های حوزه سلامتی را که در دیگر شبکه‌ها تولید شده‌اند و حرفی برای گفتن دارند را گاهی بازپخش کرده، اما شبکه‌های دیگر این کار را نمی‌کنند. همان‌طور که گفتم ماهیت برنامه ما مطالبه‌محور است و حرف روز مردم را می‌زنیم.
خیلی‌ها معتقدند با این استاندارد اگر این برنامه از ابتدا در شبکه‌های یک، دو و یا سه پخش می‌شد، زودتر مخاطب جذب می‌کرد. اما به نظر من الان برنامه در جای درست و شبکه تخصصی مناسب خود قرار گرفته است. اگر ما به همین روال پیش برویم ظرف سه ماه به همان میزان مخاطب می‌رسیم؛ این را از روی تعداد پیامک‌ها و بازخوردهایی که از مردم می‌گیریم، عرض می‌کنم. در دنیای رسانه‌های امروز مهم نیست شما کجایید مهم این است که چه می‌گویید و چگونه می‌گویید، به انضمام این که در حال حاضر شبکه سلامت هم جزو شبکه‌های پرمخاطب سیماست و مخاطب خاص خودش را هم دارد.
مردم چقدر در برنامه مشارکت دارند و به پاسخ سوا لاتشان می‌رسند؟
بخشی از ذات وجودی رسانه مطالبه‌گری مردمی است. درواقع مطالبات مردم را به دست کسانی می‌رساند که خود مردم به آن‌ها دسترسی ندارند. رسانه کاتالیزوری است که مردم را به مسئولین امر وصل می‌کند. نمی‌توان کتمان کرد که در حال حاضر بسیاری از مردم دیگر اعتماد سابق را به رسانه ندارند و مطالباتشان را از این طریق پیگیری نمی‌کنند چون یا پیش آمده که مطالبی فرستاده بودند و به هر دلیلی بحثشان مطرح نشده و یا این تصور را دارند اگر بفرستیم عنوان نمی‌شود.
ما تلاش می‌کنیم در "کشیک سلامت" این اعتماد را به مردم بازگردانیم و خدا را شکر مردم اعتماد کردند و مطالباتشان را عریان و بدون ترس برای ما فرستادند چون به این باور رسیده‌اند به این دلیل قرار نیست اتفاقی برایشان بیافتد. ما هم آن مطالبات را با ادبیات "کشیک سلامت" دوباره بازپخش کردیم. ویدئوها را هم تا جایی که حرف زشت، توهین به شخص و تصاویر مشمئزکننده نداشته باشد، پخش می‌کنیم.
تعداد ویدئوهای مردمی برنامه بالا رفته البته ادعا نمی‌کنم که به حدی رسیده که نتوانیم پخش کنیم، اما موضوعات پراکنده است و ما سعی می‌کنیم بر اساس موضوع هر قسمت ویدئوها را پخش کنیم. حس می‌کنم برنامه سعی دارد صداقتش را به مردم نشان دهد و آن‌ها هم اعتماد می‌کنند. البته اعتمادسازی زمان‌بر است. من به یاد دارم در سال‌هایی که خیلی هم دور نبود شاید سال ۹۳ ما هر چیزی که در رسانه مطرح می‌کردیم، حتی به‌جز پیامک و کمی هم فضای مجازی، نامه‌های بسیاری از مردم می‌آمد. در دهه هشتاد که آن‌قدر سیل اعتماد مردم بالا بود که ما نمی‌رسیدیم نامه‌ها یا پیامک‌ها را بخوانیم.
متأسفانه به هر دلیلی از همه‌گیری فضای مجازی تا کم‌کاری برخی از همکارانمان، مردم بخشی از اعتماد به رسانه را از دست دادند. اکنون که می‌بینند، می‌توانند خودشان را نظاره کنند، جواب سؤالاتشان را بگیرند و با نام خودشان از مسئول سؤال پرسیده شود، اعتماد می‌کنند و حرفشان را برای ما می‌فرستند. این نه‌تنها در برنامه من که در بیشتر برنامه‌های شبکه سلامت جدی گرفته شده و خدا را شکر جوابش را نیز می‌گیریم.
با توجه به محوریت اصلی برنامه که حضور کارشناس و مسئول و مطالبه‌گری است، چقدر پرداختن به دغدغه‌ها و موضوعات روز جامعه برایتان اهمیت دارد و چقدر دستتان برای پرداختن در این زمینه باز است؟
هر چیزی که مطالبه مردم باشد برای ما در اولویت قرار می‌گیرد اعم از دارو، تجهیزات پزشکی و حتی حقوق سلامت. خیلی از مردم نمی‌دانند حقوقشان در حوزه سلامت چیست؟! ما تلاش می‌کنیم که در این برنامه تا جای ممکن به مباحث کمتر مطرح‌شده بپردازیم. یک سری از موضوعات هم اگر دوباره‌گویی شوند بهتر است. درکل نگاه ما به مسائلی است که رسانه کمتر سراغشان رفته است. بخشی را هم به اسم "حقوق سلامت" در برنامه تدارک دیده‌ایم.
