سرویس سینمایی هنرآنلاین: هفتاد و یکمین جشنواره فیلم کن شنبه شب با معرفی برندگان بخش مسابقه در سالن لومیر به کار خود پایان داد.
داوران بخش مسابقه اصلی به ریاست کیت بلانشت بازیگر برنده دو جایزه اسکار، فیلم ژاپنی "دلهدزدها" به کارگردانی هیروکازو کوره-ادا را به عنوان برنده جایزه نخل طلایی این دوره جشنواره انتخاب کردند.
تازهترین ساخته کارگردان ژاپنی درباره یک خانواده از خلافکاران خردهپاست که سرپرستی دختربچهای را که در خیابان پیدا کردهاند، به عهده میگیرند. کوره-ادا برای هفتمین بار در کن حضور داشت. او در 2013 با فیلم "مثل پدر، مثل پسر" جایزه داوران کن را از آن خود کرد.
جایزه بزرگ یا دومین جایزه مهم بخش مسابقه به "کو کلاکس کلان سیاهپوست" به کارگردانی اسپایک لی فیلمساز آمریکایی رسید. فیلم جدید لی که بعد از چند دهه (از "تب جنگل" در 1991) به کن بازگشت، یکی از فیلمهای تحسینشده بخش مسابقه بود و اولین نمایش جهانی آن در جشنواره با هشت دقیقه تشویق ایستاده تماشاگران همراه بود.
داستان این فیلم که شرکت فوکِس فیچرز آن را از 10 اوت روانه سینماها میکند، بر مبنای اتفاقی واقعی شکل گرفته است. در دهه 1970 یک کارآگاه سیاهپوست به نام ران استالورث (با بازی جان دیوید واشینگتن) در کلورادو با کمک همکار سفیدپوستش در انجمن محلی سازمان نژادپرست کو کلاکس کلان (Ku Klux Klan) رخنه میکند و حتی با دیوید دیوک بدنام (با بازی تافر گریس) دوست میشود، با این هدف که یک حمله را خنثی کند.
اسپایک لی 61 ساله بعد از دریافت جایزه با اشاره به اولین سفرش به کن با فیلم "She’s Gotta Have It"، گفت: من از 1986 به اینجا میآیم. کن همیشه عالی بوده است. از همه کسانی که در این فیلم چه مقابل دوربین و چه پشت دوربین سخت کار کردند، تشکر میکنم. در مصاحبههای مختلف، مردم فکر میکنند که من میدانم در آمریکا چه میگذرد، اما نمیدانم – و وقتی از من میپرسند، "فکر میکنید امروز در دنیا چه میگذرد؟"، به فیلم "سال زندگی خطرناک" پیتر ویر اشاره میکنم. تکرار میکنم. این سال زندگی خطرناک است.
پاول پاولیکوفسکی کارگردان بریتانیایی متولد ورشو برای فیلم سیاه و سفید "جنگ سرد" جایزه بهترین کارگردان را برد. کارگردان 60 ساله در 2015 برای فیلم لهستانی سیاه و سفید "ایدا" که ماجراهای آن فیلم نیز در عصر کمونیستی اتفاق میافتد، برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجیزبان شد.
فیلم جدید پاولیکوفسکی یک رمانس است که داستان آن بین مزارع کشاورزی لهستان و کلوبهای جز در پاریس بین دهههای 1940 تا 1960 روی میدهد. داستان درباره زنی سرسخت و زیبا به نام زولا است که در یک مدرسه هنرهای نمایشی که برای ارائه تصویری کاملاً ملیگرایانه از لهستانِ بعد از جنگ جهانی دوم راهاندازی شده است، ثبت نام میکند، جایی که مردی خوشسیما به نام ویکتور مدیر بخش موسیقی آن است. زولا در ابتدای رابطه مخفی خود با ویکتور اذعان میکند که برای مقامات جاسوسی او را میکند. این اولین و حداقل شاید یکی از مشکلات بسیاری باشد که شرایط سیاسی در این رابطه ایجاد میکند.
فیلم همچنین تا حدی با الهام از تجربیات شخصی پاولیکوفسکی ساخته شده است. پاولیکوفسکی از 14 سالگی، زمانی که همراه مادر بالرین خود از لهستان به غرب گریخت، در تبعید به سر میبرد. نام قهرمانان "جنگ سرد" از پدر و مادر او گرفته شده است. منتقدان در کن تصاویر سیاه و سفید، موسیقی و حس شوخطبعی "جنگ سرد" را تحسین کردند.
