سرویس سینمایی هنرآنلاین: هفتاد و ششمین دوره جشنواره فیلم ونیز چهارشنبهشب 28 اوت (6 شهریور) با اولین نمایش جهانی فیلم "حقیقت" ساخته هیروکازو کوره-ادا کارگردان ژاپنی آغاز شد و تا 7 سپتامبر (16 شهریور) ادامه دارد.
برای اولین بار از سال 2012 تاکنون جشنواره فیلم ونیز با یک فیلم اروپایی کلید خورد. "حقیقت" تولید مشترک فرانسه و ژاپن است.
کاترین دونوو، ژولیت بینوش و ایتن هاوک در این فیلم بازی میکنند که همچنین یکی از فیلمهای بخش مسابقه بینالملل این دوره جشنواره است که شانس دریافت جایزه شیر طلایی را دارند. کوره-ادا، دونوو و بینوش و لودیوین سانیه دیگر بازیگر فیلم در مراسم فرش قرمز اولین نمایش جهانی فیلم شرکت کردند.
"حقیقت" بر فابین (دونوو) متمرکز است که ستاره سینمای فرانسه است. او بر مردانی که دوستش دارند و او را تحسین میکنند، حکمرانی میکند. بعد از این که فابین کتاب خاطرات خود را چاپ میکند، دخترش لومیر (بینوش) با همسر (هاوک) و بچه کوچک خود از نیویورک به پاریس برمیگردند. خیلی زود، تجدیددیدار مادر و دختر به یک رویارویی منجر میشود: حقایق گفته میشود، حسابها صاف میشود و به عشقها و رنجشها اعتراف میشود.
این فیلم پاییز گذشته در 10 هفته در پاریس فیلمبرداری شد. "حقیقت" اولین فیلمی است که کوره-ادا در خارج از کشورش ساخته است.
کوره-ادا که در 2018 با فیلم "دلهدزدها" برنده نخل طلایی هفتاد و یکمین جشنواره فیلم کن شد، اولین بار در 1995 با فیلم "Maborosi" در بخش مسابقه بینالملل جشنواره ونیز حضور داشت. او در 2017 نیز با فیلم "قتل سوم" شانس دریافت جایزه شیر طلایی لیدو را داشت.
کارگردان 57 ساله توکیویی بیش از آن که در ونیز شناختهشده باشد یکی از فیلمسازان محبوب جشنواره فیلم کن است، او بهجز "دلهدزدها" که سال گذشته فیلم برتر جشنواره کن شد، در 2013 با "پسر کو ندارد نشان از پدر" جایزه داوران این جشنواره را برد و در 2016 با "بعد از توفان" برنده جایزه بخش نوعی نگاه شد. "فاصله" (2001)، "کسی نمیداند" (2004)، "عروسک بادی" (2009) و "خواهر کوچک ما" (2015) از دیگر فیلمهای کوره-ادا هستند که در جشنواره کن رقابت کردند.
کوره-ادا در توضیح پروژه جدید خود گفته است: "حقیقت" داستان یک خانواده کوچک را روایت میکند و ماجراهای فیلم عمدتاً داخل یک خانه روی میدهد. سعی کردم شخصیتهای فیلم خود را در این جهان کوچک با دروغهای خود، غرور، افسوس، غم، شادی و آشتی تعریف کنم.
جنجال از همان روز اول
امسال در فهرست 21 فیلم بخش مسابقه بینالملل تنها دو فیلم را خانمها کارگردانی کردهاند که این مسئله با انتقادهای بسیاری روبروست. گذشته از این انتخاب تازهترین فیلم رومن پولانسکی کارگردان فرانسوی/لهستانی برای رقابت در این بخش، همینطور انتخاب فیلم جدید نیت پارکر که افشای پرونده تجاوز جنسی مربوط به دوران دانشجویی او جنجال زیادی به پا کرد، برای نمایش در بخش جنبی جشنواره، انتقادهای بیشتری را به همراه داشته است.
آلبرتو باربرا مدیر هنری جشنواره ونیز عصر چهارشنبه در یک نشست مطبوعاتی تأکید کرد نیمی از اعضای کمیته انتخاب فیلمهای این دوره جشنواره زنان بودند و افزود: از طرف ما هیچ تبعیضی صورت نگرفته است.
او همچنین از تصمیم خود برای انتخاب "یک افسر و یک جاسوس" تازهترین ساخته پولانسکی دفاع کرد و او را "یکی از آخرین اساتیدِ همچنان فعال در سینمای اروپا" دانست.
فعالیت هنری پولانسکی در بیش از چهار دهه اخیر به خاطر محکومیت او در پرونده تجاوز به یک دختر 13 ساله در 1977 همواره زیر ذرهبین بوده است.
باربارا تأکید کرد برای قرار دادن فیلم پولانسکی در فهرست فیلمهای بخش مسابقه بینالملل هرگز تردید نداشت. او درباره پولانسکی گفت: ما باید بین هنر و شخصیت این مرد تفاوت قائل شویم.
در مقابل، لوکرسیا مارتل کارگردان آرژانتینی و رئیس داوران بخش مسابقه بینالملل این دوره جشنواره ونیز در نشست مطبوعاتی عصر روز چهارشنبه گفت انتخاب فیلم پولانسکی او را "ناراحت" کرد و افزود در مراسم رسمی استقبال از فیلم شرکت نمیکند.
در پی واکنشها به صحبتهای مارتل، او ساعاتی بعد از طریق خود جشنواره بیانیهای منتشر کرد و گفت حرفهای او "بد تعبیر شده" و تأکید کرد با حضور فیلم پولانسکی در بخش مسابقه بینالملل "مخالفتی" ندارد.
مارتل گفت: من هیچ نوع پیشداوری نسبت به فیلم ندارم و طبعاً مثل بقیه فیلمهای بخش مسابقه آن را خواهم دید.
