گروه سینمای هنرآنلاین: کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار ۲۰۲۴ متشکل از منوچهر شاهسواری، رسول صدرعاملی، علیرضا حسینی، احمد مرادپور، محمد داوودی، اکبر نبوی، پرویز شیخطادی، بهروز شعیبی و رائد فریدزاده بوده اند.انتخاب «نگهبان شب» به عنوان نماینده ایران در اسکار، از زمان اعلام این خبر موافقها و مخالفهایی داشته است.
فریدزاده درباره انتخاب «نگهبان شب» گفته است که «فیلمی که قرار است نمایندگی سینمای ایران را بر عهده داشته باشد، بهتر است طعم و رنگ و بوی ایرانی داشته باشد و به نوعی نمایانگر فرهنگ ایرانی باشد. این یکی از عوامل جدی در بحثها و تبادل نظرها بود و اگرچه برخی فیلمها، هم از ساختار خوبی برخوردار بودند و هم حضور نسبتاً مناسبی در حوزه بینالملل داشتند، اما شاید بخاطر این نکته در ارزیابی نهایی اقبال کمتری یافتند.»
«نگهبان شب» اثر کارگردانی است که کارهای درخشانی در کارنامه هنریاش دارد و در اینکه میرکریمی یکی از بهترین و کاربلدترین کارگردانان کشورمان است، هیچ شکی نیست. اما سوالی که فارغ از انتخاب «نگهبان شب» پیش می آید، این است که آیا بهتر نیست با کارهایی به اسکار برویم که ابعاد دیگری از کشورمان را نشان بدهد؟
شاید بگوییم کارهای اجتماعی نیز نمایانگر بخش مهمی از هویت جامعه است، اما آیا واقعیتهای موجود در فضای کشورمان ابعاد دیگری ندارد که بتوان با حضور در عرصه های جهانی و در فیلمهایمان، به بازنمایی آنها نیز بپردازیم؟! بعنوان مثال، پیشرفت علم و فناوری و ظهور استعدادهای کمنظیر در این حوزه آنهم در عین تحریمهای ظالمانه، یک وجه غیرقابل انکار از واقعیتهای کشورمان است که گاهی باعث اعجاب و حیرت جهانیان شده است.
مروری بر برخی آثار ایرانی ارسال شده به اسکار در سالهای گذشته، نشان میدهد که اغلب آنها فضای جامعه ایرانی را متاثر از حاشیهنشینی و فقر و بزهکاری و ... روایت میکند! در حالی که نه همه جای ایران روستا و حاشیه شهرهاست و نه همه جوانان درگیر بحرانهای فردی و خانوادگی و حل آنها هستند، بلکه بسیاری شبانهروز در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی مشغول تلاش برای پیشرفت کشورشان در بستر علم و فناوری هستند و اتفاقا خیلیهایشان از همین روستاهایی آمدهاند که اصولا در فیلمهای اسکاری، به عنوان مهد بحران و مشکلات گوناگون نشان داده میشوند.
نباید فراموش کنیم هر فیلمی که برای اسکار انتخاب و معرفی میشود، میتواند دو وجه داشته باشد، اول اینکه بدون شک این فیلم نماینده هنر و فرهنگ یک کشور است و بازتابی است از آن جامعه. بنابراین باید بیش از هر چیز به این نکته توجه داشته باشیم که این آثار باید واقعیتهای جامعه ایرانی را آنطور که هست و جریان دارد، به نمایش بکشد.
نکته دوم هم این است که با نوع انتخاب و معرفی آثار سینمایی به اسکار، به جوانان و کسانی که اول راه فیلمسازی هستند میگوییم که سراغ چه موضوعاتی بروند. البته این یادداشت به معنای نفی فیلم انتخاب شده امسال یعنی «نگهبان شب» نیست، زیرا تمام کارنامه رضا میرکریمی نشان داده است که لایه های درونی کارهایش آنچنان با ارزش است که شاید بتوان گفت در زمره شریفترین فیلم های سینمایی ایران قرار میگیرد.
اما قطعا نمیتوان منکر این حقیقت هم شد که برخی فیلم ها فقط برای مخاطبان داخلی خوب است که با تمامی ابعاد جامعه خود آشنا هستند، نه برای مخاطب بیرونی که تصویر روشن و جامعی از جامعه ایرانی و حقایق آن ندارد و ممکن است با تماشای برخی آثار، ذهنیتی ناموزون و غیرواقعی از ایران و ایرانی پیدا کند.