جایزه بهترین بازیگر مرد به مارچلو فونته برای "مرد سگی" به کارگردانی ماتیو گارونه فیلمساز ایتالیایی رسید. فیلم جدید کارگردان گارونه که از آن به عنوان "یک وسترن شهری" یاد شده است. برداشتی آزاد از جنایتی هولناک است که در دهه 1980 ایتالیا را تحت تأثیر قرار داد. داستان درباره یک آرایشگر سگ به نام مارچلو (با بازی فونته) است که در حومه شهر رم زندگی میکند. مارچلو مردی کوچک و آرام است و به نظر زندگی سادهای دارد، اما وقتی خود را درگیر ارتباطی توام با انقیاد با یک مشتزن سابق مییابد که کل محله را به وحشت انداخته است. در تلاش برای این که شرافت خود را بار دیگر مورد تاکید قرار بدهد، به شکلی غیرمنتظره دست به خشونت میزند و...
گارونه کار روی فیلمنامه "مرد سگی" را 12 سال پیش شروع کرد و در تمام این سالها چند بار سعی کرد، آن را مقابل دوربین ببرد. به گفته خود گارونه، یک سال پیش بعد از ملاقات با مارچلو فونته کاملاً متوجه شد که چطور میتواند چنین موضوع خشن و تیرهای را مقابل دوربین ببرد.
گارونه با "مرد سگی" برای چهارمین بار برای دریافت جایزه نخل طلای کن رقابت کرد. کارگردان 49 ساله ایتالیایی در 2008 برای فیلم "گومورا" درباره نفوذ گسترده مافیا در جنوب ایتالیا، برنده جایزه بزرگ داوران کن شد. او در 2012 با "واقعیت" و در 2015 با "قصه قصهها" در بخش مسابقه کن حضور داشت و در 2002 نیز فیلم "مومیاگر" به کارگردانی او در کن روی پرده رفت.
اما درام واقعی شب اختتامیه زمانی بود که آزیا آرجنتو بازیگر ایتالیایی پیش از اعطای جایزه بهترین بازیگر زن، گفت: هاروی واینستین اینجا در کن به من تجاوز کرد. من بیست و یک ساله بودم. کن منطقه شکار او بود... حتی امشب بین شما کسانی هستند که باید برای رفتار خود پاسخگو باشند. شما خودتان را میشناسید، اما از آن مهمتر این است که ما شما را میشناسیم و دیگر اجازه نمیدهیم فرار کنید.
حرفهای آرجنتو با تشویق فراوان حاضران در مراسم اختتامیه روبرو شد. این اظهارات همزمان با انتشار اخباری درباره این که لوک بسون کارگردان فرانسوی و رئیس سابق داوران کن به تجاوز به یک زن متهم شده است، بیان شد.
بعد از صحبتهای آرجنتو، سامال یسلیامووا برای بازی در "آیکا" تازهترین ساخته سرگئی دوورتسوی کارگردان قزاقستانی به عنوان برنده جایزه بهترین بازیگر زن معرفی شد. داستان فیلم درباره زنی به نام آیکا است که بچهاش تازه به دنیا آمده است، اما او توانایی بزرگ کردن یک بچه را ندارد. او بیکار است، بدهی دارد و حتی یک اتاق هم برای خود ندارد، اما هیچ راهی برای سرکوب تمایلات طبیعیاش نیست و...
دوورتسوی 10 سال پیش با فیلم "Tulpan" که جایزه اصلی بخش نوعی نگاه را از آن خود کرد در کن حضور داشت. "آیکا" اولین فیلم اوست که برای دریافت جایزه نخل طلای کن رقابت کرد.
جایزه هیئت داوران به "کفرناحوم" تازهترین ساخته نادین لبکی بازیگر، کارگردان و نویسنده لبنانی رسید. لبکی 44 ساله یکی از سه کارگردان زن بود که امسال در کن شانس دریافت جایزه اصلی بخش مسابقه را داشتند. "کفرناحوم" در کن با استقبال فراوان روبرو شد و تماشاگران در پایان فیلم آن را 15 دقیقه ایستاده تشویق کردند.
