گروه رادیو تلویزیون خبرگزاری هنر ایران: «شب دهم» و «مختارنامه» باز هم در لیست پخش سریال‌های صدا و سیما در ایام محرم قرار گرفتند؛ هرچند که این دو سریال در زمان خود به جذب مخاطب در رسانه ملی منجر شدند، اما پخش مداوم آنها به هر بهانه و در هر مناسبت عزاداری با گذشت زمان بر میزان جذب مخاطب تاثیر معکوس گذاشته و آنها را به سریال‌هایی دم‌دستی تبدیل می‌کند و دلزدگی مخاطب را به همراه دارد.
جبار آذین، نویسنده، منتقد سینما، تلویزیون و تئاتر در این باره در گفت‌وگو با هنرآنلاین، بر بی توجهی و غفلت تلویزیون در عرصه تولید آثار مناسبتی تاکید کرد و گفت: یکی از بزرگترین معضلات رسانه ملی در زمینه تولیدات مناسب، هماهنگ و همسو با ذائقه، فرهنگ، سلیقه و خواست مردم ضعف تولید در برنامه‌های مناسبتی است و غفلت در این عرصه مشهود است.
وی با بیان اینکه این رخداد در تلویزیون تازگی ندارد و بیش از یک دهه است که چنین مشکلی را در برنامه‌های تلویزیون شاهد هستیم، عنوان کرد: علت اصلی این اتفاق به نوع نگاه و مدیریتی که در تلویزیون و رسانه ملی حاکم است، باز می‌گردد. گرچه مدیریت تلویزیون بارها اعلام کرده با محوریت تحول‌آفرینی، هویت محوری و گسترش عدالت تولید برنامه را در دستور کار دارد، اما این مساله در برخی از فیلم‌ها و سریال‌هایی که توسط بعضی از هنرمندانی که به تلویزیون نزدیک هستند، ساخته می‌شود، خود را نشان نمی‌دهد.
این نویسنده، منتقد سینما، تلویزیون و تئاتر با اشاره به اینکه بعضی از هنرمندان بسیاری به سبب آنکه در این گردونه قرار نگرفته‌اند، از تولید تلویزیون عقب ماندند، اظهار کرد: صداوسیما همچنان از آثار کسانی که پیشتر و در سال‌های دور برای ایام و مناسبت‌های ملی و مذهبی آثاری تولید کردند، ارتزاق می‌کند.
آذین افزود: ارتزاق کردن از آثاری که به سبب برخی ویژگی‌های محتوایی و ساختاری خوبی که داشتند، همچنان ادامه دارد، اما این روند تا جایی می‌تواند جواب دهد که سبب دلزدگی، خستگی و قهر مردم با تلویزیون نشود؛ چراکه دیگر نمی‌توان با یک سریالی همچون مختارنامه و شب دهم در ایامی مثل محرم مردم را سرگرم کرد.
وی با بیان اینکه به یک جایی می‌رسد که تماشاگر احساس می‌کند قرار است سریالی مثل مختارنامه یا سریال قوی‌ای همچون «امام علی(ع)» باز هم در مناسبت‌های خاصی پخش شود، از تلویزیون فاصله می‌گیرد، گفت: لذا ضرورت دارد یک نگرش اساسی و تغییر و تجدید نظر در عرصه تولید آثار در تلویزیون شکل گیرد که هم سبب شود مدیران افق نگاهشان را گسترش دهند و هم درهای تولید به روی هنرمندانی که درهای تلویزیون به روی آنها بسته شده باز شود و به این فضا بازگردند؛ در این صورت مردم نیز انتظارهایی که از رسانه ملی دارند را در قالب تولیدات خوب و قوی در این قاب مشاهده می‌کنند.