پولانسکی 86 ساله که بهتازگی از آکادمی علوم و هنرهای سینمایی به خاطر اخراج خود شکایت کرده است، برای شرکت در اولین نمایش جهانی فیلم خود به لیدو سفر نخواهد کرد. کاترین دونوو که اغلب از پولانسکی دفاع کرده است، اخیراً در یک مصاحبه به خبرگزاری فرانسه گفت: انتقادها از پولانسکی بیش از حد است. زمان زیادی گذشته است.
"یک افسر و یک جاسوس" درباره محکومیت آلفرد دریفوس یک افسر یهودی-فرانسوی ارتش فرانسه جمعه در لیدو اکران میشود.
نگاهی به فیلمهای بخش مسابقه بینالملل
امسال 21 فیلم در بخش مسابقه بینالملل برای دریافت جایزه شیر طلایی و جوایز شیر نقرهای رقابت میکنند که بهجز "حقیقت" کوره-ادا شامل تازهترین ساختههای فیلمسازانی چون اولیویه آسایاس، آتوم اگویان، استیون سودربرگ، روی آندرشون، پابلو لارین و ماریو مارتونه است.
چهار فیلم آمریکایی در فهرست آثار بخش مسابقه بینالملل هستند. فیلم علمی تخیلی "به سوی ستارهها" از شرکت فاکس به کارگردانی جیمز گری یکی از این فیلمهاست. برد پیت در "به سوی ستارهها" نقش روی مکبراید یک فضانورد را بازی میکند که مأموریت دارد منظومه شمسی را از تخریب قریبالوقوع نجات بدهد. او یک مأموریت شخصی هم دارد؛ این که پدر گمشدهاش (با بازی تامی لی جونز) را پیدا کند. "به سوی ستارهها" بعد از "جاذبه" و "اولین انسان"، سومین فیلم مهم آمریکایی با موضوع فضا است که اولین بار در دنیا در لیدو روی پرده میرود.
برد پیت در "به سوی ستارهها"
شرکت نتفلیکس امسال هم حضوری پررنگ در لیدو دارد، جایی که سال گذشته که فیلم "رُما" به کارگردانی آلفونسو کوارون از این شرکت اولین بار در دنیا روی پرده رفت و شیر طلایی بهترین فیلم را برد و "ترانه باستر اسکراگز" برادران کوئن جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت کرد. امسال نتفلیکس درام "داستان ازدواج" به کارگردانی نوا بامبک و "The Laundromat" به کارگردانی استیون سودربرگ را در بخش مسابقه بینالملل دارد.
"داستان ازدواج" با بازی آدام درایور و اسکارلت جوهانسن درباره زن و شوهری هنرمند است که برای دریافت حضانت بچهشان درگیر جدال حقوقی شدهاند. لورا درن، آلن آلدا، ری لیوتا و مریت ویور از دیگر بازیگران این فیلم هستند.
مریل استریپ، گری اولدمن و آنتونیو باندراس بازیگران کمدی "The Laundromat" هستند. این فیلم بر مبنای انتشار اسناد پاناما شامل 11.5 میلیون سند محرمانه و 214 هزار سند در ارتباط با پولشویی، فرار مالیاتی و دور زدن تحریمهای بینالمللی ساخته شده است. جفری رایت، دیوید شوئیمر، لری ویلمور، جیمز کرامول و شارون استون هم در این فیلم بازی میکنند.
فیلم درجه R "جوکر" از شرکت برادران وارنر به کارگردانی تاد فیلیپس با بازی واکین فینیکس و رابرت دنیرو یکی دیگر از فیلمهای آمریکایی بخش مسابقه بینالملل است. "جوکر" برداشتی متفاوت از دلقکِ شاهزاده دنیای جرم است.
واکین فینیکس در "جوکر"
در میان 21 فیلم این بخش مسابقه تنها دو فیلم را بانوان فیلمساز کارگردانی کردهاند: "بهترین کاندیدا" به کارگردانی هیفاء المنصور کارگردان اهل عربستان سعودی و "دندانهای شیری" اولین تجربه کارگردانی شانون مورفی از استرالیا.
"بهترین کاندیدا" یک کمدی درام درباره یک پزشک زن جوان سعودی است که میکوشد با مانور در جامعه محافظهکار و مردانه خود در انتخابات شهرداری شرکت کند. المنصور 45 ساله اولین فیلمساز زن عربستان سعودی است. "وجده" اولین فیلم او نخستین بار در 2012 در جشنواره ونیز نمایش داده شد و سال بعد بهعنوان نماینده این کشور در بخش فیلم بلند بینالمللی هشتاد و ششمین جوایز اسکار به آکادمی معرفی شد. "دندانهای شیری" یک کمدی درباره زوجی است که دختر نوجوان بسیار مریض آنها به شکلی دیوانهوار عاشق یک قاچاقچی مواد مخدر شده است.
اولیویه آسایاس کارگردان فرانسوی با تریلر جاسوسی و انگلیسیزبان "شبکه زنبور" (Wasp Network) در بخش مسابقه بینالملل رقابت میکند. پنهلوپه کروز و گائل گارسیا برنال در این فیلم بازی میکنند.
"گلوریا موندی" به کارگردانی روبر گدیگیان که داستان آن در مارسی روی میدهد، دیگر فیلم فرانسوی است که بخت دریافت جایزه شیر طلایی را دارد. همینطور "یک افسر و یک جاسوس" تازهترین ساخته رومن پولانسکی با بازی ژان دوژاردن در نقش سرهنگ ژرژ پیکوار افسر ارتش فرانسه که تلاش کرد به اصل "ماجرای دریفوس" که از یهودستیزی در فرانسه پرده برداشت پی ببرد.
ماجرای دریفوس یک رسوایی سیاسی بود که در اواخر دهه 1890 و اوایل دهه 1900 فرانسه را دستخوش چنددستگی کرد. سال 1894 سروان آلفرد دریفوس افسر توپخانه که یک جوان فرانسوی یهودیتبار بود، بهاشتباه به جرم دادن اطلاعات محرمانه ارتش فرانسه به سفارت آلمان مجرم شناخته شد. او به حبس ابد محکوم و به جزیره شیطان فرستاده شد. سرهنگ ژرژ پیکوار افسر ارتش فرانسه بهتدریج متوجه شد خائن فرد دیگری است. تلاش پیکوار برای اثبات بیگناهی دریفوس باعث درگیر شدن او با مقامات مافوق شد و خودش به جرمی که مرتکب نشده بود، متهم شد. دریفوس در نهایت تبرئه شد، اما این روند 12 سال طول کشید.
