سرویس سینمایی هنرآنلاین: سریال "سرزمین مادری " ساخته کمال تبریزی این روزها همچنان درگیر حواشی است و باوجودآنکه کارگردان و مدیران شبکه‌های مختلف تلویزیونی از زمان پخش آن خبر می‌دهند، اما اخباری که به گوش می‌رسد به شایعات عدم پخش این سریال بیش از گذشته دامن می‌زند.

"سرزمین مادری" یا همان" سرزمین کهن" آخرین ساخته کمال تبریزی در تلویزیون در سال 92- به روی آنتن رفت و پس از پخش 4 قسمت از سریال به دلیل اعتراض اقوام بختیاری به دیالوگ‌های این سریال از ادامه پخش این سریال جلوگیری شد و قرار شد پس از اصلاحات لازم این سریال مجدد به روی آنتن برود، اما این به روی آنتن رفتن چیزی حدود 4 سال به طول انجامید و درنهایت درحالی‌که اعلام‌شده بود قرار است این سریال 14 مهرماه از شبکه سه سیما پخش شود، به‌جای سریال، فوتبال پخش کردند.

حالا پس از گذشت دو هفته اما ماجرا به‌گونه‌ای دیگر رقم خورد، درست درزمانی که کارگردان سریال و همچنین مدیر شبکه سه سیما اعلام کردند که عدم پخش به‌موقع سریال به دلیل مشکلات فنی و آماده نشدن تیتراژ سریال بوده است، نامه‌ای از شورای بازبینی خطاب به مدیر رسانه ملی منتشرشده که در آن تأکید بر عدم پخش سریال شده است.

این نامه در 9 بند نوشته‌شده و متن آن به این شرح است: متن نامه شورای علمی بازبینی به رئیس سازمان صداوسیما به‌منظور اعلام مخالفت با پخش سریال "سرزمین مادری" به این شرح است؛

بسمه‌تعالی

جناب آقای دکتر علی عسکری

ریاست محترم سازمان صداوسیما

با سلام؛

عطف به نامه‌ قبلی و مشکلات پیش‌آمده در خصوص سریال "سرزمین مادری" به اطلاع می‌رساند، علیرغم همکاری شورای بازبینی و مشاهده تمام بخش‌های سریال و اعمال حسن نیت جهت رفع معضلات، متأسفانه مصاحبه‌های غیر کارشناسانه برخی از مدیران و هم‌چنین کارگردان سریال مذکور نه‌تنها کار پیش نرفته بلکه دردسرهای تازه‌ای نیز به کار افزوده‌شده است و مشکلات را دوچندان کرده است.

شورای بازبینی ضمن تأکید مؤکد بر رعایت دقیق بندبند مفاد بیانیه‌ ده ماده‌ای و اجرای منویات و مواد و اعمال آن در سریال پیش از پخش با توجه به شرایط حاصله و موجود، پخش آن را به صلاح نمی‌داند.

از سوی دیگر بسیار ضروری و واجب می‌داند که هر چه سریع‌تر کارگردان مذکور مراتب اعتذار و عذرخواهی خویش را نسبت به مسائل پیش‌آمده رسماً در سیما ابراز دارد. لازم به توضیح است که تاکنون اکثر مدیران در جهت رفع مشکلات با حضور مستقیم و غیرمستقیم، رسماً و تلویحاً مراتب اعتذار خود را از باب همدلی و وفاق ملی و حفظ مصالح نظام اعلام داشته ولی ایشان هیچ‌گونه همکاری در این خصوص نداشته است.

بنابراین گزارش، ۹ بند تذکرات و پیشنهادهای شورای علمی بازبینی سریال مذکور که قبلاً برای رئیس صداوسیما ارسال‌شده بدین شرح است:

1- پخش نشدن این سریال، کم‌هزینه‌ترین اقدام ازنظر فرهنگی و اجتماعی است و هنوز هم یک پیشنهاد جدی از سوی شورای بازبینی است؛ منتها به‌شرط لحاظ اصلاحات و اضافاتی که دربندهای دیگر می‌آید، پخش آن می‌تواند مورد موافقت مشروط قرار گیرد. این پیشنهادها معطوف است به بازگرداندن اعتماد جامعه بختیاری به سازندگان این سریال و باور ایشان به حسن نیت و حسن عمل آنان؛ حسن نیت و حسن عملی که انشاء الله به اصلاح این سریال محدود نگردد و شاهد اقدامات بعدی برای تقویت روح برادری باشیم.

2-  شورای بازبینی تأکید دارد که به‌منظور ایجاد باور به حسن نیت و تفاهم و همدلی هرچه بیشتر و حسن اعتماد مخاطبان و از بین بردن زمینۀ واکنش‌های اجتماعی قبلی، نام سریال تغییر یابد که در این خصوص عنوان "شکوه ماندگار" یا عناوین دیگر پیشنهاد می‌گردد.

