گروه سینمای هنرآنلاین: سینمای کوتاه اگرچه هیچگاه به اندازه سینمای بلند مورد توجه مخاطب عام قرار نگرفته، اما همواره از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است. انواع پیشرفتهای فرمی، بیانی و روایی سینما به طور معمول از قالب فیلم کوتاه شروع میشود و گاه حتی با فاصله زمانی قابل توجه، به سینمای بلند میرسد. در ایران از دیرباز جشنواره فیلم کوتاه تهران میعادگاه محصولات سینمای کوتاه بوده و همهساله اواخر مهرماه و اوایل آبانماه، این رویداد به عنوان تحویل سال و محل برگزاری این جشنواره، به عنوان پایتخت فیلم کوتاه کشورمان شناخته میشود. حال جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران پس از 39 دوره برگزاری منظم، با ویژگیهایی خاص و منحصربهفرد در تمامی ادوار جشنواره، به 40 سالگی رسیده و به نوعی پختگی خود را در بازنمایی سینمای کوتاه ایران و راهبری آن در اذهان تثبیت میکند.
نشانههای این پختگی را البته با کمی دقت میتوان مشاهده کرد. در چهلمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران، رکورد جدیدی در تعداد آثار دریافتی بخش بینالملل ثبت شد و برای نخستین بار، بیش از 7 هزار و 200 اثر از 131 کشور به جشنواره رسید که نصاب ادوار گذشته این رویداد را شکست. همچنین در حالی که برای چندین سال، محصولات پذیرفتهشده جشنواره از تهران، از مجموع فیلمهای کل شهرستانها بیشتر بود، در دوره چهلم این روند معکوس شده و حدود 55 درصد فیلمهای داخلی به استانها اختصاص دارد.
رشد و پیشرفت استعدادهای فیلمسازی شهرستانها که این اتفاق را رقم زد، از سویی مرهون زحمات خود سینماگران جوان، تلاش دفاتر استانی انجمن و یاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها و از سوی دیگر نتیجه سیاستگذاری انجمن سینمای جوانان ایران به عنوان برگزارکننده جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران است که ایران را تنها به معنای تهران نمیداند. جالب آن که بعضی فیلمهای کوتاه این دوره جشنواره نیز از شهرهای بسیار کوچک و حتی گاه دورافتاده به دبیرخانه رسیده و پذیرفته شده که نشان از عزم انجمنیها برای گسترش هنر هفتم در جایجای ایران دارد.
به همین ترتیب است که خروجی جشنوارههای منطقهای فیلم کوتاه از کیفیتی قابل رقابت با دیگر عناوین جشنواره فیلم کوتاه تهران برخوردارند. چهلمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران رویکرد تازه بومیگرایی در ژانر را هم در مضمون و فرم برگزیده است که از طرفی میتواند در رویکرد کلی انجمن برای پررنگسازی محصولات بومی و البته استانی، مفید باشد و از طرف دیگر، با سیاستهای سازمان سینمایی مبنی بر توجه به عدالت فرهنگی و هویت ملی انطباق دارد.
به علاوه در این دوره با طراحی بخش تازهای با عنوان شاخه زیتون درباره فلسطین اشغالی، جشنواره فیلم کوتاه تهران وظیفه خود را در این موضوع به انجام میرساند. در نهایت آن که جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران حال پس از رسیدن به دوره چهلم، باید گامهایی بلندتر را برای دهه پنجم فعالیت خود طراحی کند.
از رویدادی با این سابقه، انتظار میرود در مسیر هرچه عمومیتر شدن توجهات به فیلم کوتاه حرکت کند؛ تا جایی که محصولات آن دیگر نهتنها برای اهالی سینما، بلکه برای عموم مردم نیز جذاب باشد و این رویداد نه فقط توجه دوستداران فیلم کوتاه، بلکه توجه عموم مردم را نیز به تدریج برانگیزد و حتی فرهنگ تماشای فیلم کوتاه را به تدریج جا بیندازد. در افق بالاتر میتوان روزی را متصور بود که توزیعکنندگانی مانند رسانه ملی و پلتفرمها در اثر استقبال مخاطب، برای تولید، خریداری و پخش فیلمهای کوتاه رقابتی جدی داشته باشند. اگرچه شاید برخی از این اهداف، امروز دور از دسترس به نظر برسد، اما محلی که میتواند این توقع را برآورده کند، جایی جز همین رویداد ریشهدار ۴۰ ساله و معتمد خانواده فیلم کوتاه ایران نیست. چهلمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار تا ۲ آبان ۱۴۰۲ در حال برگزاری است.