گروه سینما«هنرآنلاین»: «سینمای کوتاه» عنوان برنامه‌ای است که شنبه شب‌ها از قاب شبکه آی فیلم میهمان خانه‌های مردم می‌شود و در نوع خودش ابتکار قابل تحسینی در حوزه برنامه‌های تحلیلی سینمایی در رسانه ملی محسوب می‌شود. «سینمای کوتاه» فرصتی است برای فعالان حوزه فیلم کوتاه تا هم به عرضه و معرفی آثار خود در این برنامه بپردازند و هم با مرور آنچه در این حوزه می‌گذرد، نسبت به جایگاه سینمای کوتاه در هنر هفتم کشورمان و فرصت‌های پیش روی آن، مطلع باشند.
حالا فصل دوم این برنامه قرار است از امشب (13 آبان ماه) پخش شود؛ به همین برنامه در «هنر آنلاین» میزبان اسعد بدوی‌پور تهیه‌کننده و حسام فروتن مجری و کارشناس این برنامه سینمایی شدیم تا به بررسی زوایای مختلف «سینمای کوتاه» و راه پیش روی آن بپردازیم.
***
سوال: کمی در مورد فصل جدید برنامه که قرار است از امشب بر روی آنتن شبکه آی فیلم برود صحبت کنید.
بدوی پور: قرار است فصل جدید سینمای کوتاه از شبکه آی فیلم پخش شود، فصلی که آیتم‌های جدیدی به آن اضافه کرده ایم. یکی از مواردی که اضافه شده است قسمت فیلمسازشو است این قسمت با هدف حمایت از فیلمسازان جوانی که ایده دارند و مشکل بودجه دارند برنامه ریزی شده است.
این ایده را آقای فروتن مطرح کردند. زیرا در برنامه‌ها اکثر مهمان‌هایی که می آمدند وقتی به آن ها نقدی وارد می شد می گفتند دلیلش این است که فیلم را در یک روز جمع کردیم چون بودجه نداشتیم آقای فروتن همیشه قبول می‌کردنداما این انتقاد را هم داشتند و می‌گفتند من به عنوان یک بیننده عام نمی‌توانم بپذیرم که الان شما بودجه نداشتید در یک روز بستید من نظرم را راجع به فیلم می‌گویم و هیچ بهانه‌ای برای من قابل قبول نیست. یعنی در حقیقت معتقد بودند که بیننده فقط فیلم را می بیند نه اتفاقاتی که در پشت صحنه رخ داده است. در حقیقت این انتقاد را همیشه داشتند و می گفتند که آدم فیلم نسازد بهتر از آن است که بد بسازد. همین باعث شد تا یک جرقه ای در ذهن ما زده شود و این را با مدیریت شبکه مطرح کردیم و بسیار راحت‌تر از آن چیزی که ما فکر می‌کردیم پذیرفتند و قرار شد یک بودجه‌ای را اختصاص بدهند تاییدیه آن را گرفتند و کارهای اداری آن مانده است که در واقع فیلمسازهایی که ایده دارند مورد حمایت قرار بگیرند. حتی یک سری هستند گفتیم با موبایل فیلمتان را بسازید یا حتی فیلمنامه ای هم اگر ارسال شود و مورد تایید قرار بگیرد حمایت خواهیم کرد. یا برخی فیلم اول را ساخته اند و می خواهند حالا برای کار دوم حمایت شوند.
در سری جدید بخشی داریم ، که در آن فیلم های خوبی که در فراخوان به دست ما رسیده، خوب بوده اما پذیرفته نشده اند را هم در حد دو سه دقیقه در یک آیتم معرفی می کنیم.
سوال: به جز این موارد چه آیتم های دیگری به فصل جدید اضافه شده است؟
بدوی پور: خیلی‌ها می گفتند آقای فروتن چون مجری است نمی‌تواند خیلی از مهمان انتقاد کند و یک وقت خدایی نکرده ممکن است بی‌احترامی درنظر گرفته شود. بنابراین قرار بر این شد که در فصل جدید منتقد یا کارشناسی به برنامه اضافه شود و این چیزیست که حس کردیم در برنامه کم است. البته قطعا به جز نقد خوبی های کار نیز مطرح خواهد شد. بنابراین بخش دیگر برنامه بخش نقد است که کارشناسان کاربلدی مانند آقایان محمد حسین لطیفی، هادی مقدم دوست حضور دارند و فیلم را نقد و بهتر است بگوییم تحلیل می کنند.
