سرویس سینمایی هنرآنلاین: روز دوشنبه اسپایک لی کارگردان آمریکایی و لارس فون تریر کارگردان دانمارکی توانستند تا حد زیادی یخ هفتاد و یکمین جشنواره فیلم کن را آب کنند، هرچند این دوئل نامعمول با واکنشهای کاملاً متفاوت همراه بود.
خبر خوب بازگشت لی به رقابت برای دریافت جایزه نخل طلای کن بعد از چند دهه (از "تب جنگل" در 1991) بود که اولین نمایش جهانی تازهترین ساخته او "کو کلاکس کلان سیاهپوست" (Blackkklansman) در بخش مسابقه با هشت دقیقه تشویق ایستاده تماشاگران همراه بود.
داستان این فیلم که شرکت فوکِس فیچرز آن را از 10 اوت روانه سینماها میکند، بر مبنای اتفاقی واقعی شکل گرفته است. در دهه 1970 یک کارآگاه سیاهپوست به نام ران استالورث (با بازی جان دیوید واشینگتن) در کلورادو با کمک همکار سفیدپوستش در انجمن محلی سازمان نژادپرست کو کلاکس کلان (Ku Klux Klan) رخنه میکند و حتی با دیوید دیوک بدنام (با بازی تافر گریس) دوست میشود، با این هدف که یک حمله را خنثی کند.
به گزارش ددلاین، اسپایک لی با "کو کلاکس کلان سیاهپوست" فرصت را غنیمت میشمارد و با یک زمانبندی کاملاً مناسب ارجاعاتی نه چندان پنهان به عصر ترامپ و ظهور مجدد برتریجویی از نوع سفیدپوستان دارد. او در پایان فیلم با نمایش تصاویر واقعی از درگیریها در شارلوتزویل، ویرجینیا و دیگر حوادث اخیر مرتبط با مسائل نژادی، بار دیگر این نکته را یادآوری میکند که چیزی واقعاً عوض نشده و حتی میتوان گفت بدتر شده است.
"کو کلاکس کلان سیاهپوست" همچنین مملو از طنز و لحظههای بامزه نظیر فیلمهایی مانند "کار درست را انجام بده" (1989) که برای اولین بار اسپایک لی را به کن برد. فیلم جدید او از هر جهت یک پیروزی است و قطعاً جنجال بزرگی به پا خواهد کرد. کارآگاه استالورث هنوز زنده است، اما برای شرکت در مراسم اولین نمایش جهانی "کو کلاکس کلان سیاهپوست" به جنوب فرانسه سفر نکرد، اما لی و بازیگران فیلمش شامل جان دیوید واشینگتن (پسر دنزل) که در نقش استالورث حضوری تماشایی دارد، و آدام درایور در نقش همکار او در فیلم در مراسم فرش قرمز حضور داشتند.
در نقطه مقابل، اولین نمایش جهانی "خانهای که جک ساخت" (The House That Jack Built) تازهترین ساخته لارس فون تریر کارگردان دانمارکی به شکل دیگری جنجال به پا کرد که البته چون پای کارگردان بد سینما در میان بود، طبعاً کسی نباید شگفتزده شود.
فون تریر هفت سال بعد از اخراج از جشنواره کن با "خانهای که جک ساخت" که فیلمی درام با موضوع یک قاتل زنجیرهای است به این جشنواره بازگشت. فیلم جدید او با بازی مت دیلون چنان خشن است – بخصوص خشونت علیه زنان – که برگزارکنندگان جشنواره را مجبور کرد در برنامه رسمی خود درمورد این مسئله اطلاعرسانی کنند و در واقع به تماشاگران هشدار بدهند. وقتی کن، جایی که "هر چیزی" به آنجا میرود، روی چیزی علامت هشدار میگذارد، تماشاگران بهتر است حواس خود را جمع کنند. شدت خشونت فیلم به حدی بود که تعدادی از تماشاگران هنگام نمایش فیلم با عصبانیت سالن را ترک کردند. یک خبرنگار گفت، "دیدن فیلم فون تریر مثل این بود که دو ساعت را در جهنم بگذرانی".
با وجود اعتراضها و ترک سالن توسط تعدادی از تماشاگران، آنها که در سالن ماندند در پایان فیلم، به طور ایستاده، شش دقیقه فون تریر و عوامل فیلم او را تشویق کردند.
رایلی کیو، برونو گانتس و اوما تورمن از دیگر بازیگران "خانهای که جک ساخت" هستند. داستان فیلم در واشنگتن روی میدهد و زندگی و جنایات یک قاتل زنجیرهای را در 12 سال دنبال میکند. فون تریر به همراه بازیگران "خانهای که جک ساخت" شامل دیلون، گانتس و سوفی گاربول در مراسم فرش قرمز فیلم شرکت کردند.
فون تریر یکی از چهرههای محبوب کن است و سال 2000 با "رقصنده در تاریکی" برنده نخل طلای این جشنواره شد. او در سال 2011 با فیلم "ملانکولیا" در بخش مسابقه کن حضور داشت، اما به خاطر اظهارات خود در نشست مطبوعاتی فیلم و ابراز همدردی با هیتلر از جشنواره اخراج شد. فون تریر در نشست مطبوعاتی "ملانکولیا" به شوخی گفت او یک نازی است و کمی با آدولف هیتلر دیکتاتور نازی ابراز همدردی میکند. به دنبال این اظهارات برگزارکنندگان جشنواره بیانیهای در تقبیح سخنان فون تریر صادر و او را "عنصر نامطلوب" توصیف کردند. فون تریر بعداً عذرخواهی کرد و اظهارات خود را "کاملاً ابلهانه" دانست. آن سال با وجود اخراج فون تریر، فیلم او همچنان در بخش مسابقه کن باقی ماند و کرستن دانست به خاطر آن برنده جایزه بهترین بازیگر زن شد.
پییر لسکور رئیس و تییری فرمو مدیر جشنواره کن پس از مشورت با هیئت رئیسه جشنواره که شامل میشل هازاناویسیوس کارگردان فیلم برنده اسکار "هنرمند" و ویکتور حدیده پخشکننده فرانسوی است، زمینه بازگشت کارگردان دانمارکی را فراهم کردند.
امسال نیازی نیست کسی نگران اظهارات فون تریر باشد. فیلم او در بخش خارج از مسابقه روی پرده رفت و عموماً فیلمهای این بخش نشست مطبوعاتی ندارند.
درام رمانس "Asako I & Ii" به کارگردانی ریوسوکه هاماگوچی کارگردان و فیلمنامهنویس ژاپنی دیگر فیلمی بود که روز گذشته در بخش مسابقه کن نمایش داده شد. در خلاصه داستان فیلم آمده است: یک روز اولین عشق زندگی آساکو ناگهان ناپدید میشود. آساکو دو سال بعد بهترین فرد شبیه او را پیدا میکند.
هفتاد و یکمین جشنواره فیلم کن 8 تا 19 مه (18 تا 29 اردیبهشت) برگزار میشود.
علی افتخاری