از "کفرناحوم" به عنوان "فیلمی توام با مضامین سیاسی" یاد شده است. بیشتر بازیگران فیلم غیرحرفهای هستند. داستان درباره کودکی است که از پدر و مادرش در دادگاه شکایت میکند. شرکت سونی پیکچرز کلسیکس پیش از آغاز جشنواره کن به مبلغ 1.3 میلیون دلار حق پخش "کفرناحوم" در آمریکای شمالی و آمریکای لاتین را از آن خود کرد.
لبکی یکی از فیلمسازان محبوب کن است، اما "کفرناحوم" اولین فیلم اوست که در بخش مسابقه پذیرفته شد. "کارامل" اولین فیلم بلند داستانی او در 2007 در بخش دو هفته کارگردانان جشنواره کن روی پرده رفت. "الان کجا برویم؟" دومین فیلم او در 2011 در بخش نوعی نگاه به نمایش درآمد و از سوی هیئت داوران کلیسای جهانی تقدیر شد.
لبکی در 2015 نیز یکی از داوران بخش نوعی نگاه بود. هر دو فیلم "کارامل" و "الان کجا برویم؟" نماینده لبنان در بخش فیلم خارجیزبان جوایز اسکار بودند. فیلم دوم در سی و ششمین دوره جشنواره فیلم تورنتو جایزه انتخاب مردم را برد.
جایزه بهترین فیلمنامه به طور مشترک به جعفر پناهی و نادر ساعیور برای فیلم ایرانی "سهرخ" به کارگردانی پناهی و آلیس رورواچر نویسنده و کارگردان ایتالیایی برای "شاد مثل لاتزارو" به کارگردانی خودش اعطاء شد.
بهناز جعفری، مرضیه رضایی، مائده ارتقایی و نرگس دل آرام در فیلم جدید پناهی بازی میکنند. جعفری در "سهرخ" نقش خودش به عنوان بازیگر سینما و تلویزیون را بازی کرده است. در خلاصه داستان فیلم "سه رخ" آمده است: بهناز جعفری بازیگر مشهور با دیدن ویدئو دختری شهرستانی آشفته میشود. خانواده دختر او را تحت فشار گذاشتهاند تا تحصیلاتش در دانشکده هنر تهران را رها کند. بهناز صحنه فیلمبرداری خود را ترک میکند و سراغ جعفر پناهی فیلمساز میرود تا در حل مشکل دخترک او را راهنمایی کند. آن دو با اتوموبیل به سمت روستایی در شمال غرب کشور که زادگاه دختر است میروند و...
شرکت مستقل سلولوئید دریمز در پاریس پیش از اول نمایش جهانی "سهرخ" در کن، حقوق فروش جهانی این فیلم را از آن خود کرد. شرکت ممنتو فیلمز حق پخش فیلم در فرانسه را در اختیار دارد.
پناهی پیش از این در 1995 با فیلم "بادکنک سفید" برنده جایزه دوربین طلایی کن شد. او در 2003 نیز با "طلای سرخ" جایزه ویژه داوران بخش نوعی نگاه را گرفت و در 2011 جایزه کالسکه طلایی یا جایزه یک عمر دستاورد بخش دو هفته کارگردانان کن را از آن خود کرد.
آلیس رورواچر چهار سال بعد از فیلم "عجایب" که برنده جایزه بزرگ داوران جشنواره کن شد، به این رویداد سینمایی بازگشت. داستان فیلم جدید او "شاد مثل لاتزارو" در دهکدهای دورافتاده روی میدهد و درباره ملاقات لاتزارو یک روستایی جوان (با بازی آدریانو تاردیولو) با تانکردی یک اشرافزاده جوان (لوکا چیکووانی) است که اسیر تخیلاتش است. "شاد مثل لاتزارو" در کنار "کفرناحوم" و فیلم فرانسوی "دختران خورشید" به کارگردانی ایوا اوسون با بازی گلشیفته فراهانی یکی از سه فیلم بخش مسابقه جشنواره کن امسال به کارگردانی یک فیلمساز زن بود.
