سرویس سینمایی هنرآنلاین: فیلم کوتاه "عزیز" ساخته سید مهدی موسوی برزکی از کاشان، امسال در جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران در بخش مسابقه سینمای ایران، جوایز بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین صدابرداری (مصطفی بهمنی) و بهترین بازیگر زن (یاسمن نصیری) را گرفت و جایزه بخش هنر و تجربه را نیز از آن خود کرد.
موسوی در گفتوگو با خبرنگار هنرآنلاین در توضیح قصه "عزیز" گفت: فیلم من در مورد قضاوت و پنهانکاری است و بحث حق در آن مطرح است، حقی که یک خانواده دارند. با فوت پدر و حضور یک نفر سوم متوجه این حق ازدسترفته میشویم که حالا اعضای خانواده باید برای این قضاوتها و رفتارها و احقاق حق تلاش کنند.
او درباره استفاده از نمادها و نشانهها در فیلم نیز افزود: از آنجا که از قبل طراحی کرده بودم این همه هیاهو برای هیچ است، به همین دلیل بهطور مثال گوسفند را برای استفاده از نمادها بهانه کردم تا مخاطب یک بار دیگر در انتهای فیلم برگردد و به موضوع فیلم فکر کند و به آن هیاهو و دلیلش بپردازد. آن نوشته و کدهای دیگر نیز از نظر تماتیک به قصه کمک کرد تا در پایان مخاطب به کل ماجرا فکر کند، صبر کند و مروری بر آن داشته باشد تا به پیام فیلم برسد.
این کارگردان در ادامه با اشاره به این که تمام بازیگران این فیلم بومی هستند، بیان کرد: این بازیگران اهل منطقه زیدآباد هستند که به داشتن گویشهای مختلف معروف است و در این فیلم به گویش "راجی" صحبت میکنند. تنها برای دو نقش اصلی فیلم یعنی لیلا و اشرف، به دلیل سختی نقشها از بازیگران حرفهای بهره گرفتم. هر دو بازیگران تئاتر هستند و گویش این منطقه را یاد گرفتند. باقی بازیگران فیلم تا پیش از این تجربه بازیگری نداشتند و اولین باری بود که جلوی دوربین میآمدند. استفاده از نابازیگر کار بسیار سختی است و چالشی بود تا مخاطب حس نکند شخصیتها در حال بازی هستند، چرا که دوست داشتم همه چیز واقعی به نظر برسد. از این رو به سراغ افرادی رفتم که از جنس شخصیتهای فیلم باشند تا به من کمک کنند و در زندگی واقعی نیز از نظر شخصیتی به نقش نزدیک باشند.
موسوی درباره تجربیات گذشته خود نیز اظهار کرد: من پیش از این در فضای مستند فعالیت داشتم و آثارم جوایزی نیز کسب کردند، اما متأسفانه "مشتری" نخستین فیلم داستانی من دچار ممیزی شد و در جشنواره حضور نداشت. "عزیز" دومین فیلمی است که در این قالب کارگردانی کردهام.
این فیلمساز جوان در پاسخ به این سؤال که چرا سینمای داستانی در فیلم کوتاه بیش از سایر گونهها مورد توجه فیلمسازان واقع شده است، گفت: من تا قبل از ساخت این دو فیلم در سینمای مستند کار میکردم و هنوز هم کار میکنم و کارهایم جدیتر است، اما به خاطر دغدغههایی که داشتم و در سینمای مستند نمیتوانستم به آنها بپردازم به سینمای داستانی آمدم. حال سینمای کوتاه را خوب میبینم، به این دلیل که شرایط ریسک در این سینما بسیار بالا است که در سینمای بلند نمیتواند اتفاق بیفتد. از سوی دیگر هزینههای تولید بسیار بالا است، اما در سینمای کوتاه داستانی میتوان بسیاری از اتفاقات را با هزینههای اندک رقم زد. ضمن این که با توجه به در اختیار داشتن عوامل بومی توانستم حرفی را که میخواستم بزنم که این در سینمای بلند یک ریسک است. علاوه بر این به سینمای داستانی بهای بیشتری داده میشود و رقابت نیز در آن سختتر است. از سوی دیگر بازاری نداریم و تنها ویترین فیلم کوتاه همین جشنواره فیلم کوتاه است. ضمن این که در ایران سینمای کوتاه، مستقل از سینمای بلند نیست و بسیاری برای معرفی به سینمای بلند به ساخت فیلم کوتاه پناه میآورند. آثار سینمای مستند، انیمیشن و تجربی کمتر دیده میشوند و امسال نیز در جشنواره شاهد بودیم که بلیت سینمای داستانی همان روز اول به فروش رسید، اما سایر گونهها کمتر بود. امیدوارم مراکز دولتی و متولیان برگزاری جشنواره و فیلم کوتاه بیشتر به این موضوع توجه کنند تا بچهها به آن شرایط نزدیکتر شوند و در سایر گونهها نیز به شکل مستقل فعالیت داشته باشند.
