سرویس سینمایی هنرآنلاین: در حالی که مهلت معرفی رقبای جایزه اسکار بخش فیلم بلند بینالمللی (با نام قبلی فیلم خارجیزبان) به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی، اول اکتبر 2019 (9 مهر) به پایان میرسد، تاکنون 61 کشور نمایندگان خود را انتخاب کردهاند.
مستند "وقتی گوجهفرنگیها با واگنر روبرو شدند" (When Tomatoes Met Wagner) به کارگردانی ماریانو اکونومو درباره یک دهکده در حال نابودی که با یک ایده تجاری عجیبوغریب نجات پیدا میکند، نماینده یونان در بخش فیلم بلند بینالمللی خواهد بود
داستان در دهکده دورافتاده الیاس روی میدهد، جایی که بحران اقتصادی و مهاجرت جوانان از ده بهنوعی از پایان شیوه زندگی سنتی نشان دارد. در این بین، یک کشاورز به نام کریستوس تصمیم میگیرد کاری برای دهکدهای کند که تنها 33 نفر در آن زندگی میکنند؛ دهکدهای بدون مغازه، بدون مدرسه، یا حتی بدون کشیش. ایده او کشت گوجهفرنگیهای ارگانیک همراه با پخش موسیقی واگنر از بلندگو است. این ایده برای دهکدهای که بیشتر ساکنان آن کشاورزان سالخورده هستند، عجیب به نظر میرسد، اما خیلی زود گوجهفرنگیهای ارگانیک از مغازههای غذای سالم در سراسر دنیا سر درمیآورند و شانس به ده رو میکند.
"وقتی گوجهفرنگیها با واگنر روبرو شدند"
مستند 72 دقیقهای "وقتی گوجهفرنگیها با واگنر روبرو شدند" اولین بار در دنیا اواخر سال پیش در جشنواره فیلم برلین نمایش داده شد.
یونان تا سال پیش 38 بار در رقابت اسکار فیلم بلند بینالمللی شرکت کرد و پنج بار در این بخش نامزد شد، اما تاکنون برنده نشده است. "Dogtooth" به کارگردانی یورگوس لانتیموس آخرین فیلم یونانی است که به فهرست پنج نامزد نهایی بخش فیلم خارجیزبان راه پیدا کرد. این فیلم در 2010 نامزد اسکار شد.
فیلیپین "حکم دادگاه" (Verdict) اولین فیلم بلند داستانی ریموند ریبای گوتیهرز را به نمایندگی از خود به آکادمی معرفی کرد.
بریانته مندوزا کارگردان تحسینشده فیلیپینی و معلم گوتیرز مدیر تولید این پروژه است که این ماه جایزه ویژه هیئت داوران بخش مسابقه افقهای جشنواره فیلم ونیز را دریافت کرد. فیلم درباره خشونت خانگی در فیلیپین است.
"Imago" اولین فیلم کوتاه گوتیهرز 26 ساله در 2016 در جشنواره تورنتو برنده جایزه Short Cuts شد و "قضاوت" (2018) دومین فیلم او نامزد دریافت این جایزه شد. هر دو فیلم در جشنواره فیلم کن نامزد جایزه نخل طلای بهترین فیلم کوتاه بودند.
فیلیپین از 1953 تا سال پیش 30 فیلم به اسکار فرستاد. هیچکدام از آن فیلمها نامزد نشدند.
"گذشته بیپایان" (Neverending Past) به کارگردانی آندرو مارتینوویچ به نمایندگی از مونتهنگرو شانس خود را در جوایز اسکار امسال امتحان میکند.
این فیلم سال گذشته در جشنواره جهانی فیلم مونترال در بخش مسابقه فیلمهای اول داستانی رقابت کرد. داستان در سه مقطع زمانی مختلف اتفاق میافتد و درباره پدرانی است که خود را در موقعیتهای حساس میبینند و باید از بین چند انتخاب متناقض به یک تصمیم درست برسند.
"گذشته بیپایان" ششمین فیلمی است که مونتهنگرو از 2013 به آکادمی معرفی میکند. پنج فیلم قبلی نامزد نشدند.
"خاطرات بدن من" (Memories of My Body) به کارگردانی گارین نوگروهو از سوی اندونزی به آکادمی معرفی شد.
این فیلم سال گذشته در بخش افقهای جشنواره ونیز رقابت کرد و در دوازدهمین دوره جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک برنده جایزه تنوع فرهنگی، تحت حمایت یونسکو شد. این فیلم درباره یک رقصنده نوجوان است که وقتی پدرش رها میکند به یک مرکز رقص در دهکده جاوا ملحق میشود، جایی که یک رقص زنانه توسط مردان اجرا میشود، اما تحول سیاسی و اجتماعی در اندونزی او را در مسیری میاندازد که در آن با آدمهای جالب آشنا میشود.
