سرویس سینمایی هنرآنلاین: مهران احمدی را پیش از این بیش از هر چیز در مقام بازیگر میشناسیم، اما او امسال اولین تجربه سینمایی خود را روانه جشنواره فیلم فجر کرده است.
"مصادره" نخستین ساخته او در مقام کارگردان است و در آن بازیگرانی چون رضا عطاران، هومن سیدی و بابک حمیدیان به ایفای نقش پرداختهاند. فیلم از سال 1353 شروع میشود و تا امروز ادامه دارد. در واقع "مصادره" نگاهی کمدی و اجتماعی به موضوعی خاص دارد.
"مصادره" در حالی روز جمعه 20 بهمن ماه ساعت 14 در پردیس سینمایی ملت روی پرده میرود، که در روزهای نخست جشنواره جزو 10 فیلم برتر از دید مخاطبان بود و پس از چند روز از لیست خارج شد که این مسئله با اعتراض احمدی روبرو شد. احمدی پیش از آغاز جشنواره در گفتوگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره این فیلم توضیحاتی داد که در ادامه میخوانید:
آقای احمدی پیش از این بارها در صحبتهایتان به اهمیت نگاه مخاطب و جذب آن اشاره کردهاید. با توجه به این که این روزها جنس کمدیها متفاوت شده است و فیلم شما نیز به نوعی کمدی محسوب میشود، کمی درباره جنس این کار توضیح دهید؟
من و همکارانم سعی کردیم یک کمدی شریف بسازیم، به نحوی که اگر خانوادهای خواست با فرزندانش به سینما برود همه در کنار هم از دیدن آن لذت ببرند و پدر از حضور فرزندش به دلیل دیدن فیلم کمدی خجالت نکشد. همه سعی خود را کردیم و فکر میکنم "مصادره" فیلمی داستانگوست و قطعا مخاطب پس از دیدن آن چیزی با خود از سینما بیرون میبرد. مفاهیم کمدی در سینمای ما کمی ورق خورده و فرم کمدی سالهای اخیر نوعی دیگر است که نه میگویم بد است نه میگویم خوب است. در این چند سال به نظر میرسد کمدی به یک نقطه نظر دیگر هم احتیاج دارد. ما تلاش کردیم نوعی دیگر و جنسی دیگر از کمدی را در معرض دید مخاطب قرار دهیم.
قصه "مصادره" چطور اتفاق میافتد؟
خلاصه داستانی که از این فیلم منتشر شده، برگرفته از یک دیالوگ در یک سکانس حساس از فیلم است "ایران خیلی بزرگ است اما همه در آن بد شانسیم" این شعار فیلم نیز محسوب میشود. ما در این فیلم نخواستیم حرف بزرگ و مهیبی بزنیم. معتقدم میتوان از ظرفیتهای ایران بزرگ به نحو بهتری استفاده کرد چون همه ما به این جامعه علاقهمندیم و میدانیم که میتوانیم از این موهبتهایی که خدا به ما اعطا کرده است به نحو بهتری استفاده کنیم.
عنوانی که شما برای فیلم خود انتخاب کردید، عنوانی است که فضای سیاسی را بیشتر در ذهن مخاطب یادآوری میکند، با توجه به این که داستان فیلم شما هم از پیش از انقلاب را در بر میگیرد آیا فضای سیاسی حاکم نیز دستمایه فیلم شما شده است؟
از همان ابتدا نخواستیم حرف سیاسی بزرگی بزنیم و فقط یک حرف اجتماعی و انسانی داریم که در پایان فیلم بیان شده است. در ارائه پیام به هیچ دستهای توجه نکردیم و با اینکه خودمان تمایلات سیاسی داریم، اما در قالب یک کمدی انسانی حرف اجتماعی زدهایم که هم عام و هم خاص آن را دوست داشته باشند و انشاالله که این اتفاق افتاده باشد.
برای انتخاب بازیگر چقدر از ابتدا به رضا عطاران فکر کردید؟
علی فرقانی نویسنده این فیلم یک سال زمان صرف نگارش و چهار ماه صرف بازنویسی آن کرد تا آنچه مدنظرمان بود روی کاغذ بیاید. آن زمان تنها به رضا عطاران فکر میکردیم، البته نه برای فروش بلکه به خاطر توانمندیهای او. سایر بازیگران نیز بر این اساس انتخاب شدند و خوشحالم که این چهرهها بازیگران فیلم اول من هستند. فکر میکنم هم برای مخاطب عام حرفی برای گفتن داریم و هم در جشنواره حرفی برای گفتن داریم. رضا عطاران یکی از بهترین بازیهایش را در این فیلم انجام داده. هادی کاظمی متفاوتی را خواهید دید و هومن سیدی نیز کاملا متفاوت است. اصولا من از تکرار خوشم نمیآید. این کار حاصل تعامل بنده با بازیگران درجه یک این فیلم است و همه ما تلاشمان را کردیم که نقش جدیدی را برای مخاطب داشته باشیم. قطعا ویژگیهای جدیدی در هر کدام از شخصیتها خواهیم دید. به نظرم یک کار جدید است در سینما، من نباید از فیلم تعریف کنم و باید مخاطب ببیند و بگوید که خوب شده یا نه. من و همکارانم عاشقانه فیلم را دوست داریم و اگر عشق در کار نبود نمیشد این فیلم را جمع کرد.