"یک افسر و یک جاسوس"
پولانسکی هفت سال پیش خبر تولید این فیلم را رسانهای کرد که آن زمان "د" نام داشت. او آن زمان در بیانیهای گفت: خیلی وقت است قصد دارم فیلمی درباره ماجرای دریفوس بسازم، نه در قالب یک درام تاریخی بلکه در قالب یک داستان جاسوسی. به این شکل میتوان ارتباط آشکار آن ماجرا را با آنچه در دنیای امروز اتفاق میافتد نشان داد: آزار گروههای اقلیت، پارانویای امنیتی، دادگاههای نظامی مخفیانه، مؤسسات اطلاعاتی غیرقابلکنترل، لاپوشانی حکومتها و جنون رسانهای.
امانوئل سینیه و لویی گارل از دیگر بازیگران "یک افسر و یک جاسوس" هستند که از روی فیلمنامهای نوشته رابرت هریس ("نویسنده پشت پرده") ساخته شده است. میسازد. پولانسکی آخرین بار دو سال پیش فیلم "بر مبنای یک داستان واقعی" را روی پرده داشت که اولین بار در بخش خارج از مسابقه جشنواره کن نمایش داده شد. پولانسکی در 1993 جایزه شیر طلایی یک عمر دستاورد جشنواره ونیز را دریافت کرد.
آتوم اگویان فیلمساز باسابقه کانادایی-ارمنی با فیلم "مهمان افتخاری" با بازی دیوید تیولیس و لوک ویلسن به لیدو میآید. "املاک" به کارگردانی تیاگو گجیس فیلمساز پرتغالی دیگر فیلم بخش مسابقه بینالملل است.
آسیا درمجموع حضوری پررنگ در بخش مسابقه بینالملل دارد، بهجز دو فیلم "بهترین کاندیدا" و "حقیقت"، "چری لین شماره 7" اولین فیلم انیمیشن یونفان کارگردان باسابقه هنگ کنگی نیز در این بخش نمایش داده میشود. این فیلم داستان یک مثلث عاشقانه با حضور یک دانشجو، مادری مجرد و دختر نوجوان اوست. تریلر سیاهوسفید "داستان شنبه" ساخته لویی کارگردان چینی دیگر رقیب آسیایی جایزه شیر طلایی است. گونگ لی ستاره سینمای چین در این فیلم نقش یک بازیگر زن معروف در شانگهای 1941 در دوران اشغال ژاپن را بازی میکند.
کارگردانان آمریکای جنوبی دو نماینده در بخش مسابقه بینالملل دارند. پابلو لارین کارگردان شیلیایی ("جکی") با "اما" به لیدو میآید. گائل گارسیا برنال در این فیلم نقش یک رقصنده را بازی میکند که با همسرش مشکل پیدا کرده است. سیرو گرا کارگردان کلمبیایی ("آغوش مار" و "پرندگان مهاجر") با فیلم ایتالیایی "در انتظار بربرها" رقابت میکند. این فیلم با بازی جانی دپ، مارک رایلنس و رابرت پتینسن از روی رمان تحسینشده جی.ام. کوتسی نویسنده متولد آفریقای جنوبی ساخته شده است. داستان "در انتظار بربرها" در یک شهر کوچک مرزی تحت سلطه سیاسی که به تعبیری "امپراتوری" است، اتفاق میافتد و دادرس شهر شخصیت اصلی و راوی اصلی داستان است.
روی آندرشون کارگردان کهنهکار سوئدی که در 2014 با فیلم "یک کبوتر روی شاخهای نشست و به هستی فکر کرد" جایزه شیر طلایی بهترین فیلم جشنواره ونیز را دریافت کرد، با "درباره بیپایانی" که فیلمی به همان اندازه ابزورد است به لیدو برمیگردد.
واتسلاو مارهول کارگردان اهل جمهوری چک با "پرنده رنگین" رقابت میکند. استلان اسکاشگورد، جولین سندز و هاروی کایتل در این فیلم بازی میکنند که با اقتباس رمان هولوکاستی یرژی کوشینسکی ساخته شده است.
"شهردار ریونه سانیتا"
داستان فیلمهای ایتالیایی بخش مسابقه بینالملل همگی در جنوب این کشور روی میدهد. ماریو مارتونه "شهردار ریونه سانیتا" را با خود میآورد که یک اقتباس معاصر از نمایشنامهای نوشته ادواردو دی فیلیپو نمایشنامهنویس اهل ناپل با موضوع جنایات سازمانیافته است. "مارتین ایدن" به کارگردانی پیترو مارچلو اقتباسی از رمان جک لندن درباره یک ملوان آمریکایی خودآموخته است که میکوشد یک نویسنده شود. داستان و فضا و مکان فیلم به ناپل قرن نوزدهم منتقل شده است. فرانکو مارسکو فیلمساز اهل سیسیل با "مافیا دیگر مانند سابق نیست" شانس خود را امتحان میکند. این فیلم نگاهی گروتسک به پالرموِ دوران معاصر از منظر لتیتزیا باتایا عکاس معروف دارد که در دهههای 1970 و 1980 جنگهای مافیایی در پالرمو را به تصویر کشید.
جشنواره فیلم ونیز که قدیمیترین جشنواره سینمایی دنیاست، در سالهای اخیر به ویترینی برای نمایش فیلمهای مطرح در فصل جوایز سینمایی در هالیوود تبدیل شده است. "جاذبه"، "بردمن"، "لا لا لند"، "سه بیلبورد بیرون ابینگ، میزوری"، "رسیدن"، "سوگلی"، "شکل آب" و "ستارهای متولد میشود" جزو فیلمهایی هستند که در سالهای اخیر در جشنواره ونیز روی پرده رفتند و بعداً در فصل جوایز سینمایی موفق ظاهر شدند.
