گروه سینما خبرگزاری هنر ایران: ورزش به دلیل توجه زیاد رسانهها یک ابزار بسیار خوب برای کسب مشروعیت و اجرا و تضمین قوانین و قواعد بینالمللی محسوب میشود، پیش فرضی که مستند «عملیات المپیک» طی یک ساعت با ارائه مطالب تاریخی معتبر آن را به اثبات میرساند.
این مستند با اشاره به کمپین حداکثری ترامپ، رئیسجمهور آمریکا علیه ایران به فشارهای اقتصادی ، امنیتی اجتماعی او اشاره دارد که بر اساس آن تلاش میکرد تا سرمایههای اجتماعی ایران یعنی ورزشکاران را به مهاجرت تشویق کند.
مستند عملیات المپیک به کارگردانی حسین الهام و تهیهکنندگی امید طهرانی خرده روایتهایی از مهاجرت ورزشکاران ایرانی را گرد هم آورده است تا علاوه بر به چالش کشاندن سیاست تحریم ورزشی اسرائیل پرده از ماجرایی بردارد که کمتر رسانهای به آن پرداخته است و شاید تاکنون به لحاظ ملاحظات سیاسی بااحتیاط راجع به آن سخنی گفتهشده است.
این مستند با موشکافی ماجرای پرونده سعید مولایی به اسراری میرسد که بحث آن تنها تحریم ورزش اسرائیل نبود بلکه در بستر کمپین فشار حداکثری اشاره به طرحی میکند که دومینو وار قرار بود ابتدا جودی ایران تعلیق شود و سپس سراغ فدراسیونهای ورزشی ما بروند.
داستان جودوکاری که برای رسیدن به المپیک سوار قطار دستگاه اطلاعاتی امنیتی اسرائیل میشود تا به ازای پروندهسازی حقوقی علیه جمهوری اسلامی مسیر کوتاهتری را برای رسیدن به المپیک طی کند.
نکته قابلاتکای این مستند این منظر است که در آسیبشناسی ماجرای مهاجرت ورزشکاران که زمینه سو استفاده سیستمهای امنیتی اسرائیل را در پی داشت، تنها ورزشکار را مقصر نمیبیند و با نگاهی بیطرف به این پرونده درنهایت چندین الزام را به اثبات میرساند .
یک اینکه برخلاف تصور، حربه انصراف ورزشکاران ایرانی از رویارویی با حریف اسرائیلی به نفع ورزشکار اسرائیلی نیست و این گزاره به نادرستی در میان اذعان جاافتاده است و اسرائیل با بزرگترین وکلای خود بهشدت موضوع عدم رسمیت خود در ورزش را پیگیری میکند، این حساسیت تا به آنجاست که حتی دست ندادن با ورزشکاران خود را برنمیتابند و تا محرومیت آنان در مجامع قضایی اقدام میکند، در مقابل این مستند به این موضوع استدلال دارد که ایران نیز باید از حقوق ورزشکاران خود در قبال عدم مشروعیت اسرائیل در بازیهای المپیک دفاع کند و حقخواه آنها در مجامع بینالمللی باشد.
درحقیت این مستند اثبات میکند که تا زمانی که دست رایزنان فرهنگی از منظر حقوقی پر باشد میتوانند، مطالبه گر احقاق حقوق ورزشکارانی باشند که به دلیل عدم مشروعیت اسرائیل حاضر به مبارزه با آنها نمیشوند و این پرسش بهحق از مجامع بینالمللی مطرح می شود که چرا اصلاً نام اسرائیل درون جدول بازیها قرارگرفته است.
عملیات المپیک سیاستهای ایران در قبال موضوع ورزشکاران اسرائیلی را که به باخت از پیش تعیینشده منجر میگردد زیر سؤال میبرد و این مطالبه را دارد که باید موضع ایران در قبال این مسئله مطالبه گرانه در ابعاد جهانی باشد .
این مستند در دل روایت خود از ماجرای پشت پرده مولایی مطالبه حقوقی حقخواهی مسئولان را در قبال حمایت از ورزشکاران خود را یک لازم مؤکد میداند و با بهنقد کشیدن سیاستهای امروز مدیران در این مسئله معتقد است تحریم مسابقه با اسرائیل یک سیاست آرمانی است که امروزه بر اساس سیاستهای غلط به یک موضوع «اسمش را نبرد» تبدیلشده است.
مستند راهکار باختن مصلحتی را چاره کار نمیداند و معتقد است که برای ورزشکارانی که حاضر به مسابقه با اسرائیل نیستند راهکار وجود دارد، در حقیقت نتایج پرونده مولایی نشان داد که میتواند از مسیرهای قانونی برای ورزشکارانی که به این دلیل از مسابقات بازمیمانند احقاق حق کرد و در مجامع بین المللی مطالبه گر حقوق ورزشکاران بود.
در حقیقت مستند «عملیات المپیک» سعی میکند دیدی کلی در طول تاریخ از ماجرای تحریم ورزشی اسرائیل داشته باشد و درنهایت ماجرای سعید ملایی را بر اساس اتفاقاتی که افتاده است بررسی میکند. ماجرای که بعدازآن سبب شد مسئولان ما کمی نسبت به مسئله هوشیارتر شوند.
درنهایت با بررسی پرونده جودوکار سعید مولایی این مستند «عملیات المپیک» منطقی را درباره چرایی لزوم تحریم ورزش ایران در پارادایم حقوق بینالملل مطرح کرده است، که بر اساس آن مجامعه بین المللی ماجرای تحریم ورزش اسرائیل را کاملا به رسمیت شناختهاند.
مستند «عملیات المپیک» محصول خانه تولیدات جوان صداوسیما است که در سال 1400 به روی آنتن رفت. همچنین این مستند در جشنواره متعدد ازجمله عمار حضورداشته و موردتوجه قرار گرفته است.