"خاطرات بدن من" با الهام از زندگی ریانتو بازیگر و رقصنده معروف اندونزیایی ساخته شده که نقش شخصیت اصلی فیلم در جوانی را نیز بازی میکند و راوی فیلم هم هست.
نمایش "خاطرات بدن من" به خاطر مضمون آن در تعدادی از شهرهای اندونزی ممنوع شد و گروهی در یک درخواست آنلاین خواستار تحریم فیلم شدند.
اندونزی از 1987 تا سال گذشته 20 فیلم به اسکار فرستاد که هیچکدام نامزد نشدند.
"شفق قطبی" (Aurora) اولین فیلم بلند داستانی بکزات پریماتوف نماینده قرقیزستان در بخش فیلم بلند بینالمللی است. این فیلم اولین بار سال گذشته در جشنواره بینالمللی فیلم بوسان نمایش داده شد.
داستان در یک آسایشگاه در ساحل دریاچه ایسیک-کول در شمال کوههای تیانشان در قرقیزستان روی میدهد. یک استراحتگاه آرام در پیشزمینه طبیعتی زیبا که بازتابی از کل کشور است. به هم خوردن ناگهانی توازن زمان و فضا زنجیرهای از اتفاقات تغییرناپذیر را به همراه دارد.
"شفق قطبی" دوازدهمین فیلمی است که قرقیزستان از زمان استقلال این کشور در 1991 به آکادمی معرفی میکند. هیچیک از فیلمهای قبلی نامزد نشدند.
"سوبیرا" (Subira) به کارگردانی راونیت چادها به نمایندگی از کنیا در اسکار 2020 حضور دارد. داستان فیلم کارگردان هندیتبار ساکن نایروبی درباره زنی جوان است که کلیشههای جنسیتی و سنتها را به چالش میکشد. فیلم تولید مشترک کنیا و دانمارک است.
"سوبیرا" از روی یک داستان کوتاه تحسینشده در 2007 به همین نام ساخته شده است. برندا وایریمو نقش زنی خاص به نام سوبیرا را بازی میکند که برخلاف رسم و رسوم محلی و قوانین ازدواج از پیش تعیینشده میکوشد به آرزوی خود برسد که شنا کردن در اقیانوس است. فیلم مستقیم روی مسائل اجتماعی آفریقای معاصر دست گذاشته است. "سوبیرا" در انگلیس فیلمبرداری شد.
"سوبیرا"
کنیا از 2012 چهار فیلم برای رقابت در بخش فیلم بلند بینالمللی به آکادمی معرفی کرده، اما هنوز نامزدی کسب نکرده است.
"زانا" (Zana) اولین فیلم بلند داستانی آنتونتا کاستراتی که اولین بار در دنیا در جشنواره فیلم تورنتو روی پرده رفت، نماینده کوزوو در بخش فیلم بلند بینالمللی خواهد بود.
این فیلم تولید مشترک کوزوو و آلبانی و داستان زنی آلبانیایی به نام لومه است که شوهر و مادر شوهرش در یک دهکده زندگی میکند. لومه تنها فرزند خود را یک دهه قبل در دوران جنگ داخلی در یوگسلاوی سابق از دست داده است و اکنون با کابوسهای شبانه دستوپنجه نرم میکند و قادر نیست بار دیگر بچهدار شود. او و خانوادهاش ناامید از درمان مدرن از یک شفادهنده سنتی کمک میگیرند. لومه تحت آیین سنتی پیچیده و جنگیری قرار میگیرد تا از جادوی سیاه که دیگران باور دارند باعث عقیم شدن او شده است رها شود. وقتی لومه بار دیگر باردار میشود، گذشته تلخ او در دوران جنگ بازمیگردد تا او و فرزندش را که هنوز به دنیا نیامده گرفتار کند.
"زانا"
"زانا" ششمین فیلمی است که کوزوو از 2014 به اسکار میفرستد. این کشور هنوز نامزدی به دست نیاورده است.
اتیوپی با "دویدن در برابر باد" (Running Against the Wind) به کارگردانی یان فیلیپ وایل سینماگر آلمانی شانس خود را در جوایز اسکار امتحان میکند. داستان فیلم که از آن بهعنوان "نامهای عاشقانه به اتیوپی" یاد شده درباره دو برادر است که دو راه کاملاً متفاوت در پیش میگیرند؛ یکی از آنها آرزو دارد یک دونده المپیک باشد و دیگری میخواهد بهعنوان یک عکاس شناخته شود.