فهرست فیلمهای بخش مسابقه بینالملل
"درباره بیپایانی" (About Endlessness) به کارگردانی روی آندرشون (سوئد/آلمان/نروژ)
"به سوی ستارهها" (Ad Astra) به کارگردانی جیمز گری (آمریکا)
"دندانهای شیری" (Babyteeth) به کارگردانی شانون مورفی (استرالیا)
"اما" (Ema) به کارگردانی پابلو لارین (شیلی)
"گلوریا موندی" (Gloria Mundi) به کارگردانی روبر گدیگیان (فرانسه/ایتالیا)
"مهمان افتخاری" (Guest of Honour) به کارگردانی آتوم اگویان (کانادا)
املاک (A Herdade) به کارگردانی تیاگو گجیس (پرتغال/فرانسه)
"جوکر" (Joker) به کارگردانی تاد فیلیپس (آمریکا)
"The Laundromat" به کارگردانی استیون سودربرگ (آمریکا)
"مافیا دیگر مانند سابق نیست" (The Mafia Is No Longer What It Used to Be) به کارگردانی فرانکو مارسکو (ایتالیا)
"داستان ازدواج" (Marriage Story) به کارگردانی نوا بامبک (آمریکا)
"مارتین ایدن" (Martin Eden) به کارگردانی پیترو مارچلو (ایتالیا/فرانسه)
"شهردار ریونه سانیتا" (The Mayor of Rione Sanità) به کارگردانی ماریو مارتونه (ایتالیا)
"چری لین شماره 7" (No.7 Cherry Lane) به کارگردانی یونفان (هنگ کنگ) - انیمیشن
"یک افسر و یک جاسوس" (An Officer and a Spy) به کارگردانی رومن پولانسکی (فرانسه/ایتالیا)
"پرنده رنگین" (The Painted Bird) به کارگردانی واتسلاو مارهول (جمهوری چک/اوکراین/اسلواکی)
"بهترین کاندیدا" (The Perfect Candidate) به کارگردانی هیفاء المنصور (عربستان سعودی/آلمان)
"داستان شنبه" (Saturday Fiction) به کارگردانی لویی (چین)
"حقیقت" (The Truth) به کارگردانی هیروکازو کوره (فرانسه/ژاپن) - فیلم افتتاحیه
"در انتظار بربرها" (Waiting For The Barbarians) به کارگردانی سیرو گرا (ایتالیا)
"شبکه زنبور" (Wasp Network) به کارگردانی اولیویه آسایاس (برزیل/فرانسه/اسپانیا/بلژیک)
برندگان جایزه شیر طلایی و جوایز شیر نقرهای را چه کسانی انتخاب میکنند؟
لوکرسیا مارتل کارگردان معروف آرژانتینی رئیس داوران بخش مسابقه بینالملل هفتاد و ششمین دوره جشنواره فیلم ونیز است.
آلبرتو باربرا مدیر هنری جشنواره ونیز پیش از این از مارتل 52 ساله بهعنوان "مهمترین کارگردان زن آمریکای لاتین و یکی از بهترین کارگردانان زن دنیا" یاد کرد و افزود او در کمتر از 20 سال تنها با چهار فیلم بلند داستانی و چند فیلم کوتاه به این جایگاه رسیده است.
لوکرسیا مارتل
مارتل که متولد سالتا است، اولین فیلم خود "مرداب" را در 2001 ساخت و سپس "دختر مقدس" را در 2004 و "زن بیسر" را در 2008 کارگردانی کرد. "زاما" چهارمین فیلم بلند داستانی او مطالعهای درباره سیاست استعماری و نژادپرستی در آمریکای لاتین در قرن هجدهم است. "زاما" اولین بار در دنیا در 2017 در بخش خارج از مسابقه جشنواره فیلم ونیز روی پرده رفت و در جوایز اسکار نماینده آرژانتین در بخش فیلم بلند بینالمللی بود.
پیرس هندلینگ منتقد و مورخ فیلم کانادایی و مدیر اجرایی جشنواره بینالمللی فیلم تورنتو، ماری هارون کارگردان کانادایی، استسی مارتن بازیگر زن فرانسوی، رودریگو پرییتو فیلمبردار مکزیکی، سینیا اسکاموتو فیلمساز و بازیگر ژاپنی و پائولو ویرتزی همکاران مارتل در بخش مسابقه بینالملل (ونیز 76) هستند.
آنها برندگان جوایز شیر طلایی بهترین فیلم، جایزه بزرگ هیئت داوران، شیر نقرهای بهترین کارگردان، جایزه کوپا ولپی بهترین بازیگر مرد، جایزه کوپا ولپی بهترین بازیگر زن، جایزه مارچلو ماسترویانی بهترین بازیگر مرد یا زن جوان جشنواره، جایزه بهترین فیلمنامه و جایزه ویژه هیئت داوران را انتخاب میکنند.
بخش خارج از مسابقه؛ از فیلمی درباره جین سیبرگ تا تازهترین ساختههای پائولو سورنتینو و سرگئی لوزنیتسا
فیلم آمریکایی "سیبرگ" (با نام قبلی "در برابر تمام دشمنان") از شرکت آمازون با بازی کریستن استوارت در نقش جین سیبرگ (1979-1938) بازیگر آمریکایی ساکن فرانسه، در بخش خارج از مسابقه این دوره جشنواره ونیز روی پرده میرود.
این تریلر به کارگردانی بندیکت اندروز درباره تلاش افبیآی برای بیاعتبار کردن سیبرگ به خاطر حمایت او از حزب پلنگ سیاه (بلک پنتر) در دهه 1960 است. افبیآی بین سالهای 1956 تا 1971 یک برنامه ضداطلاعاتی موسوم به "کواینتلپرو" را اجرا میکرد که شامل مجموعهای از پروژههای مخفیانه و گاه غیرقانونی و هدف از آن پاییدن، نفوذ، بیاعتبار کردن و ایجاد اخلال در گروههای سیاسی داخلی بود. حزب پلنگ سیاه یک سازمان سوسیالیست آمریکایی بود که برای دفاع از حقوق سیاهپوستان در آمریکا کار میکرد و از جنجالیترین گروههای سیاسی در دهه 1960 محسوب میشد.