سوال: در یک دوره هم برنامه بدون مجری بر روی آنتن رفت. درست است؟
بدوی پور: بله. یک دوره برنامه بدون مجری روی آنتن رفت و دیدیم که بدون آقای فروتن اصلا کار انگار در نمی آید. یک جوری انگار ایشان لوگوی آن برنامه شده است. مثلاً در جشنواره فیلم فجر که ایشان زحمت می‌کشیدند و اجرا می‌کردند همه ایشان را به عنوان سینمای کوتاه می‌دیدند و بیشتر با آن برنامه می‌شناختند. البته خود آقای صدیقی هم موافق برنامه بدون مجری نبودند. صحبت از آقای صدیقی شد که هنوز هم دلسوزانه پیگیر برنامه هستند و جا دارد واقعا از ایشان تشکر کنم که همیشه هوای برنامه را دارند.
سوال: دلیل خاصی داشت که در یک قسمت هایی از برنامه حضور نداشتید آقای فروتن؟
فروتن: مدیریت وقت اینجور صلاح دیدند وگرنه دلیل دیگری نداشت گفتند که شاید این طوری بتوان ریتم برنامه را تندترکرد. در حالی که خود آقای صدیقی که خودشان از پایه گزاران این برنامه و در آن زمان تهیه کننده برنامه بودند،خیلی تاکید داشتند که مجری باید باشد .
حتی من خودم پیشنهاد می‌کردم که اصلا بحث حسام فروتن نیست و فرض کنید اصلا احسان فروتنی نباشد اما باید مجری در برنامه حضور داشته باشد. زیرا معتقد بودم دوره مونولوگ گذشته است و باید دیالوگ برقرار بشود. دوستان فیلمساز هم همیشه خودشان پشت دوربین هستند و جلوی دوربین قرار گرفتن قطعا برای خیلی هایشان راحت نیست و شاید نتوانند منظور خود را درست برسانند. به نظر آقای صدیقی هم برنامه با مجری بهتر می شد و در نهایت من در خدمت دوستان و در مقام مجری مجددا در خدمت دوستان بودم. برای من حس این که در عرصه فعالیت خودم مفید باشم بسیار لذت بخش است.
سوال: یک آیتم دارید که هم جذاب است و هم بنظر می رسد کمی استرس زاست. همان آیتمی که یک پاکت جلوی مهمان می گذارید و از او می خواهید پاکت را باز کند و در مورد اصطلاح سینمایی داخل پاکت نوشته شده توضیح بدهد.
بدوی پور: این ایده من بود چون دیدیم یک سری از بینندگان اصطلاحات را نمی‌شناسند مثلاً فیلمساز می‌آید می‌گوید ما دکوپاژ را انجام داده‌ایم خب دکوپاژ یعنی چه! مخاطب نمی داند سکانس و پلان چیست. البته آیتم خیلی هم سخت نیست اما بالای ۹۰ درصد دوستان همین استرس را دارند که این سوال چه چیزی می‌تواند باشد. البته خیلی هم آیتم سختی نیست.
فروتن: بنده یک نقل قول می‌کنم از آقای کیارستمی که در حول و حوش دهه ۷۰ یک خبرنگاری پرسید آقا فیلم شما زیاد طرفدار نداشت ایشان گفت خب حالا یک نفر که طرفدار داشته است همان یک نفر هم تاثیرگذار است. خوشبختانه برنامه سینمای کوتاه همانطور که شما می‌فرمایید بیننده زیادی دارد و این برای ما جای بسیار خرسندی است. من که مجری کار هستم و قطعا چون جلوی دوربین هستم بینندگان بیشتر من را می شناسند اما واقعیت این است که تمامی عوامل پشت صحنه بسیار زحمت کشیدند تا این کاربه درستی انجام شود و در سینمای کوتاه مشخصا فکر می‌کنم کار خودمان را انجام داده‌ایم.