از سوی دیگر، برای اولین بار در تاریخ جشنواره فیلم کن، داوران بخش مسابقه با اعطای جایزه نخل طلای ویژه به فیلم "کتاب تصویر" به کارگردانی ژان-لوک گدار از فیلمساز کهنهکار فرانسوی تقدیر کردند. بلانشت از گدار به عنوان "یک هنرمند سینما که دائم سینما را تعریف و از نو تعریف میکند" یاد کرد.
تازهترین ساخته گدار 87 ساله یک کولاژ فشرده از کلیپهای آرشیوی، تصاویر خبری و فیلمهای قدیمی است. صحنههایی از "آروارهها"، "سرگیجه" و خیلی فیلمهای دیگر با تصاویر مستند اغلب تکاندهنده از خشونت، جنگ و اعدام در ملاء عام تلفیق شده است. "کتاب تصویر" با تلفیق واقعیت و خیال دنیای معاصر عرب را کندوکاو میکند. فیلم برای دو سال در کشورهای مختلف منطقه فیلمبرداری شد.
گدار که یکی از چهرههای پیشرو موج نوی سینمای فرانسه بود، در دهه 1960 با فیلمهایی چون "ازنفسافتاده"، "آلفاویل" و "پییرو خله" انقلابی در سینما به پا کرد. تصویری از فیلم آخر با بازی ژان-پل بلموندو و آنا کارینا در پوستر جشنواره کن امسال به کار رفت. او امسال برای نهمین بار در کن فیلم داشت، اما برای سومین بار از سال 2004 از حضور در معتبرترین جشنواره سینمایی دنیا سر باز زد، هرچند فردای اولین نمایش فیلم جدیدش در کن از طریق فیس تایم آیفون برای اهالی رسانه در کن یک نشست مطبوعاتی برگزار کرد.
هفتاد و یکمین جشنواره فیلم کن 8 مه (18 اردیبهشت) با اولین نمایش جهانی "همه میدانند" (Everbody Knows) تازهترین ساخته اصغر فرهادی کارگردان ایرانی آغاز شد که یکی از 21 فیلم بخش مسابقه هم بود. فیلم فرهادی مراسم اختتامیه جشنواره را دست خالی ترک کرد. پنهلوپه کروز، خاویر باردم بازیگران اسپانیایی برنده اسکار و ریکاردو دارین بازیگر آرژانتینی در فیلم اسپانیاییزبان "همه میدانند" بازی کردهاند.
"سوختن" (Burning) تازهترین ساخته لی چانگ-دونگ فیلمساز کرهای که خیلیها آن را بخت اصلی برای دریافت جایزه نخل طلای جشنواره کن امسال میدانستند، دیگر فیلم مطرحی است که از سوی داوران بخش مسابقه نادیده گرفته شد. "درخت گلابی وحشی" (The Wild Pear Tree) تازهترین ساخته نوری بیلگه جیلان کارگردان ترک و فیلمساز محبوب کن نیز هیچ جایزهای نگرفت.
آوا دوورنی کارگردان آمریکایی، دنی ویلنو کارگردان کانادایی-فرانسوی، کریستن استوارت بازیگر آمریکایی، لیا سیدو بازیگر فرانسوی، چانگ چن بازیگر چینی، روبر گودیگیان کارگردان و تهیهکننده فرانسوی، کاجا نین خواننده اهل بروندی و آندری زویاگینتسف کارگردان روس، دیگر داوران بخش مسابقه بودند.
از سوی دیگر، جایزه دوربین طلایی بهترین فیلم بلند اول به فیلم بلژیکی "دختر" به کارگردانی لوکاس هونت رسید. این فیلم با بازی ویکتور پولستر درباره یک ترنسجندر است که میجنگد تا به آرزوی خود برسد و یک بالرین شود. "دختر" شب گذشته در مراسم اعطای جوایز بخش نوعی نگاه، جایزه بهترین نقشآفرینی را برای ویکتور پولستر ستاره 16 ساله فیلم به همراه داشت و امروز نیز جایزه فیپرشی در بخش نوعی نگاه را دریافت کرد. اورسولا مایر کارگردان سوئیسی رئیس داوران جایزه دوربین طلایی بود.