کریستن استوارت در "سیبرگ"
"شاه" به کارگردانی دیوید میشود کارگردان استرالیایی یکی دیگر از فیلمهای شرکت نتفلیکس در این دوره جشنواره ونیز است. این فیلم که در بخش خارج از مسابقه نمایش داده میشود اقتباسی است از چند نمایشنامه شکسپیر و بازیگرانی چون تیموتی شالامه، رابرت پتینسن و لیلی-رز دپ در آن بازی میکنند.
دو اثر تلویزیونی معروف ایتالیایی نیز در بخش خارج از مسابقه نمایش داده میشوند: "پاپ جدید" به کارگردانی پائولو سورنتینو با بازی جود لاو و جان مالکوویچ که اپیزودهای 2 و 7 آن در لیدو نمایش داده میشود و "صفرصفرصفر" به کارگردانی استفانو سولیما که اپیزودهای 1 و 2 روی پرده میرود. هر دو کار تولید اسکای استودیوز هستند. "پاپ جوان" فصل قبلی مجموعه تحسینشده سورنتینو نیز اولین بار در 2016 در لیدو روی پرده رفت.
جود لاو در "پاپ جدید"
"صفرصفرصفر" تازهترین ساخته سولیما بعد از مجموعه محبوب "گومورا" است. هر دو سریال از روی کتاب روبرتو ساویانو ساخته شدهاند. سریال جدید درباره خشونت و قدرت در دنیای قاچاق کوکائین است.
"تشییع جنازه رسمی" به کارگردانی سرگئی لوزنیتسا فیلمساز اوکراینی از دیگر فیلمهای بخش خارج از مسابقه است. این فیلم مستندی درباره مرگ استالین است.
"موصل" اولین تجربه کارگردانی متیو مایکل کارناهان فیلمنامهنویس آمریکایی ("جنگ جهانی زد") نیز در بخش خارج از مسابقه به نمایش درمیآید. این فیلم بر مبنای گزارشهای لوک موگلسن، خبرنگار نیویورکر از دورانی ساخته شده است که همراه یک یگان SWAT (سلاحها و تاکتیکهای ویژه) راهی جبهههای نبرد با داعش در شمال عراق شد.
تریلر هنری "The Burnt Orange Heresy" به کارگردانی جوزپه کاپوتوندی با بازی کِلِیس بَنگ، الیزابت دبیکی، دانلد ساترلند و میک جگر فیلم اختتامیه جشنواره ونیز 2019 است.
فهرست فیلمهای بخش خارج از مسابقه
داستانی
"بزرگسالان در اتاق" (Adults in the Room) به کارگردانی کوستا-گاوراس (فرانسه/یونان)
"The Burnt Orange Heresy" به کارگردانی جوزپه کاپوتوندی (بریتانیا/ایتالیا) – فیلم اختتامیه
"شاه" (The King) به کارگردانی دیوید میشود (بریتانیا/مجارستان)
"موصل" (Mosul) به کارگردانی متیو مایکل کارناهان (آمریکا)
"سیبرگ" (Seberg) به کارگردانی بندیکت اندروز (آمریکا)
"زیستن"" (To Live) به کارگردانی فرانچسکا آرکیبوجی (ایتالیا)
"Tutto il mio folle amore" به کارگردانی گابریله سالواتورس (ایتالیا)
غیرداستانی
"45 ثانیه خنده" (45 Seconds of Laughter) به کارگردانی تیم رابینز (آمریکا)
"شهروند خ" (Citizen K) به کارگردانی الکس گیبنی (بریتانیا/آمریکا)
"شهروند رزی" (Citizen Rosi) به کارگردانی دیدی نوکی و کارولینا رزی (ایتالیا)
"گروهی" (Collective) به کارگردانی الکساندر ناناو (رومانی/لوکزامبورگ)
"I diari di Angela - Noi due cineasti. Capitolo secondo" به کارگردانی یروانت گیانیکیان (ایتالیا)
"سیاستگذار پشت پرده" (The Kingmaker) به کارگردانی لورن گرینفیلد (آمریکا)
"یک سیاره در دریا" (A Planet in the Sea) به کارگردانی آندرا سگر (ایتالیا)
"راجر واترز: ما + آنها" (Roger Waters: Us + Them) به کارگردانیشان اونز و راجر واترز (بریتانیا)
"تشییع جنازه رسمی" (State Funeral) به کارگردانی سرگئی لوزنیتسا (هلند/لیتوانی)
"زن" (Woman) به کارگردانی یان آرتوس-برتران و آناستازیا میلکووا (فرانسه)
نمایشهای ویژه
"Electric Swan" به کارگردانی کونستانتینا کوتزامانی (فرانسه/یونان/آرژانتین)
"چشمان کاملاً بسته" (Eyes Wide Shut) به کارگردانی استنلی کوبریک (آمریکا/بریتانیا)
"Irreversible – Inversion Integrale" به کارگردانی گاسپار نوئه (فرانسه)
"هیچوقت تنها یک رؤیا نبود: استنلی کوبریک و چشمان کاملاً بسته" (Never Just a Dream: Stanley Kubrick And Eyes Wide Shut) به کارگردانی مت ولز (بریتانیا)
"پاپ جدید" (The New Pope) – اپیزود 2 و 7 – به کارگردانی پائولو سورنتینو (ایتالیا/فرانسه/اسپانیا)
"کسی جا نمانده است" (No One Left Behind) به کارگردانی گییرمو آریاگا (مکزیک)
"صفرصفرصفر" (ZeroZeroZero) – اپیزود 1 و 2 - به کارگردانی استفانو سولیما (ایتالیا)
رقابت "متری شیش و نیم" سعید روستایی در بخش افقها
فیلم "متری شیش و نیم" به کارگردانی سعید روستایی از ایران یکی از فیلمهای بخش افقها (دومین بخش مسابقه رسمی) جشنواره ونیز 2019 است. پیمان معادی، نوید محمدزاده، پریناز ایزدیار و فرهاد اصلانی در این فیلم به ایفای نقش میپردازند. "متری شیش و نیم" در بخش افقها با 18 فیلم دیگر رقابت میکند.