این نویسنده، منتقد سینما، تلویزیون و تئاتر با تاکید بر اینکه متاسفانه تلویزیون هم مانند سینمای کشور در مسیر نگاه محدود و انحصارگرایی به حرکت خود ادامه می‌دهد، عنوان کرد: اگر تولید در گونه‌های مختلف با مضامین متعدد مدنظر قرار می‌گرفت و هدف اصلی نیز جلب رضایت مردم بود، شاهد اتفاق‌های خوبی بودیم، ولی با روندی که امروز در صدا و سیما طی می‌شود و با تکرار مکررات پخش و بازپخش سریال‌های قدیمی گرچه ممکن است برای برخی افراد تجدید خاطرات را به همراه داشته باشد، اما در ادامه قطعا باعث دلزدگی مخاطب خواهد شد.
آذین خواستار آن شد مسئولان و مدیران رسانه ملی دست از محدودنگری و انحصارگرایی بردارند و گفت: این مدیران باید با دعوت از هنرمندان متبحر و متعهد و ایجاد شرایط مناسب امکاناتی را فراهم کنند که در لحظه آخر و دقیقه 90 فیلم و سریالی آماده نشود و روی آنتن نرود تا اسم آن را تولید مناسبتی بگذارند.
وی با بیان اینکه مناسبت‌های مذهبی از پیش کاملا مشخص است، اظهار کرد: در این زمینه باید برنامه‌ریزی صورت گیرد تا این برنامه‌ها در زمان مناسب خود پخش شوند و اگر مردم تلاش صداوسیما را ببینند، شاید با تلویزیون آشتی کنند و انتظارها و توقعی که از رسانه ملی دارند را به عینه مشاهده کنند.
این نویسنده، منتقد سینما، تلویزیون و تئاتر به سختی تولید آثار ملی و دینی اشاره کرد و گفت: به سبب اعتقادها، باورها و حساسیت‌ها و حتی هزینه‌هایی گزافی که بخشی از این آثار دارند، تولید در این زمینه بسیار سخت و سنگین است.
آذین ادامه داد: چنانچه برخی از مدیران متعصب و دگم دست از نگاه‌های سلیقه‌ای خود بردارند و فضا را به گونه‌ای آماده کنند که هنرمندانی که سلیقه مردم را می‌شناسند و به باورهای مردم نیز اعتقاد دارند، آثار خوبی را تولید کنند، این آثار برای هنرمندان و رسانه ملی هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد و رنجش و ناراحتی مردم را هم در پی ندارد.
وی تولید آثار ملی و مذهبی را مستلزم فعالیت گروه‌های ویژه‌ای خواند و گفت: در زمینه مضامین دینی و ملی کار باید بررسی شود که این امر حاصل تحقیق گروهی ویژه یا فیلمنامه نویسی متبحر است. در این راستا حضور کارگردانی که در زمینه ساخت چنین سریال‌هایی صاحب تجربه و دانش است و ساختن سریال در قاب تلویزیون را به درستی می‌شناسد و از نگاه سلیقه مردم با خبر است، ضرورت دارد.
آذین با تاکید بر اینکه تا زمانی که نگاه سلیقه‌ای در تلویزیون حاکم باشد و به صورت فرمایشی و دستوری آثاری خاص تولید شود، نمی‌توان انتظار ساخت اثری مطلوب را داشت، خاطرنشان کرد: زمانی که سریال از زمان تولید تا پخش از ده‌ها شورا عبور کند و در نهایت با قیچی روبه رو شود، طبیعتا هنرمندان ناراضی می‌شوند و قید تولید آثار مناسبتی خوب را می‌زنند.
این نویسنده، منتقد سینما، تلویزیون و تئاتر تاکید کرد: مدیران تلویزیون باید افق نگاه خود را گسترش دهند و هنرمندان باورمند، معتقد و متدین را به کار گیرند و درنهایت آنچه که قصد ارائه آن را دارند، به زبان و بیان هنر و به شیوه خردمندانه و هنرمندانه به مردم کشور و حتی خارج از کشور ارائه کنند تا در این راستا آثار مناسبتی خوبی را شاهد باشیم.
خبرنگار: غزال ساری‌اصلان