گروه سینماو تئاتر هنرآنلاین، علی اکبر قدوسیان، عضو هیات انتخاب بخش شبیه‌خوانی بیست و یکمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی، با تاکید بر ضرورت توجه به عناصر اصلی تعزیه، نسبت به آلوده شدن این هنر به خرافات هشدار داد.
این تعزیه‌خوان درباره ارزیابی آثار شرکت کننده در این دوره از جشنواره آیینی سنتی گفت: حدود 60 کار آمده بود که آمار قابل توجهی است و این آثار در دو بخش مجالس غریب و مجالس نو متقاضی شرکت در جشنواره بودند.
قدوسیان با اشاره به تلاش تعزیه‌خوانان برای یافتن و اجرای تعزیه‌های نو افزود: در بخش تعزیه‌های نو، بعضی از آثار از حیث متن، کیفیت خیلی خوبی داشتند ولی در اجرایشان کم و کاستی‌هایی بود و به چارچوب تعزیه بی‌توجهی کرده بودند. در حالیکه نمی‌توان به اسم نوآوری، عناصر اصلی تعزیه را کنار گذاشت. به عنوان نمونه سازهای مورد استفاده در تعزیه مشخص است و نمی‌توان سازهای دیگری را به کار گرفت.
این تعزیه‌خوان پیشکسوت در عین حال ابراز خرسندی کرد: البته در مجالس نو چند کار بسیار قابل توجه داشتیم ولی در صورت کلی، صِرف انتخاب مجلس نو شرط نیست و باید در اجرا هم خلاقیت داشت، منتها در چارچوب اصلی تعزیه. تعزیه هنری است سمبلیک ولی برخی از کارگردان‌های مجالس نو هیچ یک از این سمبل‌ها را باقی نگذاشته بودند و این مشکلات در تعزیه‌های نو وجود داشت. البته آثار دیگری هم بودند که تلفیق بسیار خوبی میان اسوه و اسطوره‌هایمان انجام داده بودند که بسیار قابل توجه بود.
قدوسیان در ارزیابی بخش مجالس غریب نیز گفت: در این بخش ، انتظارمان این بود که مجالس شاد باشد و خیلی در حال و هوای عاشورا نباشند چون جشنواره است و سوگواره نیست. بخصوص که جشنواره در ایام شادی برگزار می‌شود. با این حال تعداد مجالس غریب خیلی اندک بود. البته برخی از کارها بعد از 30 سال دوباره در جشنواره امسال اجرا شدند.
او در توضیح مشکلات بخش مجالس غریب، گفت: نسل تازه‌ای که در این سال‌ها وارد کار شده ، اغلب تحت تاثیر نوارهای تعزیه است که آنها را از مکان‌های معتبر تهیه می‌کنند و بیشتر به تقلید از آن نوارها می‌پردازند در حالیکه کسی که می‌خواهد نقش مهمی را در تعزیه بر عهده بگیرد، در وهله اول باید شناخت درستی از آن نسخه داشته باشد. جای تاسف است که به دلیل همین نبود آگاهی، شهادت‌خوانانِ نواری ما نقش‌های دیگری را نمی‌توانند اجرا کنند.
قدوسیان ابراز تاسف کرد: در حال حاضر اغلب تعزیه‌خوانان جدید ما تنها به نقش‌های تعزیه‌های عاشورایی تسلط دارند و این برای تعزیه ما هیچ خوب نیست.
او با اشاره به عناصر تشکیل‌دهنده تعزیه، افزود: تعزیه از ادبیات منظوم،موسیقی و آواز و بازیگری تشکیل شده و بسیار دشوار است که کسی در همه اینها چیره‌دست باشد . به همین دلیل، اغلب فقط به سمت خوانش رفته‌اند. ضمن اینکه همه نمی‌توانند دستگاه‌ها را به درستی بخوانند یا تحریرهای بی‌دلیل می‌زنند و همه اینها به دلیل نداشتن شناخت کافی از عناصر تعزیه است.
این تعزیه‌خوان یکی از بزرگترین مشکلات تعزیه ما را کمبود معین‌البکاهای توانمند خواند و تاکید کرد: معین‌البکا، همه کاره تعزیه است و اختیاراتش حتی خیلی بالاتر از کارگردان تئاتر است ولی الان در این زمینه مشکل داریم. به همین دلیل در جشنواره‌ها و سوگواره‌ها همین کارهای غلط را می‌بینیم اما اینها باید در همان جاهای معتبری که به ضبط نوارها اقدام می‌کنند، اصلاح شود.
نویسنده کتاب «نانوشته‌های تعزیه» با تاکید بر اینکه نباید اجازه بدهیم تعزیه به خرافات آلوده شود، خاطرنشان کرد: در پذیرش آثار جشنواره باید به اصل ماجرایی که هر تعزیه روایت می‌کند و راستی و درستی آن هم توجه داشت و با کتاب‌های تاریخ تطبیق داد تا ناخواسته به تحریف تاریخ نپردازیم.ضمن اینکه نباید از اعتقادات مذهبی مردم سوء استفاده کرد ولی متاسفانه تعزیه هیچ مسئولی ندارد که سره را از ناسره تمیز بدهد. افراد هم به تنهایی نمی‌توانند کاری از پیش ببرند.
قدوسیان یادآوری کرد: جشنواره با همه کم و کاستی‌هایش محسنات بسیاری دارد؛ از جمله اینکه به هر حال شرکت‌کنندگان برای حضور درآن جستجو کرده و مجالسی نو را یافته‌اند، فارغ از کیفیتی که داشته، یعنی زحمت کشیده‌اند و این هزار بار بهتر از آن است که فقط تعزیه‌های عاشورایی را تکرار کنند ولی اشکال کار این است که از اجرای این مجالس در طول سال حمایت نمی‌شود. این مجالس باید بعد از جشنواره هم سالی چند بار اجرا شود تا نهادینه شود و گروه‌های تعزیه‌خوان اینها را هم کار کنند نه اینکه دوباره به اجرای تعزیه‌های تکراری روی بیاورند ولی متاسفانه بعد از جشنواره، کسی نیست که از اجرای این مجالس حمایت کند.
بیست‌و‌یکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی با دبیری احمد جولایی، از یکم تا یازدهم مهر، در بخش‌های «رادیو تئاتر» و «نمایشگاه هنرهای نمایشی» به میزبانی تهران، «صحنه‌ای» (ویژه-آزاد) و «بین‌الملل» به میزبانی استان گلستان (گرگان و کردکوی)، «شبیه‌خوانی» به میزبانی استان مرکزی (تفرش)، «نمایش‌های فردی، نقالی، روایت‌های ملی و کارآواها» و «معرکه‌ها، آیین‌ها و بازی‌های نمایشی» به میزبانی استان چهارمحال و بختیاری (شهرکرد)، «عروسکی» و «دانشجویی صحنه» به میزبانی خراسان شمالی (بجنورد) و «سمینارهای پژوهشی» و «نمایشنامه‌نویسی» به میزبانی آذربایجان شرقی (تبریز) در حال برگزاری است.