نوید محمدزاده در "متری شیش و نیم"
نوید محمدزاده دو سال پیش با فیلم "بدون تاریخ، بدون امضا" در لیدو جایزه بهترین بازیگر مرد این بخش را دریافت کرد. نیمی از کارگردانهای فیلمهای این دوره بخش افقها، بانوان فیلمساز هستند.
فهرست فیلمهای بخش افقها
"متری شیش و نیم" (Just 6.5) به کارگردانی سعید روستایی (ایران)
"آتلانتیس" (Atlantis) به کارگردانی والنتین واسیانوویچ (اوکراین)
"بادکنک" (Balloon) به کارگردانی پما سدن (چین)
"Bik Eneich – Un Fils" به کارگردانی مهدیم. برساوی (تونس/فرانسه/لبنان/قطر)
"Blanco en Blanco" به کارگردانی تیو کورت (اسپانیا/شیلی/فرانسه/آلمان)
"مرد جنایتکار" (The Criminal Man) به کارگردانی دمیتری مامولیا (گرجستان/روسیه)
"غولها تنها هستند" (Giants Being Lonely) به کارگردانی گریر پترسن (آمریکا)
"حوا، مریم، عایشه" (Hava, Maryam, Ayesha) به کارگردانی صحرا کریمی (افغانستان)
"Madre" به کارگردانی رودریگو سوروگوین (اسپانیا/فرانسه)
Mes Jours de Gloire"" به کارگردانی آنتوان دو باری (فرانسه)
"Moffie" به کارگردانی اولیور هرمانوس (آفریقای جنوبی/بریتانیا)
"Nevia" به کارگردانی نونتزیا دی استفانو (ایتالیا)
"خون پلیکان" (Pelican Blood) به کارگردانی کاترین گبه (آلمان/بلغارستان)
"Revenir" به کارگردانی جسیکا پالو (فرانسه)
"Rialto" به کارگردانی پیتر مکی برنز (ایرلند/بریتانیا)
"سایه آب" (Shadow of Water) به کارگردانی سانال کومار ساسیدهاران (هند)
"تنها" (Sole) به کارگردانی کارلو سیرونی (ایتالیا/لهستان)
"حکم دادگاه" (Verdict) به کارگردانی ریموند ریبای گوتیهرز (فیلیپین)
"Zumiriki" به کارگردانی اسکار آلگریا (اسپانیا)
داوران بخش افقها
سوزانا نیکهرلی کارگردان، فیلمنامهنویس و بازیگر ایتالیایی رئیس داوران بخش افقهای جشنواره ونیز 76 است. "فضانورد" اولین تجربه کارگردانی نیکهرلی 44 ساله در 2009 در جشنواره ونیز به نمایش درآمد و با استقبال روبرو شد. این فیلمها بعدها نامزدی بهترین کارگردان جدید را در جوایز داوید دی دوناتلو برای او به همراه داشت.
"کشف در سحرگاه" فیلم دوم نیکهرلی در 2012 در جشنواره فیلم رم روی پرده رفت و سومین فیلمش با عنوان "نیکو، 1988" در 2017 فیلم افتتاحیه بخش افقهای ونیز بود و جایزه اصلی این بخش را نیز برد. (نیکهرلی همان سالی این جایزه را گرفت که رخشان بنیاعتماد کارگردان و فیلمنامهنویس ایرانی یکی از داوران بخش مسابقه افقهای جشنواره بود و "بدون تاریخ، بدون امضا" در این بخش برنده دو جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر مرد برای نوید محمدزاده شد). "نیکو، 1988" بعداً برنده چهار جایزه داوید دی دوناتلو از جمله بهترین فیلمنامه شد.
مارک آدامز مدیر هنری جشنواره بینالمللی فیلم ادینبورگ، رشید بوشارب فیلمساز فرانسوی، آلوارو ورخنر فیلمساز اروگوئهای و ایوا سانجورجی مدیر هنری جشنواره بینالمللی فیلم وین، دیگر داوران این دوره بخش افقها هستند. آنها در این بخش برندگان بهترین فیلم، بهترین کارگردان، جایزه ویژه هیئت داوران، بهترین بازیگر مرد، بهترین بازیگر زن و بهترین فیلمنامه را انتخاب میکنند.
داوران جایزه لوییجی دی لورنتیس بهترین فیلم اول
امیر کوستوریتسا کارگردان، فیلمنامهنویس و بازیگر صرب رئیس داوران جایزه لوییجی دی لورنتیس بهترین فیلم اول که برنده آن در مراسم اختتامیه جشنواره ونیز معرفی میشود. آنتونیتا دی لیلو کارگردان و فیلمنامهنویس ایتالیایی، هند صبری بازیگر زن تونسی، مایکل جی. ورنر تهیهکننده آمریکایی-هنگ کنگی و ترنس ننس فیلمساز آمریکایی همکاران کوستوریتسا در هیئت داوران این بخش هستند.
داوران بخش واقعیت مجازی
لوری اندرسن آهنگساز، هنرمند و کارگردان آمریکایی رئیس داوران بخش واقعیت مجازی است که در این بخش برنده سه جایزه بهترین واقعیت مجازی، بهترین تجربه واقعیت مجازی و بهترین داستان واقعیت مجازی را انتخاب میکنند که برندگان آن در مراسم اختتامیه معرفی میشوند. فرانچسکو کاروتزینی فیلمبردار ایتالیایی و آلیشا ناپل طراح ایتالیایی فهرست داوران این بخش را کامل میکنند.
