سرویس تجسمی هنرآنلاین: این روزها گالری ماه مهر به همراه گالری آریا میزبان نقاشیهای گارنیک درهاکوپیان هستند؛ هنرمندی که آثارش پس از غیبت طولانی 38 ساله به نمایش در آمده است. او در پس این سالها به جست و جو در تکنیکها و فرمهای جهان ذهنیاش و بسط و گسترش آنها پرداخته و حاصل کارش را به نمایش در آورده است. مجموعهای که در نوع و قالب خود منحصر به فرد و ویژه هستند. در هر کدام از این نمایشگاهها مجموعهای از آثار دوران مختلف هنری درهاکوپیان به نمایش در آمده است. آثاری که بیشتر میان سالهای 43 تا 94 خلق شدهاند اما در گالری ماه مهر بخش زیادی از آثار همچون اسکچها و اتودهایی هستند که بعد از تثبیت تکنیک و آزمون خطا راه را برای تجربههای بزرگتر گشودهاند. البته بخش عظیمی از این آثار مانند مجموعه "دستها و چهرهها" خود قوام یافته یک ایده هستند و شکل و شمایل کاملی دارند. در واقع حتی کارهای تجربی این هنرمند در تغییر ساحت متریال که بیشتر شکلی آزمایشی دارند هم در یک فرم غنا یافته، شکل گرفته است.
آن دسته از آثار درهاکوپیان که در گالری ماه مهر به نمایش درآمده است، بیش از هر چیزی آن چنان که از اسم آثار بر میآید به عنصر و مفهوم خط توجه دارد. خطوط در هم تنیده شده میان نقاشیهای درهاکوپیان که همگی تحت یک نظام و فکر تربیت شده به سمت و سوی مشخصی حرکت کردهاند در آثار درهاکوپیان رشد پیدا کرده و به گونهای متحول میشوند و همزمان با آگاهی هنرمند از عملکردش در حین خلق اثر، تغییر شکل میدهند تا معنای جدید را در خود بگنجانند.
در حقیقت آثار درهاکوپیان سخن آرشیل کورگی مبنی بر تفکر "پویایی مستمر" را با تجربه کردن در بر هم زدن شکل خطوط و تجربهگرایی در تکنیک استنباط میکند.
هرچند فضاسازیهای هندسی که در آثار او به وجود میآید وجهی نسبتا کوبیسمی به آثار این هنرمند داده است اما در نهایت چهره هیجان زده هنرمند در برابر کشف و شهودهای هنگام کار به نوعی او را به سمت فضاهای اکسپرسیونیسمی برده است.
در بخش زیادی از آثار درهاکوپیان که در گالری ماه مهر به نمایش درآمده و بیشتر شامل کارهای نخستین این هنرمند روی تخته، کاغذ و در نهایت ترکیبی از تخته و سیمان است انتزاع برآمده از جابهجایی و حرکت خطوط و کشف تصویرها در نقاط برخورد این خطوط اساس آثار این هنرمند را با مفاهیم آبستراکسیون گره زده است. در واقع خطوط با ایجاد سیری مکاشفهگونه در ناخودآگاه روحی و روانی هنرمند مسیری را برای بیان کلامی و تصویری یک ذهنیت پویا گشودهاند. مسیری که در آن شرایط ابراز آزادانه عملکرد تفکر و اندیشه فراهم است.
در اساس هاکوپیان زمانه خود را به خوبی درک کرده است. او در حقیقت با استفاده از متریالهای مصرفی که ذاتی مدرن دارند و با اتکا بر حقیقتی عالیتر از واقعیت با خلق آثار موهوم دست به تداعی معنا، شناخت اسطورهها و نمایش قدرت مطلقه عالم رویا، میزند و با به هم ریختن سامان نگرش مادی، دیدگاههای انسان در مورد هنر را دستخوش تغییر میکند.
البته بخشی از آثار مجموعه "طبیعت بیجان" این هنرمند هم که در این نمایشگاه خارج از محدوده دیگر آثار از منظر بازیگوشیهای هنرمندانه با خطوط است به نوعی این عمل را با تغییر در متریال و تکنیک ادامه داده و به ذهنیت مخاطب یورش میبرد.
طراحی برای من نوعی برخورد بی واسطه با جهان است
گارنیک درهاکوپیان در گفتگو با هنرآنلاین درباره آثار نمایشگاه "بازخوانی هنر مدرن ایران" که در گالری ماه مهر به نمایش در آمده گفت: در ابتدا و در زمانی که مشغول کشیدن نقاشیهای سیاه و سفید و کار با آبرنگ و گواش بودم شکلهای خشن و گویایی در نقاشیهایم ظاهر شدند. من سعی داشتم در بیان این موضوعات از انرژی خط و ویژگیهای بیانگری رنگ بهره بگیرم.
وی ادامه داد: در واقع در همان دوران من تصمیم گرفتم واقعگرایی را پشت سر بگذارم و به تصویرپردازی وهم انگیز روی آوردم به ویژه هنگامی که چهرهها و اندامها را کژنما و اغراقآمیز نشان میدادم. به همین جهت عنصر پرخاشجویی و طغیان در این آثار قوی است.
این هنرمند نقاش گفت: طراحی برای من نوعی برخورد بیواسطه با جهان است. من هیچگاه از طراحی دست نکشیدم و به همین سبب در سلسلهای از آثار روشی برونگرا دارم و از میراث هنر اروپایی بهره گرفتم و در پی آن بودم که با تعیین خطوط کلی بر موضوع کارم مسلط شوم. اما در مجموعه دیگر خلاف آن عمل کردهام و موضوع را از درون خویش گرفتم تا با برهم ریختن شکل و شمایلش، پیچیدگی آن را آشکار کنم.
درهاکوپیان اظهار داشت: زمانی که خط در آثار من اهمیت پیدا کرد سعی کردم گاه هماهنگی خطوط با جهشهای ناگهانی و عصبی از بین برود و از طرفی خطوط منقطع و لکههای سیاه کیفیتی هیجانی و چشمگیر به طرح میبخشد. من سعی داشتم در این طرحها که حاصل حرکات جنون آسای خطوط است، پیکرههایی را به تصویر بکشم که حکایت تلخی از سرنوشت انسان را بازگو میکنند. چهرههای مسخ شده از لذت سادیسمی توام با نفرت، حماقت و وحشت که در عالم آشفته درونم زندگی میکنند و با تجسم آنها گویی آرامش خویش را باز مییابم.
وی گفت: بعد از این در روند طراحیهایم جلوههای دیگری را هم میتوان یافت. در حقیقت من در آثارم به سمتی حرکت کردم که طرحها و موجودات در آن تسکین یافتهتر ظاهر شدهاند و سعی کردهام زیباییهای خیال انگیز زندگی انسان را به تصویر در بیاورم.
لازم به یادآوری است، چهارمین نمایشگاه بازخوانی آثار هنر مدرن ایران به نمایش آثار گارنیک درهاکوپیان اختصاص دارد که روز 21 آبان ماه به طور همزمان در دو گالری آریا و ماه مهر افتتاح شدند و تا 19 آذر ماه در محل این دو گالری واقع در خیابان ولیعصر، بالاتر از سه راه عباس آباد، کوی زرین، پلاک 10 گالری آریا و خیابان آفریقا، کوچه نیلوفر، پلاک 7 گالری ماه مهر میزبان علاقمندان به نقاشی است.
علیرضا بخشی استوار