به گزارش هنرآنلاین جلسه میزگرد نقد و بررسی مستند بومرنگ در تاریخ 6 خرداد ماه در خبرگزاری هنر آنلاین برگزار شد. در این نشست که با حضور خانم فاطمه سادات محمودپور نویسنده کارگردان و تهیه‌کننده مستند بومرنگ و مهدی توسلی مدیر مرکز فرهنگ نیکوکاری خیر ماندگار و هم‌بنیان‌گذار استودیو نیک سو برگزار شد، ضمن بررسی مستند بومرنگ که در حوزه نیکوکاری و معرفی خیرین کار شده است مسائلی همچون چگونگی شکل‌گیری این مستند، نگاه خیرین به مستند و شناخت بهتر بستر مستند برای ترویج فرهنگ نیکوکاری پرداختیم.
خانم محمودپور در ابتدای این نشست در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده این مستند گفت: حدود 17 18 سال است که در حوزه مستند کار می‌کنم به سراغ موضوعات مختلفی رفتم؛ اما هرگز سراغ موضوع نیکوکاری و خیرین نرفته بودم؛ صادقانه بگم نه آشنایی داشتم و نه دغدغه‌ام بود و همیشه کار خیر رو به همان شکل سنتی که در هر خانواده‌ای و جوامع کوچک سنتی رواج داشت می‌شناختم و اصلاً از کارهایی که در این حوزه انجام می‌شود و تأثیر آن نیز خبر نداشتم.
وی افزود: تا اینکه حدود 10 سال قبل در دوران حضور دکتر ایازی در معاونت اجتماعی وزارت بهداشت درمان و آموزش علوم پزشکی تولید مستند 30 قسمتی با موضوع خیرین حوزه سلامت در کل کشور به تیم ما داده شد و این اولین مواجهه من با حوزه نیکوکاری بود. بودجه کار توسط وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی تامین و آقای مرحوم سید رضا نیری نیز حامی معنوی کار بودند.
کارگردان مستند بومرنگ در ادامه با افزود: خوب برای من دغدغه خیرین خیلی جذاب بود اینکه آدم‌هایی با چنین سطح زندگی فرهنگی اجتماعی کار خیر انجام می‌دهند؛ یادم هست که پس از پخش این مجموعه از صداوسیما به ما اعلام کردند که پخش این مستند چندین میلیارد آورده مردمی (جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای انجام پروژه‌های بهداشت و درمان) به همراه داشته و این موضوع موجب شگفتی من شد که پیوند کار خیر با حوزه رسانه تا چه میزان می‌تواند اثرگذار باشد.
وی بیان داشت: هر چند پیشنهاد تولید سری دوم این مجموعه به تیم ما داده شد؛ اما به دلیل افزایش هزینه‌های تولید مورد موافقت تیم ما قرار نگرفت و بعد از چند سال فعالیت در عرصه‌های دیگر اجتماعی، دفاع مقدس، بخش خصوصی و حتی بیکاری، پیشنهادی از سوی تلویزیون مطرح شد برای تولید مستندی در حوزه نیکوکاری و خیر با نگاهی جامع‌تر به این حوزه و نه فقط حوزه سلامت.
محمودپور تصریح کرد: به‌واسطه اینکه در این مدت با یک مجموعه خیریه ارتباط داشتم و تا حدودی نسبت به آسیب‌شناسی حوزه خیر آشنا شده بودم و برخی از مؤسسات و مراکز خیریه فعال و موثر کشور را می‌شناختم و این چنین مستند بومرنگ یک شکل گرفت.
این کارگردان ححوزه مستند در ادامه با اشاره به برخی از چالش‌های دوران ساخت مستند بومرنگ یک افزود: در زمان تولید این مستند ما با چالش‌های متعددی مواجه شدیم به‌طوری‌که تصمیم گرفتم پس از اتمام پروژه دیگر سراغ مستند سازی نروم؛ اما پس از پخش مستند با حجم بالایی از تماس های مردمی و تأثیرات این مستند بر زندگی و فعالیت‌های آنها مواجه شدم و به شدت تحت تاثیر قرار گفتم و این چنین شد که قبول کردم بومرنگ دو را کار کنم.
وی افزود: خیر ماندگار یکی از مراکزی بود که در بومرنگ یک به آن پرداخته شد و در خلال آن یک آشنایی بین تیم ما با آقای توسلی مدیر مرکز فرهنگ نیکوکاری خیر ماندگار شکل گرفت که همین آشنایی موجب شد تا مسئولیت مشاوره، پیداکردن سوژه‌ها، لینک‌شدن با سوژه‌ها و هماهنگی با آنها بر عهده ایشان و مجموعه مرکز فرهنگ نیکوکاری خیر ماندگار قرار گرفت.محمودپور در پایان تأکید کرد: به عقیده بنده و تمامی عوامل تولید مستند بومرنگ؛ سری دوم این مجموعه به نسبت سری اول یک رشد قابل‌توجهی داشت و این را مدیون زحمات آقای توسلی و مجموعه خیر ماندگار هستیم.
همچنین و مهدی توسلی مدیر مرکز فرهنگی نیکوکاری خیر ماندگار و هم‌بنیان‌گذار استودیو نیک سو گفت: در سری اول مستند بومرنگ به‌واسطه آشنایی تیم مستندساز با خیریه‌های بزرگ و اثرگذار دو قسمت از این مستند 13 قسمتی به بنیاد خیریه راهبری آلاء و خیر ماندگار اختصاص پیدا کرد که در طی آن یک ارتباط و تعامل دوطرفه بین تیم مستندساز و خیر ماندگار شکل گرفت.