نمایش فیلمهای فروغ فرخزاد و ابراهیم گلستان در بخش کلاسیکها
امسال 20 فیلم در بخش کلاسیکهای هفتاد و ششمین دوره جشنواره فیلم ونیز روی پرده میروند که شامل دو فیلم ایرانی است: مستند "خانه سیاه است" (1962) به کارگردانی فروغ فرخزاد و تهیهکنندگی ابراهیم گلستان و "تپههای مارلیک" (1964) به کارگردانی گلستان.
نسخه ترمیمشده هر دو فیلم توسط بنیاد سینماتک بولونیا و "اکران نوآر پروداکشنز" با همکاری ابراهیم گلستان و فیلمخانه ملی ایران و با حمایت ماهرخ عشاقیان و جنوما فیلمز آماده شده است.
مستند سیاهوسفید و 21 دقیقهای "خانه سیاه است" تولید کارگاه فیلم گلستان است. این فیلم در پی دیدار فروغ فرخزاد از آسایشگاه جذامیان بابا باغی تبریز ساخته شد. مستند 15 دقیقهای "تپههای مارلیک" درباره کاوش و یافتههای باستانشناسی در منطقه مارلیک است. موسیقی این فیلم را مرتضی حنانه ساخت و مانند "خانه سیاه است" تولید کارگاه فیلم گلستان است.
سال گذشته نیز نسخه ترمیمشده فیلم "خشت و آینه" گلستان در بخش کلاسیکهای ونیز نمایش داده شد.
"استراتژی عنکبوت" (برناردو برتولوچی، 1970)، "تصادف" (دیوید کراننبرگ، 1996)، "شیخ سفید" (فدریکو فلینی، 1952)، "نیویورک، نیویورک" (مارتین اسکورسیزی، 1977) از دیگر فیلمهای بخش کلاسیکها هستند.
کوستانتزا کواتریو کارگردان و فیلمنامهنویس رئیس هیئت داوران دانشجویان سینماست که برای هشتمین سال پیاپی برنده دو جایزه بخش کلاسیکهای ونیز را انتخاب میکنند: جایزه بهترین فیلم ترمیمشده و جایزه بهترین مستند درباره سینما.
هفته منتقدان بینالمللی و روزهای ونیز
هفت فیلم در بخش مسابقه سی و چهارمین هفته منتقدان بینالمللی جشنواره ونیز و دو فیلم در بخش خارج از مسابقه این بخش جنبی جشنواره روی پرده خواهند رفت. شانزدهمین دوره بخش جنبی روزهای ونیز با رقابت 11 فیلم در بخش مسابقه همراه است. در این بخش یک فیلم در بخش خارج از مسابقه و شش فیلم در بخش نمایشهای ویژه نمایش داده میشود.
جایزه شیر طلایی یک عمر دستاورد برای جولی اندروز و پدرو آلمودوار
بیینال ونیز هر سال در روزهای برگزاری جشنواره فیلم ونیز به پیشنهاد مدیر هنری جشنواره، دو جایزه شیر طلایی یک عمر دستاورد اعطاء میکند: اولی به یک کارگردان میرسد و دومی به یک بازیگر مرد یا یک بازیگر زن. امسال پدرو آلمودوار کارگردان اسپانیایی و جولی اندروز بازیگر بریتانیایی این جایزه را دریافت میکنند.
آلمودوار در حالی امسال جایزه شیر طلایی یک عمر دستاورد جشنواره ونیز را دریافت میکند که طی حدود چهار دهه فعالیت در سینما تنها یکی از فیلمهایش در بخش مسابقه بینالملل این جشنواره حضور داشته است: "زنان در آستانه فروپاشی عصبی" در 1988 که به خاطر آن در لیدو برنده جایزه بهترین فیلمنامه شد.
پدرو آلمودوار
در مقابل، کارگردان و فیلمنامهنویس 69 ساله اسپانیایی یکی از فیلمسازان محبوب در جشنواره فیلم کن است و تاکنون شش بار برای دریافت جایزه نخل طلایی این جشنواره رقابت کرده است. او در 1999 برای "همه چیز درباره مادرم" در کن برنده جایزه بهترین کارگردان شد و در 2006 برای "بازگشت" جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت کرد.
"آموزش بد" به کارگردانی آلمودوار در 2004 فیلم افتتاحیه جشنواره کن بود و تصویر خودش روی پوستر جشنواره شصتم به کار رفت. او همچنین در دورهای که ژرار دوپاردیو ریاست داوران بخش مسابقه اصلی کن را به عهده داشت، یکی از داوران این بخش بود و در 2017 خودش رئیس داوران بخش مسابقه اصلی جشنواره بود. آلمودوار امسال فیلم شبهزندگینامهای "رنج و افتخار" را در بخش مسابقه جشنواره کن داشت که آنتونیو باندراس به خاطر آن جایزه بهترین بازیگر مرد را برد.
آلمودوار در 2003 برای فیلم "با او حرف بزن" برنده اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی شد و برای همین فیلم نامزد اسکار بهترین کارگردان بود. "مرا باز کن! مرا ببند!"، "آغوشهای گسسته"، "پوستی که در آن زندگی میکنم"، "خیلی هیجانزده هستم!" و "خولییتا" از دیگر ساختههای اوست.
جولی اندروز 83 ساله که بیش از همه برای نقشهای ماندگار در دو فیلم "مری پاپینز" (1964) و "آوای موسیقی" (در ایران "اشکها و لبخندها") (1965) شهرت دارد در بیش از 40 فیلم نقشآفرینی کرده است، از جمله یک حضور تماشایی در نقش ویکتوریا گرانت و کنت ویکتور گرژینسکا در "ویکتور / ویکتوریا" (1982) که همسر فقیدش بلیک ادواردز آن را کارگردانی کرد. اندروز در دو فیلم "10" (1979) و " S.O.B." تولید 1981 به کارگردانی همسرش نیز بازی کرد. اندروز برای "مری پاپینز" اسکار بهترین بازیگر زن را برد و برای "آوای موسیقی" و "ویکتور / ویکتوریا" هم نامزد اسکار بود.
او شش جایزه گلدن گلوب، سه جایزه گرمی، دو جایزهامی و یک جایزه بفتا نیز در کارنامه دارد.