من در برنامه پیشین خودم هم سعی می‌کردم گریزی به نکات حقوقی بزنم که اطلاعات مردم بالا برود و حقشان کمتر تضعیف بشود. اما در مورد این که ما چقدر دستمان باز است باید بگویم ما خط قرمز تعریف‌شده‌ای نداریم، اما رسانه چارچوبی دارد که ما آن را رعایت می‌کنیم. البته مدیر شبکه به ما گفتند تا جایی که مطالبات مردم مطرح است گزارش تهیه کنید. ممکن است ما مسائلی را نبینیم و مردم باید برای ما بفرستند که مطلع شویم.
دلیل نپرداختن ما به یک موضوع، خط قرمز یا منع شدن نیست، بلکه شاید ما ندانیم. بالاخره ما هم انسانیم و ممکن است چیزی را از قلم بیندازیم. مشکلاتی که داریم یکی این است که به دلیل کرونا خیلی نمی‌توان در سطح شهر تردد کرد، اما گروه ما در قالب گروه‌های کوچک یک تا دونفره تا جای ممکن حضور دارند و گزارش می‌گیرند. از طرفی هماهنگی با برخی ارگان‌ها و دستگاه‌ها سخت است. مثلاً برای گزارش از یک داروخانه باید با 12 جای مختلف نامه‌نگاری کنیم تا به ما اجازه ورود بدهند. گاهی بروکراسی اداری به‌قدری زیاد است که عطای آن را به لقایش می‌بخشیم. در حقیقت موانع بیرونی بیشتر از درونی آزاردهنده هستند.
ما در تلویزیون خط قرمزی نداشتیم لااقل من با آن روبه‌رو نبوده‌ام. نکته مهم این است که باید منصفانه و بی‌طرف به موضوع بپردازیم و تأکید مدیریت شبکه است که موضوعات جانب‌دارانه نباشند. گزارش‌ها را هم از نظر مردم و هم آنجایی که به آن پرداخته‌ایم، ببینیم یعنی از خط انصاف خارج نشویم.
پاشنه آشیل ما همین هماهنگی‌هایی است که باید با ارگان‌ها و سازمان‌ها انجام شود. جایی که به بروکراسی اداری می‌رسیم آن‌قدر طول می‌کشد که ما به موضوع پرداخته‌ایم و تمام شده و دیگر انجام شدن یا نشدن آن به درد نمی‌خورد. سعی کردیم با ترفندهایی لااقل صحبت‌های مردمی را پخش کنیم که درگیر با موضوع هستند. یک بخش هم فرار برخی از مسئولین از پاسخگویی است. از دوستان وزارت بهداشت مکرراً خواستیم یا در برنامه باشند یا خارج از آن به ما وقت بدهند که اجازه ندادند. در کل خدا را شکر می‌کنم که تا امروز هم مهمانان درجه یکی در برنامه داشته‌ایم و هم به موضوعات مناسب پرداخته‌ایم، اما همچنان عرض می‌کنم جای مسئولین وزارت بهداشت در برنامه خالی است.
و سخن پایانی؟
برای مردم و از مطالباتشان حرف زدن کار سختی نیست و خط قرمزی هم ندارد. باید کمی پاشنه همت را وربکشیم و دودوتا چهارتاهای ذهنی خود را کنار بگذاریم. در کنار این‌ها کمی شهامت گفتن داشته باشیم. مردم هم ما را باور می‌کنند و کنارمان خواهند بود چون قرار نیست حق کسی خورده شود بلکه قرار است مطالبات به‌حق گفته شود. پس در این راه اتفاقی هم نخواهد افتاد. "کشیک سلامت" تمام‌قد تلاش می‌کند تا مطالبات مردم در حوزه سلامت را پیگیری کند و دلگرم به مردم است.
---
در تولید برنامه "کشیک سلامت" عوامل زیر سهیل سلیمانی را همراهی می‌کنند؛ مجریان: دکتر حسین قناعتی، دکتر مهدی جعفری، مدیر تولید: امیرحسین باقرپور، تدوین: سپهر میرزایی، گرافیک: رضا وارسته، عکاس: دانیال منتظری، تصویربردار آیتم‌ها: سپهر میرزایی، امیرحسین باقرپور، صدابردار: فرناز فرهنگ، دستیار تصویر: زهرا پناهی، فضای مجازی: آتنا شکیبا، مشاور رسانه: لیلا سلمانی.