رضا عطاران خودش جزو بازیگرانی است که صاحب ایده است، چقدر در فیلم از ایدههای او برای بهتر شدن کار بهره گرفتید؟
در تمام فیلمهای حائز دموکراسی و شرایط عقلانی که دیکتاتورماب نیستند، حاصل کار از تعامل کارگردان با عوامل و بخصوص بازیگرانش بدست میآید. ما نیز با عطاران ساعتها در مورد نقش، روابط و همچنین کانسپتی که در فیلم است حرف زدیم. نه فقط با عطاران بلکه با تمام بازیگران ما این شرایط را داشتیم. به همین علت نیز پیش تولید دو ماهه ما به بطالت نگذشت و نزدیک شد به آنچه میخواستیم.
چرا ارمنستان را به عنوان لوکیشن اصلی فیلم انتخاب کردید؟
60 درصد از فیلم در ارمنستان به عنوان کشور سوم فیلمبرداری شد و 40 درصد در ایران، اما روایت فیلم در واقع آمریکا است که به خاطر بافت قدیم ارمنستان کشور آمریکا را مشابهسازی کردیم. علاوه بر آن کشورهایی مثل آلمان، قبرس و بوسنی هم مدنظر ما بودند اما ارمنستان هم به لحاظ جغرافی و هم ویژگیهای طبیعی گزینه آخر ما محسوب شد. هر چند من در شب اول که به این کشور سفر داشتم ناامید بودم، اما در روزهای بعد و تحقیقاتی که در مناطق مختلف ارمنستان انجام دادیم امیدوارتر شدم. چرا که از همان مرحله پیش تولید با فرید ناظر فصیحی مدیر جلوههای ویژه در ارتباط بودیم و او هم همراه ما میآمد تا با مشورتهایش بهترین لوکیشن را انتخاب کنیم.
آقای احمدی شما در این فیلم به عنوان بازیگر هم حضور دارید، این کار را برای شما سخت نکرد؟ قصد دارید کارگردانی را همچنان ادامه دهید؟
من تنها در دو سکانس بازی کردم و امکان به عهده گرفتن نقش طولانی نبود. به هر حال من کارگردان بودم و تمام تمرکزم بر این بود که این بخش را به نحو احسن انجام دهم به خصوص که ما 40 لوکیشن داشتیم و تمرکز بر دو امر کارگردانی و بازیگری راحت نبود، اما درمورد بخش دوم سوال شما دغدغه کارگردانی برای من دغدغه مالی نیست. به هر قیمتی کار نمیکنم و سعی میکنم خیلی گزیده و با سنجش این کار را انجام دهم و متنی را که انتخاب میکنم عقلانیتی در خود داشته باشد. کارگردانی از نظر من یک مسئولیت سنگین است و نمی توان ساده انگارانه به آن فکر کرد. جدا از آن من بازیگری را خیلی دوست دارم و قرار نیست هیچوقت از آن دست بکشم.
شما در جشنواره سی و ششم در مقام یک کارگردان فیلم اولی حضور دارید، سابقه کاری شما تا چه اندازه سختیهای کار فیلم اولیها را برای شما کاهش داد؟
قطعا برای من هم مشکلاتی از ابتدا تا انتها بود، اما من چون با فیلم اولیهای زیادی همکاری داشتم مانند دوستانم این مشکلات را نداشتم، اول به دلیل لطف خداوند و دوم درایت آقای قاسمی به عنوان تهیهکننده باعث شد تا من خیلی سختی فیلم اولیها را نداشته باشم. شاید به خاطر سن و سالمم باشد که جوان بیست و چند ساله نیستم و به هر حال نامی برای خودم در سینما دارم و سالها زحمت کشیدم و کارگری دراین سینما کردم. تهیهکننده کار به من لطف داشت و من کمتر این شرایط سخت را متحمل شدم.
جشنواره امسال را چطور ارزیابی میکنید؟
به نظرم نظم جشنواره نسبت به سالهای گذشته بهتر شده و علتش شاید کم کردن تعداد فیلمها باشد که قطعا به مدیریت آن بر میگردد. نمیشود خیلی صریح نظر داد باید جشنواره برگزار شود و به انتها برسد بعد درباره آن حرف زد، اما در این ایامی که ما درگیر بودیم نظم بهتری پیدا کرده و آدمها میدانند چطور باید کار کنند و به کجا مراجعه کنند.