3-  در کلیه قسمت‌های این سریال نام "بختیاری" از شخصیت منفی سریال حذف شود که البته در بازبینی نسخه اصلاح‌شده سریال مشاهده شد که این توصیه در کلیه قسمت‌ها به‌جز قسمت سیزدهم تاکنون اعمال‌شده است.

4-  ازآنجاکه در چهار قسمت پخش‌شده سریال در سال ۹۲ ظلمی در حق سردار اسعد بختیاری روا داشته شده است باید به‌نوعی از این سردار ملی اعاده حیثیت گردد و جبران مافات شود. لذا مقرر دارید سه سکانس به سریال اضافه گردد.۱- در بیان جنایات رضاشاه فقط به قتل دکتر ارانی اکتفا نشود بلکه در قالب دیالوگ یکی از شخصیت‌های محبوب و مثبت سریال (مثلاً دایه اردکانی) گفته شود که: "اعتراضات مردمی در مسجد گوهرشاد مشهد به خاک و خون کشیده شد و پیشگامان مشروطه مثل فرزند سردار اسعد بختیاری در همین زندان قصر تهران کشته شدند". ۲- در سکانسی یک شخصیت مثبت و محبوب مثلاٌ حکیم السلطنه به رهی بگوید: "کمال‌الملک یک تابلو معروف دارد به نام پرتره سردار اسعد بختیاری که جزو پنج اثر ماندگار اوست. کمال‌الملک عکس هرکسی را نمی‌کشید. این تابلو را تمرین کن که هم کار کمال‌الملک را یاد بگیری هم اخلاقش را". ۳- در سکانسی که رهی در کنار خیابان نقاشی‌های خود را می‌فروشد، پرتره سردار اسعد اثر کمال‌الملک هم با جلوه‌های کامپیوتری اضافه گردد.

5-  در این سریال تنها ظلم رضاشاه را قتل دکتر ارانی در زندان عنوان می¬کند درحالی‌که در دوره پهلوی اول شاهد قیام‌های مردمی در مناطق مختلف ازجمله قیام عمومی بختیاری‌ها در سال ۱۳۰۸ ش با شعار لا اله الا الله هستیم که در بیانات مورخ ۲۶ اسفند ۹۲ مقام معظم رهبری نیز به این قیام و رشادت علیمردان خان بختیاری اشاره صریح صورت گرفت. جا دارد اولاً یک سکانس به فیلم اضافه شود و در ردیف جنایات رضاشاه به قیام بختیاری‌ها در سال ۱۳۰۸ ش و دستگیری و اعدام سران بختیاری ازجمله علیمردان خان اشاره شود. ثانیاً موضوع ساخت سریال علیمردان خان که از سوی مسئولان صداوسیما وعده داده‌شده، تسریع و روند تخصیص بودجه آن مشخص گردد و وضعیت پیشرفت پروژه به اطلاع افکار عمومی رسانده شود.

6- در نسخه اصلاح‌شده که مورد بازبینی این شورا قرار گرفت، به‌جای "بختیاری" از عنوان "بهادری" برای خانواده شخصیت منفی سریال استفاده‌شده است. این نام به دلایل مختلف یادآور بخشی از هویت جامعه بختیاری است. اگر از شباهت آوایی واژگان بهادروند و بهادری و بهداروند با واژه بختیاری که مورداشاره مینورسکی و… بوده و لقب "سردار بهادر" که به دو تن از سرداران بختیاری عصر مشروطه تعلق دارد بگذریم، شباهت این نام بانام طایفه بهادری در طایفه شهنیِ هفت لنگ در مسجدسلیمان و نیز فامیل بهادری در طایفه چهار لنگ الیگودرز نیز مزید بر علت در مخالفت با این امر است. لذا پیشنهاد می‌شود از نام دیگری به‌جای بهادری استفاده شود که تناظری بانام طوایف بختیاری نداشته باشد.

7- قبل از پخش سریال، طی نشست‌های رسانه‌ای با حضور اعضای همین شورا یا چند صاحب‌نظر فرهنگ و تاریخ بختیاری، موارد اصلاح‌شده در سریال تذکر داده شود و نیز بخش‌هایی از نقش بختیاری‌ها در صیانت از ایران و جان‌فشانی آنان برای ایران برای هم‌وطنان مطرح گردد.

8- با توجه به موارد پیش‌آمده و جریحه‌دار شدن افکار عمومی منطقه بختیاری و به‌منظور حفظ اتحاد ملی و انسجام اسلامی، هرچه زودتر فرصت‌های تلویزیونی به بختیاری‌ها داده شود تا آنان نیز بتواند مظاهر، جلوه‌ها و شاخص‌های فرهنگی و هنری و تاریخی خود را که همواره در خدمت مملکت بوده، از طریق صداوسیما منعکس نمایند.