سوال: جذابیت فیلم کوتاه را بیشتر در چه چیزی می بینید؟
فروتن: در فیلم کوتاه شما باید تمام دانش سینمایی خود را در یک زمان کوتاه به کار ببرید. و این واقعاً محکی برای خود فرد است که ببیند آیا واقعاً این دانش را دارد که در یک ۱۰ دقیقه نقطه عطف در بیاورد، اگر کلاسیک می‌سازید، پرده اول در بیاورید و از عنصر غافلگیری استفاده کند یا خیر؟ همه این‌ها خیلی چالش است و خیلی فیلم کوتاه راجذاب می‌کند.
سوال: برنامه سینمای کوتاه یک برنامه دو وجهی است. بعضی برنامه‌ها فقط برای دیده شدن توسط مخاطب ساخته می شود ولی فکر می‌کنم برنامه شما فقط برای مخاطب نیست بلکه برنامه متعلق به کسانی هم هست که به عنوان مهمان در برنامه شما حضور دارند و این برایشان یک امید است چون فیلمشان دیده می شود. زیرا فیلم کوتاه کمتر جایی برای دیده شدن دارد. اما در کل بازتاب برنامه تان نزد مخاطبان عام را خودتان چه طور ارزیابی می کنید.
فروتن: تمام چیزهایی که عنوان کردید در استارت برنامه مد نظر بود هم اینکه یک جایگاهی باشد و محفلی باشد برای فیلمسازهای جوان چون نه در سینما فیلمشان اکران می‌شود نه در جای دیگر. خیلی جاهای کم و محافل اندکی هستند که فیلمسازان فیلم کوتاه می توانند فیلم خود را در آن نمایش بدهند. اما باید قبول کنیم بهترین جا برای نمایش آثارشان هنوز هم تلویزیون است. تلویزیون با تمام حسن‌ها و ضعف‌هایی که دارد به جرات می‌گویم که هنوز خیلی مخاطبان وسیعی دارد از شهرهای بزرگ گرفته تا شهرستان‌های دور. حتی به جرات می‌گویم از محله های بسیار مرفه نشین تهران هم بازهم بازخوردهای زیادی از برنامه سینمای کوتاه داشته ایم. نظر من این است که تلویزیون هنوز گستردگی وسیعی دارد با وجود تمام پدیده‌های اجتماعی که آمده است جانبدارانه نمی‌خواهم صحبت بکنم با احترام به هر پدیده‌ای ولی در کشور ما حداقل این خیلی گستره وسیعی را در بر می‌گیرد. یکی از اهداف اصلی برنامه سینمای کوتاه این بود که مخاطبان با فیلم کوتاه آشنا بشوند، در حقیقت هدفمان این بود که بگوییم فیلم کوتاه بسیار مقوله جدی است. واقعا برخی از مخاطبان برنامه ما پیش از سینمای کوتاه فکر می کردند که فیلمسازان یک موبایلی را بر می دارند و می روند به راحتی یک فیلم می سازند.و هدف دیگرمان هم همین بوده که مجالی برای نمایش آثار این فیلمسازان جوان فراهم شود و به این ترتیب یک تشویق و انگیزه برای ادامه راه باشد.
سوال: ممنون می‌شوم آقای بدوی پور شما هم جواب من را بدهید.
بدوی پور: در فصل اول که خیلی بازتاب زیاد و رضایت بخش بود چرا که آقای شمسی مدیر شبکه خیلی تاکید داشتند که این برنامه برنامه خوبی است ولی نباید فقط برای فیلم سازها باشد بلکه باید تلاش کنید تا آن آدم‌های عادی هم مشارکت داشته باشند حالا به هر طریق ایشان خیلی اصرار داشتند و از این پیشنهاد که فراخوان بدهیم استقبال کردند. نظرشان این بود که از آدم هایی که جسارت دارند و می نویسند و دلشان می خواهد فیلم بسازند فقط بودجه ندارند حمایت بشود.
نسیم اسدپور