سرویس سینمایی هنرآنلاین: هر سال هفته آخر شهریور ماه و هفته اول مهرماه برای ما تداعی سالروز جنگ و دفاع مقدسی است که هشت سال ادامه یافت. در طی این هشت سال جوانان ایران زمین رشادتهای بسیاری از خود نشان دادند و ایثارها کردند تا یک وجب از خاک این سرزمین به دست دشمن بعثی نیفتد.
از همان ابتدا بسیاری از عکاسان و فیلمبرداران و حتی فیلمسازان به جبهههای حق علیه باطل رفتند و شروع به ثبت لحظاتی کردند که برای آیندگان سند زنده تاریخی است، سندی که آیندگان ونسل بعد بر اساس آن میدانند که در سرزمینشان چه اتفاقاتی افتاد و پدران و برادرانشان چطور و چگونه از آن حمایت و دفاع کردند و چطور از جانشان گذشتند تا این خاک به دست دشمن نیفتد.
در دهه 1360 با وجود این که امکاناتی وجود نداشت و یا اگر هم بود بسیار کم بود، عکاسان، و فیلمبرداران و بعدها فیلمسازان با همان اندک وسایلی که داشتند و در نبود دوربینهای حرفهای و کمبود نگاتیو به خط مقدم رفتند و لحظاتی را به ثبت رساندند که روایت این دفاع مطهر و مقدس است. در آن سالها فیلمسازانی چون ابراهیم حاتمی کیا، رسول ملاقلیپور، جمال شورجه، احمدرضا درویش و تعداد دیگری از فیلمسازان جوان و جویای نام شروع به ساخت فیلمهایی از این رشادتها کردند و ماحصل آن آثاری به یادماندنی در تاریخ سینمای شد، آثاری مانند "دیدهبان"، "هویت"، "بلمی به سوی ساحل" و ... که باعث شکل گیری ژانر جنگ و دفاع مقدس در سینمای ایران شدند، ژانری که در همان زمان نیز بسیار مورد توجه واقع شد و در خلال این که در سینما شناخته شد مخاطبان بسیاری را نیز با خود همراه کرد.
شاید طلاییترین دهه تاریخی سینمای ایران را بتوان دهه 60 و 70 دانست که در آن آثاری از این دست به روی پرده سینماها رفت که مخاطبان بسیاری داشتند و حتی توانستند آمار فروش و رقمهای بالایی را به نام خود ثبت کنند و بعد از آن نیز بارها و بارها از تلویزیون پخش شوند و همچنان مخاطبان خود را داشته باشند.
در طی همان یک دهه فیلمسازان بسیاری تربیت شدند تا آثاری در ژانر جنگ و دفاع مقدس تولید کنند، آثاری که در همان زمان به دلیل این که مخاطبان خود نیز با این پدیده درگیر بودند باعث شد بیشتر مورد توجه واقع شوند، اما رفته رفته و پس از پایان جنگ این اتفاقات کمرنگتر شدند. هرچند پس از جنگ فیلمسازان همچنان درگیر تولید آثاری در این ژانر بودند و حتی در همان زمان نیز آثاری تولید کردند که به اتفاقات پس از جنگ میپرداخت مانند "از کرخه تا راین"،" آژانس شیشهای"، "هیوا" و ... اما از دهه 1380 و بخصوص در دهه 1390 تولید این نوع آثار رو به کاهش گذاشت. تعداد فیلمهای با موضوع دفاع مقدس در چند سال اخیر به تعداد انگشتان یک دست هم نمیرسد. افزایش هزینههای تولید، انحصاری شدن این سینما و خلاصه شدن آن به یک تعداد فیلمساز مشخص و از همه مهمتر نبود استقبال از سوی تماشاگران نسل جدید از دلایل این کاهش است.
البته فیلمسازانی جوان و بخصوص بانوان فیلمساز هستند که همچنان به تولید آثار سینمایی در این فضا علاقه دارند و میخواهند آتشی را که در آن سالها، جنگ در دل خانوادهها انداخت از نگاه خودشان روایت کنند، اما هزینههای بالا، نبود حمایت ارگانهای دولتی و حتی بیاعتمادی به بانوان فیلمساز باعث شده است فیلمسازان علاقهمند به این فضا دلزده شوند.
این در حالی است که ژانر جنگ در تمام دنیا همچنان زنده است و هنوز هم در سینمای اروپا و حتی هالیوود آثاری با موضوع دو جنگ جهانی یا جنگهایی که در طی سالهای اخیر رخ داده است تولید میشود که مخاطبان بسیاری نیز دارد. با توجه به وضعیت سینمای ایران به نظر میرسد این ژانر نیز کم کم در حال افول است و مانند بسیاری از ژانرهای سینمایی که در حال از بین رفتن هستند این ژانر نیز تا چند سال آینده به پایان میرسد، در حالی که جنگ و دفاع مقدس ایران سالهای سال میتواند خوراک مناسبی برای سینمای ایران باشد چرا که زوایای بسیاری دارد که پنهان ماندهاند و جای نمایش دارند. تنها باید نگاه جدید داشت و برای نمایش این ژانر پر از درد و حرف هزینه کرد.