9- هرچه زودتر نام شبکه استانی "جهان‌بین" که نام تپه‌ماهوری کوچک در حوالی شهرکرد است به "زرد کوه" که مرتفع‌ترین قلۀ سلسله جبال زاگرس و سرچشمه دو رودخانه بزرگ کارون و زاینده‌رود است و دارای نقش مهم و کلیدی در فرهنگ و اقتصاد و تاریخ استان بوده و هست، تغییر یابد.

علاوه بر این، در دیدار هیئت با آقاى میرباقرى، معاون سیما، ایشان تعهد دادند که سریال على مردان خان از شبکه استانى به سیما فیلم منتقل و ساخت آن با بودجه ویژه و با نظارت علمى دانشمندان بختیارى مسلط به موضوع شروع شود و کارگردان سریال سرزمین کهن هم عذرخواهى کند.

 شورا بر خود واجب می‌داند مراتب سپاسگزاری خود را از جناب آقای میرباقری قائم‌مقام سازمان و جناب آقای کرمی مدیر سیما فیلم به‌پاس حسن نیت و همکاری‌های صمیمانه اعلام دارد.

به پیوست، ۹ بند تذکرات و پیشنهاد‌ها این شورا عیناً جهت استحضار و یادآوری به حضور جنابعالی و ملت بزرگ ایران، به‌ویژه شهروندان عزیز لر، ارسال می‌شود.

درحالی‌که این نامه منتشرشده، روابط عمومی شبکه سه سیما نیز در بیانیه‌ای نوشته است: دراین‌ارتباط لازم به توضیح است که جلسات متعددی در ۳ سال گذشته با نخبگان، چهره‌های فرهنگی و همچنین نمایندگان قوم بختیاری صورت گرفته که نتیجه نظرات تمامی جلسه‌ها طی بیانیه‌ای دریکی از سایت‌های فرهنگی و هنری نیز منتشرشده است و در سریال نیز اعمال‌شده است. تمام جزئیات این مجموعه بارها و بارها بازبینی‌شده و همه اصلاحات ۱۰۰ درصد انجام‌شده است این مجموعه با احترام به همه اقوام و طوایف ایرانی روایتگر بخشی از تاریخ معاصر ایران است و اطمینان کامل می‌دهیم که هیچ شائبه‌ای درباره هیچ قوم و گروهی در محتوای آن وجود ندارد. سریال "سرزمین مادری" با توجه به این تغییرات و بازنگری که در آن صورت گرفته آماده پخش‌شده است.

در ضمن لازم به ذکر است این اثر ویژه از تولیدات مرکز سیما فیلم بوده است و تمامی امور مربوط به بازبینی و اصلاح تمامی سریال‌ها در مرکز سیما فیلم صورت می‌پذیرد فلذا اخبار مربوط به آن را نیز باید از طریق رئیس مرکز سیما فیلم پیگیری کرد و نه شبکه‌های تلویزیونی.

حال باید دید سرانجام این سریال در کش‌وقوس میان مدیران و اعضای شورای بازبینی به کجا ختم می‌شود.

سریال "سرزمین مادری" به بررسی تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران از سال ۱۳۲۰ تا پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران در بستر زندگی یک پسربچه می‌پردازد که در قالب سه فصل برای پخش آماده‌شده است. در فصل اول سریال، کودکی رهی که شخصیت اصلی سرزمین کهن است به تصویر کشیده می‌شود که نقش او را علی شادمان بازی می‌کند. رهی بعد از بمباران دهکده محل سکونتشان توسط نیروهای متفقین، از زیر آوار بیرون کشیده می‌شود و پس از چند روز مراقبت توسط مادرش راهی تهران می‌شود. سال‌ها بعد او در یک خانواده توده‌ای بزرگ می‌شود، اما براثر به وقوع پیوستن ماجراهایی او به یک خانواده درباری سپرده می‌شود. در این خانواده است که او رفته‌رفته به هویت خود پی می‌برد. همین امر نیز باعث می‌شود به یک خانواده دیگر که مذهبی هستند، سپرده شود، اما این پایان ماجراهای او و اطرافیانش نیست.

نویسندگی این مجموعه را علیرضا طالب‌زاده بر عهده دارد و ازجمله بازیگران این مجموعه پر شخصیت می‌توان به شهاب حسینی، نیکی کریمی، محمدرضا فروتن، حسن پورشیرازی، فرشته صدر عرفایی، جعفر دهقان، امیر آقایی، شبنم قلی خانی، الهام حمیدی، ثریا قاسمی، علی شادمان، پژمان بازغی، هنگامه قاضیانی، میترا حجار، پرویز پورحسینی، حسین محجوب، بیتا فرهی، مهرداد ضیایی، لیلا زارع، آشا محرابی، محسن تنابنده، جواد عزتی، رسول نقوی، شیوا بلوچی، متین حیدرنیا، آرش مجیدی، پریوش نظریه، سعید راد، امین رحیمی، درشن سینک، بهرام کمیجانی، فریبرز گرم رودی و... اشاره کرد.