سرویس سینمایی هنرآنلاین: تبلیغات یکی از مهمترین ارکان برای فروش هر محصولی است و مخاطب از طریق تبلیغات تحت تأثیر قرار گرفته و به سراغ آن کالا یا محصول میرود.
در سینما نیز همواره تبلیغات نقش مهم و اساسی ایفا کرده است و یکی از ارکان اصلی فروش و جذب مخاطب بوده است چه آن زمان که تبلیغات صرفاً به پوستر فیلمها و یا سردر سینماها خلاصه میشد و چه بعدها که آنونس فیلمها که پیش از شروع هر فیلم در سینماها به روی پرده میرفت هر کدام در جذب مخاطب تأثیر بسزایی داشتند و مخاطب میتوانست از فیلمهای آینده مطلع شود و حتی بر اساس آن فیلم مورد نظر خودش را انتخاب کند، اما حالا با پیشرفت تکنولوژی و نقش مهم و اساسی شبکههای مجازی و اجتماعی در زندگی ما، نقش تبلیغات گستردهتر و متفاوت شده است.
امروز شبکههای اجتماعی به کمک تولیدکنندگان آمدهاند و تبلیغات در این شبکهها بخصوص در اینستاگرام نقش مهم و اساسی پیدا کرده است. از همین رو فیلمسازان نیز از این فرصت استفاده کرده و آثار خود را در صفحات شخصی و یا به شکل گروهی تبلیغ میکنند و حتی استراتژی تبلیغات خود را بر این اساس مدیریت میکنند. از سوی دیگر این فضا امکانی را برای برخی فراهم کرده است تا بهعنوان گردانندگان صفحات پرمخاطب به سینما نزدیک شده و به شکل تخصصی در این حوزه فعالیت داشته باشند و بهعنوان یک بستر این امکان را برای تولیدکنندگان فراهم کنند تا آثارشان را از این طریق تبلیغ کنند. در حال حاضر در اینستاگرام صفحاتی ساخته شدهاند که فالوورهایشان میلیونی است و این تعداد مخاطب وقتی با تبلیغ یک اثر تلویزیونی، سینمایی و یا تئاتری مواجه میشوند میتوانند برای دیدن یا ندیدن آن اثر تصمیم بگیرند.
این اتفاق مزایا و معایبی دارد. یکی از مزایای آن برای مخاطب است که میتواند بهراحتی و تنها با ورود به آن صفحه تبلیغ را ببیند ضمن این که وقتی این تبلیغات به شکل گروهی انجام میشود مخاطب نهایت یک یا دو صفحه را از دست میدهد، اما درنهایت با تبلیغ اثر مواجه میشود. نکته دیگر این است که فیلمسازان برای تبلیغ آثارشان نیازمند صرف هزینه بسیار بالا یا رفتن در نوبت نیستند و بهراحتی میتوانند با ارتباط با ادمین این صفحات به آنچه مدنظر دارند برسند. همین امر موجب میشود بخشی از هزینه پس از تولید فیلم نیز پایین آمده و در زمان اکران با هزینههای سرسامآور بنر، بیلبورد و یا حتی تیزرهای تلویزیون مواجه نشوند و ممیزیهای موجود را نیز پشت سر گذاشته و بدون دغدغه اقدام به پخش مواد تبلیغاتی خود اعم از آنونس، عکس و پوستر نمایند و حتی دست به خلاقیتهایی در این زمینه بزنند که برای مخاطب جالب بوده و برای دیدن اثر علاقهمندی نشان دهد. تهیهکنندگان سینما بهعنوان یکی از اصلیترین متولیان این امر که ارتباط مستقیم با امر تبلیغات دارند در این مورد نظرات متفاوتی دارند.
امروز فضای مجازی حرف اول را میزند
در همین زمینه علیرضا ابوالقاسمینژاد تهیهکننده فیلم "لیلاج" که فیلمش بر پرده سینماهاست، درباره تبلیغات فیلم در بستر فضای مجازی و اهمیت آن در جذب مخاطب میگوید: تبلیغات در بستر فضای مجازی امروز برای فیلمها در زمان اکران بسیار تأثیرگذار است. بهطور مثال فیلم ما زمانی اکران شد که اینترنت برای مدتی در کل کشور قطع شد و ما نتوانستیم از تبلیغات فضای مجازی بهدرستی بهره بگیریم. امروز فضای مجازی حرف اول را در بحث تبلیغات میزند و ما به دلیل قطعی اینترنت از این امر مهم محروم ماندیم و بخشی از مخاطب خود را از دست دادیم. ما بدون سرگروه یک هفته شروع کردیم و هیچچیز نداشتیم تا تبلیغ کنیم و تک سئانس پیش رفتیم. تبلیغات باید پیش از اکران فیلم آغاز شود. امروز بیلبوردها خیلی پوشش ندارند و تبلیغات تلویزیونی نیز خیلی پررنگ نیست. بنابراین بیشترین سهم تبلیغات امروز در فضای مجازی و تبلیغات دهانبهدهان است. ضمن این که فیلم ما در جشنواره فیلم فجر هم حضور نداشت و فیلم دیده نشد.