وی افزود: یکی از وظایف خیر ماندگار راهبری است و ما در مرکز فرهنگ نیکوکاری خیر ماندگار یکی از اهداف خودمان را راهبری تولیدات رسانه‌ای و تولید محتوا در حوزه نیکوکاری است و بر اساس دوستی و مودتی که بین تیم مستندساز بومرنگ و خیر ماندگار شکل‌گرفته بود و بر اساس یک پیشنهاد دوطرفه با این مضمون که استودیو نیک سو به‌عنوان تنها استودیو اختصاصی حوزه نیکوکاری کشور در بحث تولید مستند بومرنگ دو مشارکت داشته باشد.
مدیر مرکز فرهنگ نیکوکاری خیر ماندگار در ادامه مسیر با حضور برخی از فعالان حوزه نیکوکاری یک اتاق فکری تشکیل دادیم و تعدادی از مراکز نیکوکاری را شناسایی و انتخاب کردیم و شاخص‌های همچون پرداختن به امور خیر اولویت‌دار، الزاماً خیلی معروف نباشند، داستان قابل‌عرضه برای جامعه مدنی، نیکوکاران و حتی عموم مردم داشته باشند، بتوانند الگوساز باشند را در نظر گرفتیم و مراکز نیکوکاری بومرنگ دو انتخاب شدند.
وی در ادامه با طرح این سؤال که چرا مستند بومرنگ برای ما جدی‌تر شد؟ بیان داشت: بخشی‌اش به قابلیت‌های خود مستند برمی‌گردد خوب مستند نسبت به دیگر قالب‌ها؛ پژوهش‌محورتر، واقع‌گراتر است، خوب مستند بومرنگ هم داستانی و یک سلسله تجربه تیم مستندساز در حوزه نیکوکاری داشته است و خیر ماندگار مطالعاتی در حوزه نیکوکاری داشته است و این دو با هم در آمیخت و مستند بومرنگ دو که شامل 13 قسمت است شکل گرفت.
توسلی در ادامه به فعالیت‌های مجموعه خیر ماندگار پرداخت و بیان داشت: در بحث راهبری تعریف‌های گوناگونی مطرح است؛ مثلاً راهبری را این‌گونه تعریف می‌کنند که کسی که جلو می‌افتد و کاری رو آغاز می‌کند به‌عنوان مبدع کار به‌عنوان‌مثال کاری اطلس نیکوکاری خیر ماندگار انجام می‌دهد کاری در حوزه نیکوکاری مطالعاتی را دارد انجام می‌دهد، تحقیق و پژوهش می‌کند، پیمایش و نظرسنجی انجام می‌دهد و مواردی ازاین‌دست، یا کارخانه تولید محتوا که در حوزه تولید محتوای نیکوکاری فعالیت دارد اینها اولین هستند؛ اما الزاماً اولین‌ها راهبر هم می‌توانند نباشند.
وی افزود: دومین مورد این است که شما بتوانید اقناع کنید بازیگران این عرصه را مثل سازمان‌های حکومتی یا بازیگران اصلی که خیرین و نیکوکاران را به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به سمت یک سری از مسائل اولویت‌دار کشور سوق بدهید یا اینکه توجهشان را جلب کنید خوب ما به انواع مختلف شروع کرده‌ایم یعنی یک سری از کارها را به‌صورت اولین آغاز کرده ایم و یک سری از کارها رو به‌صورت تبیینی ترویجی دنبال می کنیم مثل فصلنامه خیر ایران و پایگاه تحلیلی خبری خیر ایران و آکادمی خیر ایران که طرح ارتقاء مهارت و هم‌افزایی خیریه‌ها را دنبال می کند.
وی تصریح کرد: در مرکز فرهنگ نیکوکاری راهبری بیشتر از جنس تولید محتوا یا برگزاری رویدادهای فرهنگی هنری مثل جشنواره شعر نیکوکاری و یا عکس نیکوکاری است که به‌واسطه حضور هنرمندان بتوانیم مردم را به سمت کار خیر سوق دهیم.
توسلی در ادامه به بحث ماهیگیری و ماهی دادن گریزی زد و تصریح کرد: در ارتباطی که با مردم داریم چه به‌صورت بازخورد از مردم، چه ارتباطی که با مردم داریم و چه به‌صورت ارتباطی که با مؤسسات مردمی داریم دو بحث هست که ماهی بدهیم یا ماهی بگیریم که بین این دو دیدگاه اختلاف‌نظرهای وجود دارد که هر دو در جای خود درست است؛ یعنی در برخی از موارد ما باید ماهی بدهیم و برخی از موارد ماهیگیری یاد بدهیم. البته در جایی دیگر نظری وجود دارد که می‌گوید ما باید صنعت ماهیگیری را تغییر دهیم.
وی افزود: خوب این اختلاف‌نظر هم در بین کنشگران وجود دارد و هم در بین مردم و البته باتوجه‌به پیمایشی که اطلس خیر ایران انجام داده و مطالعات انجام شده اعتماد مردم به خیریه‌ها و NGOها بالا پایین می‌شود و این بخشی‌اش به بازیگری حاکمیت برمی‌گردد، بخشی‌اش به رفتار اشتباه نخبگان برمی‌گردد؛ مثلاً در یک فیلم سینمایی خواسته و یا ناخواسته مطلبی را عنوان می‌کنیم که به این اعتماد لطمه می‌زند و بخشی‌اش هم به عملکرد خیریه یا سمن برمی‌گردد.
گفتنی است مستند بومرنگ دو در 15 قسمت توسط مرکز فرهنگ نیکوکاری خیر ماندگار تولید و از شبکه مستند پخش شد.