جولی اندروز
از فیلمهای اخیر اندروز میتوان به "خاطرات پرنسس" در کنار آن هاتاوی در 2001 اشاره کرد که یکی از موفقترین فیلمهای خانوادگی آن سال بود. او در 2004 نقش ملکه رنالدی را در "خاطرات پرنسس 2: نامزدی سلطنتی" تکرار کرد. اندروز در 2010 در فیلم "پری دندان" به کارگردانی مایکل لمبک حضوری درخور توجه داشت و این اواخر در مجموعه فیلمهای انیمیشن "شرک" و "من نفرتانگیز" بهعنوان صداپیشه حضور داشت.
آلبرتو باربرا مدیر هنری جشنواره ونیز پیش از این در بیانیهای درباره اندروز گفته است: شیر طلایی تقدیری شایسته از یک دوران کاری فوقالعاده است که به شکلی تحسینآمیز موفقیت تجاری را با بلندپروازی هنری تلفیق کرده است، بی آن که هیچگاه تن به مصالحه بدهد. اندروز با پذیرش نقشهای "متفاوت، دراماتیک، بحثانگیز و آمیخته با طنز" خود را به "نماد فیلمهای خانوادگی" محدود نکرد.
جایزه افتخار فیلمساز برای کوستا-گاوراس
برگزارکنندگان جشنواره فیلم ونیز همچنین امسال با اعطای جایزه یک عمر دستاورد "افتخار فیلمساز ژژر لوکولتر" از کوستا-گاوراس کارگردان فرانسوی/یونانی تقدیر میکنند. این جایزه به هنرمندی تعلق میگیرد که نقشی بدیع در سینمای معاصر داشته است و پیش از این چهرههایی چون آنیس واردا، مانی راتنام، عباس کیارستمی، سیلوستر استالونه، آل پاچینو، اسپایک لی، برایان دیپالما و امیر نادری آن را گرفتهاند.
کوستا-گاوراس جایزه خود را 31 اوت (9 شهریور) در مراسمی ویژه در سالن سالا گرانده دریافت میکند. همچنین "بزرگسالان در اتاق" تازهترین فیلم او در بخش خارج از مسابقه جشنواره ونیز نمایش داده میشود.
کوستا-گاوراس
کارگردان 86 ساله در 1979 با فیلم "Clair de femme" با بازی ایو مونتان و رومی اشنایدر برنده جایزه شیر طلایی جشنواره ونیز شد و در 1983 با فیلم "هانا کی." در بخش مسابقه بینالملل حضور داشت.
کوستا-گاوراس که بیشتر برای فیلمهای سیاسی شهرت دارد، متولد 1933 در یونان است. او در دهه 1950 از یونان به فرانسه مهاجرت کرد و در آنجا در رشته حقوق مشغول تحصیل شد. او در 1956 دانشگاه را ترک کرد و در مدرسه سینمایی ایدک ثبت نام کرد. او مدتی دستیار کارگردان ژان ژیونو و رنه کلر بود و در 1965 اولین فیلم بلند داستانیاش با عنوان "The Sleeping Car Murders" را ساخت.
او با فیلم "زد" با بازی ایو مونتان، ایرنه پاپاس و ژان-لویی ترنتینیان در سطح بینالمللی به شهرت رسید. این فیلم در 1969 جایزه داوران جشنواره کن را دریافت کرد و ترنتینیان برنده جایزه بهترین بازیگر مرد شد. این فیلم بعداً جوایز اسکار بهترین فیلم بلند بینالمللی و بهترین تدوین را برد و نامزد اسکار بهترین فیلم هم بود. خود کوستا-گاوراس در بخش اسکار بهترین کارگردان و بهترین فیلمنامه اقتباسی نامزد شد. این فیلم روایتی داستانی از ترور گریگوریس لامبراکیس سیاستمدار چپگرای یونانی به دست نیروهای راستگرا در 1963 و تحقیقات یک قاضی دادگاه بخش درباره این قتل است. نقش لامبراکیس را مونتان و نقش قاضی را ترنتینیان بازی کرد و پاپاس به نقش هلن همسر لامبراکیس ظاهر شد.
"زد" اولین تأمل کوستا-گاوراس درمورد قدرت و اولین فیلم سهگانه سیاسی او بود که دو فیلم دیگرش "اعتراف" (1970) و "حکومت نظامی" (1973) هستند. او در 1982 برای فیلم "گمشده" با بازی جک لمون برنده جایزه نخل طلایی جشنواره فیلم کن شد و بعداً اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی را برد.
اعتراف"، "لو رفته"، "جعبه موسیقی"، "آمین"، "تبر" و "بهشت غرب است" از دیگر ساختههای اوست.
تقدیر از فیلمبردار "کپی برابر اصل" عباس کیارستمی
لوکا بیگاتزی فیلمبردار ایتالیایی نیز امسال در لیدو جایزه "عشق به فیلم کامپاری" را دریافت خواهد کرد. این جایزه اولین بار سال گذشته اعطاء شد و برای تقدیر از نقش چشمگیر نزدیکترین همکاران یک کارگردان در نظر گرفته شده است.
بیگاتزی 60 ساله در سالهای اخیر با پائولو سورنتینو کارگردان بزرگ ایتالیایی در آثار سینمایی یا تلویزیونی چون "جوانی"، "زیبایی بزرگ" و "پاپ جوان" همکاری داشته است. امسال همچنین دو اپیزود از "پاپ جدید" تازهترین همکاری او با سورنتینو در بخش خارج از مسابقه جشنواره ونیز روی پرده میرود.
از دیگر کارگردانهایی که بیگاتزی با آنها همکاری کرده میتوان به سیلویو سولدینی، جانی آملیو و میکله پلاچیدو اشاره کرد. بیگاتزی همچنین مدیر فیلمبرداری فیلم "کپی برابر اصل" به کارگردانی زندهیاد عباس کیارستمی بود.
بیگاتزی اردیبهشت امسال یکی از مهمانان ویژه سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در تهران بود و چند کارگاه آموزشی نیز برگزار کرد.
علی افتخاری