معلوم نیست این آمار واقعی است یا ادعا
در ادامه اما مجید شیخانصاری دیگر تهیهکننده سینما که منتظر است فیلم "پالتوشتری" به کارگردانی مهدی علی میرزایی را امسال روانه پرده سینماها کند، درباره تأثیر تبلیغات در فضای مجازی بر دیده شدن آثار نظر دیگری دارد و معتقد است مشکلی که در فضای رسانه ایران وجود دارد این است که فعالیتها را نمیتوان رصد کرد و آمار درستی از آنها وجود ندارد.
او ادامه میدهد: در خارج شما میتوانید ببینید که چند نفر تبلیغ شما را دیدهاند و آن را تبلیغ کردهاند، درواقع در فضای تبلیغی ما میزان، عمق و ردهبندی سنی پایش شدهای وجود ندارد و آماری که امروز از رسانهها در فضای مجازی داده میشود بیشتر ادعاست، اما قطعاً تبلیغ در فضای مجازی در فروش و اطلاعرسانی اثرگذار است. کسانی که در این فضا مشغول هستند ادعا میکنند که در امر تبلیغات و فروش فیلم مؤثر هستند، این در حالی است که قابلیت تشخیصی بر این ادعا وجود ندارد که بدانیم این تأثیر حیاتی هست یا نه. نکته قابل توجه در این بحث این است که تقریباً تمامی فیلمهای حال حاضر بخش جدی از سهم تبلیغات خود را به این فضا اختصاص دادهاند.
فضای مجازی همراه با فکر و ایده درست
سمیرا برادری تهیهکننده آثاری چون "احتمال باران اسیدی" و " درساژ" نیز که این تجربه را پشت سر گذاشته است، میگوید: پیش از این که بخواهم بگویم فضای مجازی چقدر به ما کمک کرد، باید اذعان کنم که این کمپین تبلیغاتی بود که در فروش "درساژ" به ما یاری رساند. فضای مجازی هم البته بهعنوان یک بستر رسانهای جدید و پرمخاطب، آن فکر و ایده درستی را که پشت فرایند ترویج فیلم قرار داده بودیم، به نتیجه مطلوب رساند. طبیعی است که همه تلاشمان در شرایط پیچیده اکران بر این استوار بود که بتوانیم به دیده شدن فیلم کمک کنیم و در این راستا فضای مجازی بهعنوان محل انتشار ایدههای کمپین به ما کمک قابل توجهی کرد. دسترسی آسان و همهگیر مخاطبان به فضاهای مجازی و در عین حال هزینههای منطقی آن نسبت به تبلیغات شهری و رسانههای رسمی، موجب در اولویت قرار گرفتن آن میشود. در آن مقطع همواره، صفحات حرفهای از فیلم حمایت کردند و در رساندن دعوت ما به مخاطب مؤثر بودهاند.
رسانههای کاغذی جای خود را به دیجیتال دادهاند
محمدحسین شایسته که به گفته خودش جزو اولین نفراتی بوده که به صفحات اینستاگرامی تبلیغ آثارش را ارائه کرده است، درباره تأثیر این صفحات بر دیده شدن آثار میگوید: در سه سال اخیر تبلیغات آثار سینمایی آن اندازه که در فضای مجازی اثرگذار بوده در بیلبوردها نبوده است. باید بپذیریم که این فضای جدید باعث شد تا تبلیغات کاغذی کمرنگ شوند و کمکم جای خودشان را به نت و دیجیتال بدهند. اما نباید از این نکته غافل شویم که فیلمی که خودش بنمایه و جان ندارد نمیتواند با هر امکانی به موفقیت برسد. خود فیلم نیز باید درونمایه اصلی برای جذب مخاطب را داشته باشد تا تبلیغات بتواند به کمک آن آمده و به فروش فیلم و دیده شدنش کمک کند.
در نهایت میتوان گفت امروز دیگر تولیدکنندگان آثار سینمایی و کالاهای فرهنگی بهخوبی نسبت به تأثیر فضای مجازی در جذب مخاطب آگاه هستند و با هر روشی سعی میکنند از این امکان بهره بگیرند تا مخاطب را نسبت به کالایی که قصد عرضه آن را دارند آشنا کنند و او را به دیدن اثر ترغیب کنند، اما نکته اینجاست که اگر در پس این بستر مهیا شده فکر و ایده خلاقهای وجود نداشته باشد و یا مواد تبلیغاتی آن بنمایه درونی را نداشته باشند باز هم این فضا نمیتواند کارکرد خوب و مناسبی داشته باشد و به کمک سازندگان آثار در بخش تبلیغی بیاید.