هایله گبرسلاسی دونده اتیوپیایی برنده مدال طلای المپیک در فیلم نقشی کوتاه ایفاء کرده است.
"دویدن در برابر باد" چهارمین فیلمی است که اتیوپی از 2010 به اسکار معرفی میکند. این کشور هنوز نامزد نشده است.
لتونی فیلم هولوکاستی "پرجنبوجوش" (The Mover) به کارگردانی داویس سیمانیس را به نمایندگی از خود به آکادمی معرفی کرد.
"پرجنبوجوش"
این فیلم از روی داستانی واقعی ساخته شده است و درباره مردی به نام زانیس لیپکه است که در دوران اشغال لتونی توسط نازیها در جنگ جهانی دوم در یک انبار نظامی آلمانی مشغول کار بود و شبها مردم گرفتار را بهطور پنهانی از کشور خارج میکرد. از "پرجنبوجوش" بهعنوان "فهرست شیندلر" لتونی و روایتی از رفتار قهرمانانه در دوران وحشت و هراس یاد شده است.
لتونی از 1992 تا سال پیش 10 فیلم به آکادمی معرفی کرد که هیچکدام نامزد نشدند.
یک فیلم هولوکاستی دیگر نماینده جمهوری چک در جوایز اسکار امسال خواهد بود: فیلم "پرنده رنگین" (The Painted Bird) به کارگردانی واتسلاو مارهول که اولین بار در دنیا اوایل این ماه در بخش مسابقه بینالملل جشنواره فیلم ونیز نمایش داده شد.
استلان اسکاشگورد، جولین سندز، اودو کییر، بری پپر و هاروی کایتل در این فیلم سیاهوسفید و تلخ بازی میکنند که با اقتباس از رمان هولوکاستی یرژی کوشینسکی نویسنده لهستانی-آمریکایی که در 1965 به بازار آمد، ساخته شده است. (این کتاب به فارسی با عنوان "پرواز را به خاطر بسپار" توسط انتشارات هاشمی و با ترجمه ساناز صحتی منتشر شده است.)
"پرنده رنگین"
داستان درباره یک پسر جوان یهودی است که پدر و مادرش او را پیش اقوام خود در اروپای مرکزی فرستادهاند تا از یهودآزاری در امان باشد. وقتی عمه پسر بهطور ناگهانی میمیرد، او باید در یک دنیای وحشی و خشن که تهدیدی برای اوست، از خود مراقبت کند. "پرنده رنگین" تولید مشترک جمهوری چک، اوکراین و اسلواکی است.
"پرنده رنگین" بعد از ونیز در جشنواره فیلم تورنتو نیز روی پرده رفت و در هر دو جشنواره تعداد زیادی از تماشاگران هنگام نمایش فیلم از سالن خارج شدند. در تورنتو، دوروتا لش برنامهریز جشنواره به تماشاگران هشدار داده بود که فیلم به تاریکترین زوایای روح انسان نفوذ میکند و از آنها خواسته بود فیلم را تا آخر ببینند. او گفت: گاهی اوقات دیدن فجایع روی پرده کار بسیار دشواری است، اما نشان دادن واقعیتها بسیار اهمیت دارد.
اقتباس سینمایی مارهول از رمان جنجالی کوشینسکی برای رسیدن به پرده مسیری طولانی را طی کرد. کارگردان ساکن پراگ بعد از دهها بار بازنویسی توانست بازیگرانی درجه یک را به کار بگیرد.
جمهوری چک پس از جدایی از اسلواکی در 1993 تا سال گذشته 25 فیلم به آکادمی معرفی کرد. در 1996، "کولیا" به کارگردانی یان اسوراک برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجیزبان شد. "اگر متفرق شویم، سقوط میکنیم" به کارگردانی یان ربیک و "Zelary" به کارگردانی اوندری ترویان به ترتیب در 2000 و 2003 نامزد اسکار شدند.
رأیگیری برای انتخاب نامزدهای اسکار فیلم بلند بینالمللی در دو مرحله انجام میشود. ابتدا 10 فیلم به فهرست کوتاه راه پیدا میکنند و درنهایت پنج فیلم بهعنوان نامزدهای نهایی معرفی میشوند که اسامی آنها 13 ژانویه 2020 (23 دی) همراه نامزدهای دیگر بخشهای جوایز اسکار اعلام خواهد شد. فیلمهای ارائهشده باید در فاصله اول اکتبر 2018 تا 30 سپتامبر 2019 در کشور خود اکران عمومی شده باشند.
نود و دومین دوره جوایز اسکار یکشنبه 9 فوریه 2020 (بامداد دوشنبه 21 بهمن به وقت ایران) در دالبی تیهتر در هالیوود برگزار میشود.
علی افتخاری