سرویس سینمایی هنرآنلاین: اکران آنلاین فیلمهای سینمایی اتفاقی جدید است که از عمرش در کشور ما حالا حدود چهار ماه میگذرد. در این مدت فیلمهای "خروج" ابراهیم حاتمی کیا، "طلا" پرویز شهبازی، "مهمانخانه ماه نو" تاکفومی تسوتسویی، "زیر نظر" مجید صالحی، "کشتارگاه" عباس امینی، "تیغ و ترمه" کیومرث پوراحمد و "بهت" عباس رافعی به این شکل اکران شدند. این که میزان بازخورد مخاطبان با این پدیده جدید به چه شکل بود یک سمت ماجراست و سوی دیگر آن تولیدکنندگانی هستند که با هزاران اما و اگر دست به این اقدام زدهاند.
فارغ از این که این آثار تا چه اندازه مورد توجه واقع میشوند و میتوانند بازگشت سرمایه داشته باشند، اکران آنلاین آثار سینمایی در کشور ما مصونیت نداشته و همانند اکران سنتی یا همان پردهای آثار از دست قاچاقچیان و شبکههای ماهوارهای همواره در امان نبوده و به این شیوه کار قاچاقچیان چهبسا راحتتر نیز شده و در فاصله زمانی کوتاهی یعنی کمتر از چند ساعت نسخه قاچاق شده فیلم بدون صرف هزینه در کانالهای تلگرامی پخش میشود و از آنجا که مخاطب ایرانی هنوز به خرید آثار و محصولات فرهنگی عادت نکرده است، ترجیح میدهد به ظن خود بدون صرف هزینه به تماشای آثار سینمایی بنشیند که البته با یک حساب سرانگشتی قطعاً مخاطب برای دیدن همین نسخه قاچاق شده نیز صرف هزینه کرده و اثری بهمراتب بیکیفیتتر را در اختیار گرفته است.
اما این اتفاق، آنچنان سخت و غیرقابلحل نیست و مراجع قضایی بهراحتی میتوانند جلوی این آسیب را بگیرند تا تولیدکنندهای که با سختی بسیار اقدام به ساخت اثری سینمایی کرده است و حالا مجبور است به این شیوه اثرش را در معرض دید عموم قرار دهد بیش از این متضرر نشود. این همان کاری است که در تمام دنیا در حال انجام است و به دلیل بالا بودن جریمه جرم قاچاق، این اتفاق بسیار کمتر رخ میدهد و فرد متخلف دست به این اقدام نمیزند.
از سوی دیگر اکران آنلاین میتواند یک بازوی کمکی مناسب برای سینمای ایران باشد بهشرط آن که ابتدا برای مخاطب جا افتاده و بداند که میتواند با استفاده از این امکان در خانواده و در کنار خانواده همانطور که دوست دارد به تماشای آثار سینمایی بنشیند و این اتفاق نیازمند تبلیغات گسترده است که متأسفانه صداوسیما بهعنوان اصلیترین نهاد تبلیغی که قشر وسیعی از جامعه را به خود اختصاص داده است از این امر کنارهگیری کرده و با این جریان همراه نشده است. بنابراین بسیاری از آثار سینمایی از تبلیغات بیبهره ماندهاند و تنها به تبلیغات فضای مجازی و بیلبوردها بسنده کردهاند. در حالی که اگر صداوسیما بهعنوان یک نهاد عمومی همراه میشد قطعاً مخاطبان بیشتری جذب این شیوه اکران میشدند.
نباید فراموش کرد که سینما رفتن یک پدیده اجتماعی است و تماشاگران برای این که در کنار هم به تماشای یک اثر بنشینند، نیازمند سالنهای تاریک سینما هستند و هیچ امکانی نمیتواند جلوی این رفتار اجتماعی را بگیرد. اما در چنین شرایطی شیوههای جدید به کمک سینما آمدهاند تا این جریان و این چرخه همچنان در حال گردش باشد.
بههرحال سینما یک صنعت سرگرمیساز است و در ایامی که بسیاری در خانه ماندهاند و امکان بیرون رفتن ندارند و سالنها نیز تعطیل هستند، این بهترین اتفاق برای سرگرم کردن مخاطب است تا به تماشای آثار وطنی بنشیند و آثار خارجی را دنبال نکند. اما برای این دنبال کردن باید آثاری عرضه شوند که مخاطب را جذب کنند، جریانی که شاید در همین چند ماه چندان به آن توجه نشد و آثاری که مخاطب را ترغیب به دیدن کند چندان در این پلتفرمها به نمایش درنیامدند. این نیز راهحلهای خاص خود را دارد و میتوان با صرف هزینه از سوی پلتفرمها اقدام به نمایش آثاری کرد که در جذب مخاطب موفق هستند و میتوانند مخاطبان را به سمت خود جذب کنند. فیلمهایی که علاوه بر دارا بودن قصه جذاب، بازیگران شناختهشده نیز در آن حضور دارند و مخاطب از پیش این آگاهی را داشته است که فیلم مورد نظر میتواند برای او قابلیت تماشا داشته باشد.
کرونا شیوه جدیدی از زیست را در اختیار ما قرار دارد که میتوان روی آن تفکر بیشتری داشت و نسبت به آن چشماندازی چند ساله داشت. چرا که شیوههای جدید اکران، ازجمله اکران آنلاین و حتی طرح سینما ماشین همگی میتوانند بهعنوان نیروهای کمکی به کمک سینمای پردهای یا سنتی بیایند تا این چرخه همچنان بچرخد.
حال و پس از گذشت چهار ماه از بسته بودن سالنهای سینمایی خبر از بازگشایی سالنها با نیمی از ظرفیت به گوش میرسد که با دو فیلم این اتفاق رقم خواهد خورد. طبق آنچه کارگروه بررسی آسیبهای کرونا در سینما در نظر گرفته است کف فروش برای فیلمها تا سه هفته محاسبه نمیشود و حتی امکان اکران دوم در زمانی دیگر نیز برای فیلمها در نظر گرفته شده است.
با توجه به شرایط پیشآمده ریسک اکران اثر سینمایی برای تولیدکنندگان بالاست و باید دید در این مورد کدام آثار خطشکن هستند. در همین راستا سازمان سینمایی نیز 200 میلیون تومان علاوه بر آن 300 میلیون تومان وامی که در نظر گرفته بود به شکل بلاعوض در اختیار صاحبان آثار میگذارد تا تولیدکننده این رغبت را داشته باشد اثرش را بعد از چند ماه تعطیلی و در حالی که هیچ پیش فرضی از میزان استقبال اثر وجود ندارد به روی پرده سینماها بفرستد.
باید دید با توجه به تدابیری که سازمان سینمایی در نظر گرفته است کدام فیلمها حاضر به پذیرش ریسک اکران بر پرده سینما هستند و شرایط اکران در سال جدید که چهار ماه از آن گذشته است و طلاییترین زمانهای اکران که اکران عید فطر و عید نوروز است از دست رفته حالا با زمان باقیمانده که احتمال تشدید کرونا در دو فصل پاییز و زمستان و احتمال بسته شدن سالنها بیشتری است به کجا میرسد و آیا همچنان بهمانند چند ماه گذشته به اکران آنلاین بهعنوان یکی از شیوههای اکران، توجه میشود یا پس از بازگشایی سالنهای سینمایی این شیوه به دست فراموشی سپرده میشود.