سرویس تجسمی هنرآنلاین: این روزها و طی هفته گذشته همزمان با روز جهانی موزهها، "ایکوم" با همکاری 26 گالری طرحی را با عنوان موزه گالری اجرایی کرد که این طرح و توجه به اهمیت موضوع موزه گالریها قابل تأمل است.
اگر چه این طرح به دلایل متعددی، طرحی کامل و فراگیر نیست اما به عنوان یک شروع، راهی جدید در مسیر توجه به ماهیت موزه گالری و کارکردهای مثبت این نگاه بسیط در افزایش سواد و انتقال اطلاعات شهروندی است.
نگاهی که در درجه اول در پی تغییر قراردادهای ذهنی شهروندان در رجوع به یک موزه و کارکردهای به ظاهر تثبیت شده آن است.
امروزه بنا بر تغییر ماهیت و شکل هنر و توجه به میراث فرهنگی نه به عنوان یک شئی، بلکه به عنوان اثری هنری، این قابلیت ایجاد شده است که اشکال جدیدی از موزهها و در درجه بعدی رویکردهای موزه داری و مدیریت فضاهای موزهای و نمایشگاهی به وجود بیاید.
فضایی که در آن ما با یک سیستم چرخشی مواجهیم و آثاری که در آن به نمایش در میآیند تنها وجهی سرگرم کننده و تفریحی ندارند و به ارتقای دانش با توجه به آثاری با ماهیتهای بومی، منطقهای و یا گزینشی در مورد یک امر خاص نیز توجه دارند.
بنا بر این نگرش موزه تنها این نیست که یکشی را در آن برای نمایش قرار دهند. موزههایی وجود دارد که یک اثر شاخص ادبی را به صورت تصویر نمایش میدهند یا به عنوان مثال در جزیره هرمز، موزه نادعلیان وجود دارد که هرچه مربوط به زیست بوم آن منطقه است را در آن به نمایش درآوردهاند؛ مسلماً هدف چنین موزههایی تنها سرگرمی نیست و در ارتقای دانش کمک فراوانی میکند.
موزه گالریها سالهاست که در دنیا فعالیت میکنند اما در ایران چندان به این موضوع توجهی نشده است. البته تعدادی از گالریهای تهران این رویکرد را در طی سال و به تناسب نمایشگاهها و یا برخی رویدادها انجام میدهند اما برای فراگیر شدن آن نیازمند فعالیتهای بیشتری در این زمینه هستیم.
در موزه همیشه اشیای ثابتی وجود دارد که تغییر نمیکند اما در موزه گالری میتوان از کلکسیونرهای قدیمی استفاده کرد و آنها را به نمایش درآورد. برای مثال کسی که تمبر جمع کرده است، قوطی کبریت یا بسیاری از چیزهای دیگر؛ میتواند آثار خود را در این موزه گالریها به صورت دورهای به نمایش درآورد.
در حقیقت موزه گالریها به واسطه ارتباط با کلکسیونرها میتوانند فضایی ایجاد کنند تا مخاطب با وجوه گستردهتری از هنر و یا شیئی ارزشمند و موزهای برخورد کند. زیرا که بسیاری از آثار به دلیل ظرفیت اندک موزهها نمیتوانند به نمایش در بیایند.
طرحی که ایکوم امسال در گالریها اجرا کرد میتواند ارتباط پایدار و صحیحی بین میراث فرهنگی و گالریها ایجاد کند و در واقع به دیده شدن میراث فرهنگی کمک خواهد کرد. این طرح جدای از حفظ میراث گذشته میتواند با وارد کردن این میراث ایرانی به گالریها ارتباط مفید بین سه ضلع، مخاطب، هنرمند و میراث فرهنگی ایجاد کند.
موزه گالریها در حقیقت میتوانند با وجه آموزشی که دارند، فضای مناسبی را برای برخورد مردم با هنر و میراث گذشته به وجود بیاورند که جدای از ارتقاء سطح دانش به نوعی به جاری شدن هنر در زندگی روزمره مردم کمک میکند.
این طرح به دلیل آن که باید به صورت گسترده و فراگیری اجرا شود به نظر میرسد که نیاز به برنامه ریزی بلند مدت و همراه با جدول و زمان مندی مشخص دارد که به یک رویداد بدل شود و از حالت آزمایشی خارج شده و به شکل یک طرح ملی اجرا شود.