نخل طلای بهترین فیلم کوتاه به فیلم استرالیایی "همه این مخلوقات" به کارگردانی چارلز ویلیامز اعطاء شد. در این بخش فیلم چینی "در مرز" به کارگردانی وی شوجان تقدیر شد. "تاریکی" به کارگردانی سعید جعفریان و تهیهکنندگی رامبد جوان نماینده ایران در بخش مسابقه فیلمهای کوتاه بود. "مثل بچه آدم" به کارگردانی آرین وزیردفتری از دانشگاه هنر تهران نیز در ایران در بخش مسابقه سینهفونداسیون رقابت کرد.
روز گذشته نیز فیلم "مرز" (Border) به کارگردانی علی عباسی کارگردان متولد ایران و مقیم دانمارک جایزه بهترین فیلم بخش نوعی نگاه جشنواره فیلم کن را از آن خود کرد که به استعدادهای نو اختصاص دارد.
برگزارکنندگان جشنواره کن امسال چهار فیلم را برای نمایش در بخش خارج از مسابقه در نظر گرفتند. لارس فون تریر کارگردان دانمارکی هفت سال بعد از اخراج از جشنواره کن با "خانهای که جک ساخت" که فیلمی درام با موضوع یک قاتل زنجیرهای است به این جشنواره بازگشت. فیلم آمریکایی "سولو: داستانی از جنگهای ستارهای" به کارگردانی ران هوارد که با الهام از سری فیلمهای "جنگهای ستارهای" ساخته شده است نیز در بخش خارج از مسابقه جشنواره نمایش داده شد.
امسال در کن چهار فیلم در بخش نمایشهای نیمهشب و هشت فیلم در بخش نمایشهای ویژه روی پرده رفتند که شامل مستند "پاپ فرانسیس: مرد عمل" تازهترین ساخته ویم وندرس کارگردان آلمانی و "فارنهایت 451" به کارگردانی رامین بحرانی کارگردان ایرانی- آمریکایی بود.
کریستوفر نولان کارگردان، نویسنده و تهیهکننده بریتانیایی، رایان کوگلر کارگردان و نویسنده آمریکایی، جان تراولتا بازیگر و تهیهکننده آمریکایی و گری اولدمن بازیگر و کارگردان بریتانیایی، امسال در جشنواره کن با برگزاری کلاسهای پیشرفته جداگانه در سالن بونوئل تجربیات خود در فیلمسازی را با سینماروها در میان گذاشتند.
مراسم اختتامیه جشنواره کن با اجرای استینگ و شگی به پایان رسید.
فهرست برندگان جوایز بخش مسابقه رسمی به شرح زیر است:
جایزه نخل طلا: "دلهدزدها" (Shoplifters) به کارگردانی هیروکازو کوره-ادا (ژاپن)
جایزه بزرگ: "کو کلاکس کلان سیاهپوست" (Blackkklansman) به کارگردانی اسپایک لی (آمریکا)
جایزه بهترین کارگردان: پاول پاولیکوفسکی برای "جنگ سرد" (Cold War) (لهستان/بریتانیا/فرانسه)
جایزه بهترین بازیگر مرد: مارچلو فونته برای "مرد سگی" (Dogman) به کارگردانی ماتیو گارونه (ایتالیا/فرانسه)
جایزه بهترین بازیگر زن: سامال یسلیامووا برای "آیکا" (Ayka) به کارگردانی سرگئی دوورتسوی (روسیه/آلمان/لهستان/قزاقستان)
جایزه هیئت داوران: "کفرناحوم" (Capernaum) به کارگردانی نادین لبکی (لبنان)
جایزه بهترین فیلمنامه: جعفر پناهی و نادر ساعیور برای "سهرخ" (3 Faces) به کارگردانی پناهی (ایران) و آلیس رورواچر برای "شاد مثل لاتزارو" (Happy as Lazzaro) به کارگردانی خودش (ایتالیا/سوئیس/فرانسه/آلمان)
جایزه نخل طلای ویژه: "کتاب تصویر" (The Image Book) به کارگردانی ژان-لوک گدار (سوئیس)
جایزه دوربین طلایی بهترین فیلم بلند اول: "دختر" (Girl) به کارگردانی لوکاس هونت (بلژیک)
نخل طلای بهترین فیلم کوتاه: "همه این مخلوقات" (All These Creatures) به کارگردانی چارلز ویلیامز (استرالیا)
تقدیر: "در مرز" (On the Border) به کارگردانی وی شوجان (چین)
علی افتخاری