گروه سینما هنرآنلاین: مریم بحرالعلومی کارگردان جوانی است که فیلم‌های پاسیو، شهربانو و قطع فوری را کارگردانی کرده و بخاطر آن‌ها موفق به کسب جوایز متعددی از جشنواره‌های ملی و بین المللی نیز شده است. او که تجربه کارگردانی و تهیه‌کنندگی آثار کوتاه و سینمایی را در کارنامه کاری خود دارد، به همراه هاتف علیمردانی، بیژن میرباقری، محمدرضا شفاه، امیر بوالی، امیر پذیرفته و یوسف منصوری مسئولیت انتخاب فیلم‌های راه‌یافته به بخش ملی -داستانی چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران را بر عهده داشته‌اند. با او در پردیس سینمایی ملت، محل برگزاری جشنواره فیلم کوتاه، گفت‌وگویی پیرامون آثار جشنواره چهلم و نحوه انتخاب آن‌ها داشتیم که در ادامه خواهید خواند.
هنرآنلاین: شائبه‌ای از سوی برخی مطرح می‌شود که برخی از فیلم‌ها بخاطر اسپانسر یا تهیه‌کننده‌ای که پشتشان بوده انتخاب شده‌اند. نظرتان چیست؟
بحرالعلومی: به هیچ عنوان صحت ندارد. خود من هم این روزها را گذرانده‌ام؛ مثلا از جشنواره فجر فیلمم بیرون گذاشته شد. طبیعی است برای پاسخ به اینکه چرا فیلممان بیرون مانده به دنبال دلایلی غیر از خود اثر بگردیم.
این‌طور نیست که بگویم همه فیلم‌های انتخاب شده بی‌ایراد هستند و صد در صد فیلم‌های خوب و بی‌نقصی هستند ولی هرکدام از فیلم‌های انتخاب شده به یک دلیل خاص قابل دفاع، بررسی و تامل هستند. طبیعی است درباره فیلم‌هایی که شاید خیلی به هم نزدیک بودند و فیلم‌های خوبی که از جشنواره بیرون ماندند، صحبت‌هایی بشود؛ اما کنار گذاشته شدن آن‌ها به هیچ عنوان علتی غیر از سینما و سلایق شخصی هفت نفر هیئت انتخاب که من یک نفرشان بودم و شش آقای دیگری که دوستان عزیز من هستند، نداشته است. ما خارج از سلیقه و نظر خودمان تصمیم نگرفتیم و نظری از بیرون به ما تحمیل نشد. البته هر کداممان یک نظری داشتیم با یک استراتژی، ایدئولوژی و نگاه متفاوت از اساس به سینما، زندگی و مسئله مهم فیلم کوتاه. بنابراین این طبیعی است که نظراتمان متفاوت بوده باشد ولی در هر صورت به یک جمع‌بندی روی فیلم‌ها رسیدیم.
هنرآنلاین: در جشنواره امسال حضور خانم‌های فیلمساز بسیار به چشم می‌آید. کیفیت آثارشان چطور است؟
بحرالعلومی: بله امسال در بین 52 فیلم بخش ملی-داستانی، 11 فیلمساز زن داشتیم. قاعدتا فیلم‌های آن‌ها بخاطر جنسیتشان انتخاب نشده است و چون از کیفیت کافی برخوردار بوده، در جشنواره حضور دارند. همان‌طور که انتخاب آثار ارتباطی به اینکه کجا آن فیلم را ساخته ندارد، به جنسیت فیلمساز هم ارتباطی ندارد.
هنرآنلاین: برخی از سازندگان فیلم کوتاه، به آن به چشم پله‌ای برای ساخت فیلم بلند نگاه می‌کنند. یعنی می‌خواهند یک چیزی بسازند فقط که بتوانند زودتر کار بلند بسازند. درباره این موضوع چه نظری دارید؟
بحرالعلومی: آن‌ها یک دسته از فیلمسازان هستند، همه این‌طور نیستند. بالاخره هرکسی به نحوی مسیر رسیدن به هدفش را طراحی می‌کند و پیش می‌رود. به لحاظ قوانین سازمان سینمایی یک فیلمساز برای اینکه مجوز کارگردانی بگیرد تا فیلم بلندش را بسازد، باید نمونه کار فیلم کوتاه داشته باشد. پس می‌توان ساختن فیلم کوتاه را قدم اول برای ساختن فیلم بلند دانست ولی این ایجاد لزوم نمی‌کند. نباید بگوییم کسی که فیلم کوتاه می‌سازد لزوما باید فیلم بلند هم بسازد. البته اینکه کسی بخشی از یک فیلم بلند را تبدیل به فیلم کوتاه کند که فقط از این مرحله عبور کند، درست نیست. آن موقع نه فیلم کوتاهش، فیلم کوتاه است نه فیلم بلندش فیلم بلند است! فیلمساز باید فاصله بین هویت فیلم کوتاه و فیلم بلند را حتما رعایت کند.
هنرآنلاین: از ویژگی‌های خاص جشنواره امسال برایمان بگویید. چه چیزی امسال بین فیلمسازها نظرتان را جلب کرده؟
بحرالعلومی: به نظرم شجاعت و جسارت در انتخاب و پرداخت سوژه‌ها، امسال نقطه عطفی در جشنواره است.
هنرآنلاین: فکر می‌کنید این شجاعت از کجا آمده؟ به نظرتان نسل جدید فیلمسازها این‌طورند یا دلایل دیگری دارد؟
بحرالعلومی: نه، من فکر می‌کنم به این دلیل است که ما خیلی روزهای سختی را گذراندیم. می‌شود به نوعی گفت از آغاز کرونا به بعد ما تقریبا نفس راحت نکشیده‌ایم. نه فقط سرزمین ما، بلکه در کل جهان. اگرچه ما در کشور خودمان درگیر مسائل متفاوت و متعددی به لحاظ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هم بودیم اما در همه جای دنیا از سالی که کرونا آمد تا الان یک بهم ریختگی و آشفتگی اتفاق افتاده است. نمی‌دانم. اگر بخواهم بلند بلند فکر کنم که چرا جسورتر شدیم، می‌گویم شاید دلیلش این هجوم درد و بلا بوده که اصطلاحا می‌گویند پوستمان را کلفت کرده است. شاید هم چون خیلی ترسیدیم. فکر می‌کنم وقتی در زندگی خیلی بترسیم، آخرش به جسارت می‌رسیم.