سرویس سینمایی هنرآنلاین: دوشنبه 19 آذر مستند "اسرار دریاچه" به کارگردانی آرمین ایثاریان در بخش مسابقه ملی دوازدهمین جشنواره فیلم مستندحقیقت در سالن شماره یک پردیس چارسو به نمایش درآمد و سپس ایثاریان و پویان آقابابایی مدیرفیلمبرداری پروژه با حضور در نشست پرسش و پاسخ به سوال‌های علاقه‌مندان و مخاطبان فیلم پاسخ دادند.
در ابتدای این نشست آرمین ایثاریان در مقام نویسنده، کارگردان و تهیه کننده اثر گفت: مهمترین بخش تولید این فیلم، این است که یک مستند علمی پژوهشی است؛ بنابراین نمی‌خواستیم وجه علمی آن در مقابل وجه هنری آن خیلی سنگین باشد. به همین دلیل در ابتدای تولید این پروژه با پویان آقابابایی بسیار برسر این مسئله صحبت کردیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که شرایط را به نحوی پیش ببریم تا برای انواع مخاطب این فیلم جذابیت داشته باشد. ما برای تمام پلان‌های این فیلم مستند استوری برد داشتیم حتی برای پلان‌های هوایی و از همین رو دقیقا می‌دانستیم که قرار است از چه تصاویری استفاده کنیم.
آقابابایی مدیر فیلمبرداری این پروژه نیز در ادامه بیان کرد: من آرمین ایثاریان را پیش از این کار نمی‌شناختم و سر فیلم با او آشنا شدم. زمانی که ضبط تصاویر تایم لپس را آغاز کردیم، ابتدا ابزار آن را ساختیم تا بتوانیم برای یک سال تصویربرداری کنیم. دائما برای تعویض مموری، باتری و چک کن ابزار به منطقه تخت سلیمان می‌رفتیم و بعد از چند ماه به یک زبان مشترک و درک کامل از هم رسیدیم و می‌دانستیم که خواسته هر کداممان چیست. حاصل این تلاش‌ها هشت ترابایت راش است که می‌توانیم از آن چهار فیلم کاملا متفاوت استخراج کنیم. بسیاری از مخاطبان پس از دیدن فیلم این حس را دارند که با یک پروژه بسیار وسیع و صرف هزینه هنگفت مواجه هستند، در حالی که اینگونه نیست و ما بعد از رسیدن به یک درک مشترک درمورد تکنیک‌ها آنچه را می‌خواستیم تصویربرداری کردیم. در واقع بخش اعظم هزینه‌های تولید این پروژه در بخش پژوهش آن صرف شد.
ایثاریان در ادامه این صحبت‌ها اظهار کرد: تمام گروه 70 نفره ما در ساخت این فیلم همسطح و موثر بودند. ما برای تولید این فیلم بسیار خطر کردیم ولی همه همراه و همدل بودند و تبدیل به یک پیکره واحد شدیم تا کار مشترک انجام دهیم. فرایند ما بدون همکاری دوستان قطعا ناقص می‌شد، ضمن این که در طی تولید این فیلم معاونت فناوری بسیار ما را همراهی کردند.
این تهیه کننده ادامه داد: تهیه کنندگی یک کار مستند باستانی کار بسیار دشواری است و شاید کمتر کسی حاضر به پذیرش آن باشد، اما ما این کار را انجام دادیم ضمن اینکه با وام این کار را شروع کردیم چرا که مستند ما یک مستند لوباجد است. همانطور که پویان آقابابایی گفت برخلاف آنچه که تصور می‌شود ما این کار را با هزینه اندک تولید کردیم. در واقع ما ریسک کردیم چون مطمئن بودیم به چیزهایی می‌رسیم که حائز اهمیت هستند و می‌توانند این اثر را ماندگار کنند. در حین تولید فیلم به مسئله تحریم‌ها خوردیم که همین امر نیز مشکلاتی را برسر راه ما بوجود آورد و در نهایت با تلاش و ممارست چالش‌ها را پشت سر گذاشتیم.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به ساخت این فیلم با وام دولتی چگونه می‌خواهد آن را بازپرداخت کند، عنوان کرد: یکی از نکات بسیار مهم برای ما فروش این فیلم به خریدار خارجی است و تا پیدا شدن این خریدار ما نمی‌توانیم فیلم را اکران کنیم، بنابراین تنها می‌توانیم امیدوار باشیم. چرا که اگر این فیلم حتی در گروه هنر و تجربه اکران شود، امکان اینکه پولی که صرف ساخت فیلم شد از حاصل فروش بلیت بدست آید، امکان پذیر نیست. بنابراین تنها راه ما یافتن یک خریدار خارجی است تا بتوانیم پول وامی را که گرفته‌ایم تامین کنیم.
آقابابایی نیز در پاسخ به سوالی دیگر درباره نحوه ضبط تایم لپس‌ها و ابداعاتی که داشتند، گفت: استفاده از تایم لپس به این دلیل بود که بتوانیم تغییرات تقویمی را به مخاطب معرفی کنیم و از آن برای رسیدن به یک زبان علمی بهره بگیریم و جذابیت‌های بصری آن را افزایش دهیم. سرمای منطقه تخت سلیمان گاهی به زیر 30 درجه می‌رسید. از همین رو ما یک میز انرژی طراحی کردیم تا در طی مدت زمانی که در آن منطقه هستیم گرمای باکس را تامین کند و از سوی دیگر بتوانیم باتری‌هایمان را از این طریق شارژ نگه داریم.
وی همچنین درباره تدوین این فیلم نیز اظهار کرد: در ابتدا دوست نداشتم تدوین این کار را برعهده بگیرم، اما از آنجایی که حجم راش‌ها بسیار زیاد بود کسی حاضر به پذیرش این کار نبود، بنابراین مجبور شدم تدوین کار را بپذیرم. از آنجایی که استوری برد داشتیم و می‌دانستیم چه تصاویری گرفته‌ایم این بخش کار خیلی سخت نبود. ما در طول پروژه قسمت‌های خالی را پر میکردیم و می‌چیدیم و همین امر نیز در تدوین بسیار به ما کمک کرد و کار دشواری نبود، تنها موضوعی که ما را در این میان کمی مستاصل می‌کرد این بود که همه چیز نامعلوم است و معلوم نیست که چه اتفاقی می‌افتد.
آقابابایی درخاتمه گفت: همه درباره شکل بصری این فیلم صحبت می‌کنند، اما دستاورد این فیلم بخش بصری آن نیست. در ایران مستند‌های پژوهشی معمولا در زمان شکل گیری یک اتفاق علمی تولید می‌شود، اما در این فیلم ما اتفاق علمی که در حال رخ دادن باشد نداشتیم بلکه به سراغ تولید علم رفتیم و حداقل با تولید این فیلم سه دستاورد پژوهشی داشتیم. نکته اول طراحی شکل سه بعدی دریاچه تخت سلیمان بود، نکته دوم کشف یک گونه غریب از جانوران سخت پوست در این دریاچه بود و نکته سوم نیز رسیدن به کف دریاچه تخت سلیمان بود که تاکنون این اتفاق رخ نداده بود و الان می‌توانیم این ادعا را داشته باشیم که حداقل بخشی از اسطوره‌هایی که درباره این دریاچه بیان می‌شود حقیقت دارد.