کارگردان فیلم "عزیز" در ادامه به تفاوتهای جشنواره امسال با سالهای گذشته پرداخت و افزود: سال گذشته به دلیل این که فیلمم دچار ممیزی شد من در جشنواره حضور نداشتم. اما امسال تغییراتی در جشنواره داشتیم و فیلمهای بیشتری ارسال شده بود. سالانه حدود دو هزار فیلم کوتاه ساخته میشود که هزار و اندی فیلم به دبیرخانه جشنواره ارسال شد و از این میان هیئت انتخاب تنها 60 اثر را انتخاب کرد و حتی برخی فیلمهای خوب نیز به دلیل همین ممیزیها از جشنواره دور ماندند. همانطور که گفتم جشنواره فیلم کوتاه تهران تنها ویترین ماست و با توجه به برگزاری ورکشاپها و رقابتی که وجود داشت به نظرم جشنواره از درجه کیفی بالایی برخوردار بود. هرچند برخی کملطفی کردند و حواشی را ایجاد کردند، اما حال جشنواره خوب است و کسانی که اهل فیلم کوتاه دیدن هستند در جشنواره حضور داشتند و از آن استقبال کردند. در این دوره از جشنواره نیز شور و هیجان وجود داشت و فکر میکنم سالهای بعد نیز این شور و هیجان بیشتر شود. جشنواره فیلم کوتاه تهران بزرگترین جشنواره در خاورمیانه است و فرصت خوبی برای رقابت است.
او همچنین درباره استفاده از عوامل بومی و امکانات فیلمسازی در شهرستانها نیز عنوان کرد: فیلم ما کاملاً از عوامل بومی بهره برد و در شب اختتامیه نیز همه از ما درباره این مسئله سؤال میپرسیدند و از این اتفاق متعجب بودند. به نظرم بسیار خوب است که به همشهریان خود اعتماد کنیم. متأسفانه همه این ریسک را نمیکنند و برای تولید به تهران میآیند تا از عوامل حرفهای سینمای تهران و افرادی که آزمون خود را بهخوبی پشت سر گذاشتهاند استفاده کنند. این ریسک نکردن تا حدی خوب است، اما این که شهرستانها را رها کنیم و به عوامل بومی اعتماد نداشته باشیم خوب نیست. ضمن این که حمایتها و امکانات تهران در شهرستانها وجود ندارد و دفاتر نیز تا یک حدی میتوانند به بچههای فیلمساز کمک کنند. این در حالی است که آنها دوست دارند به تهران بیایند و در سینمای پایتخت شناخته شوند. من سعی کردم از پتانسیل شهرستان استفاده کنم، در حالی که شاید دیگر این کار را انجام ندهم. به هر حال زور شهرستان کم است و امیدوارم بچههای شهرستان بتوانند کارهای بزرگتری انجام دهند.
موسوی در خاتمه درباره سایر فعالیتهای خود توضیح داد: یک فیلمنامه آماده دارم، اما این که چه زمانی آن را کلید بزنم مشخص نیست. من تاکنون به شکل مستقل کار کردهام و امیدوارم با دیده شدن "عزیز" و سایر آثارم به من اعتماد کنند و بتوانم با یک تهیهکننده وارد مذاکره شده و فیلمم را بسازم.