گروه تجسمی خبرگزاری هنر ایران: رسول اولیازاده یکی از عکاسان پیشکسوت انقلاب اسلامی است که سابقه هنری وی به بیش از چهار دهه میرسد. وی هم اکنون خانه عکاسان جوان را اداره میکند و به آموزش عکاسی و برگزاری رویدادهایی مثل نمایشگاههای عکس اشتغال دارد. چندی پیش نمایشگاه عکس«حرم آنجاست»، حاصل تلاش گروهی از عکاسان که از حرمهای اهل بیت(ع) در کشور، عکسبرداری کرده بودند، توسط گالری خانه عکاسان جوان، برپا شده است. به بهانه برگزاری این نمایشگاه با اولیازاده هم کلام شدیم و درباره سابقه هنری ایشان و رویدادهای ادبی مثل «حرم آنجاست»، گفت و شنودی خواندنی داشتیم.
آقای اولیازاده در ابتدا بفرمایید، از چه زمانی وارد حیطه هنر شدید و در طی مدت فعالیت خود در چه جایگاههایی و به چه صورت به اعتلای هنر کشور کمک کردید؟
من رسول اولیازاده هستم و کار هنری را از سال 1356 شروع کردم. از قضا با آقای رسول ملاقلی پور همسایه بودیم و با هم وارد عرصه هنر شدیم و جالب است بدانید که هیچ یک از ما دو نفر حتی دوربین هم نداشتیم. یکی از دوستان دوربینی به آقای ملاقلی پور داد و بعد از مدت کوتاهی بنده هم توانستم یک دوربین تهیه کنم و همراه با ایشان از اتفاقاتی که پیش از انقلاب میافتاد، عکاسی میکردیم. تظاهرات مردمی از جمله سوژههای عکسبرداری ما بود. به دلیل مسائل امنیتی حتی ظهور و چاپ عکسها را هم یاد گرفتیم و در خانههایمان این کار را انجام میدادیم. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم به همت برخی هنرمندان مذهبی و انقلابی که محل جمعشدن آنها حسینیه ارشاد بود، جایی با عنوان حوزه اندیشه و هنر اسلامی راهاندازی شد. طبقه زیرین ساختمان این مرکز که در خیابان فلسطین قرار داشت، یک آزمایشگاه چاپ و ظهور عکس بود که من و آقای ملاقلی پور تا اواسط سال 59 آنجا کار میکردیم.
همان سال یک نمایشگاه نقاشی با موضوع انقلاب اسلامی که در محل فعلی حوزه هنری برگزار گردید و از آن به بعد حوزه، بخشی از سازمان تبلیغات اسلامی شد. تا قبل از این هم آقای امامی کاشانی بر فعالیتهای حوزه هنری نظارت داشتند. در این میان رسول ملاقلی پور مدتی از حوزه هنری جدا شد و با حزب جمهوری اسلامی همکاری کرد. خود بنده هم مدتی با روزنامه جمهوری اسلامی به عنوان عکاس خبری کار کردم. سپس هر دو ما به مجله پیام انقلاب رفتیم، بنده در آنجا عکاسی خبر را انجام میدادم و ملاقلی پور لابراتوار آن مجله را مدیریت میکرد.
به تدریج رسول به سمت فیلمسازی رفت و من تا سال 63 در مجله پیام انقلاب بودم. سپس به تحصیل در دانشگاه هنر مشغول شدم و مدرک کارشناسی نقاشی و کارشناسی ارشد گرافیک را گرفتم. شایان ذکر است که بنده از ابتدای شروع دفاع مقدس، در موضوع عکاسی جنگ هم مشغول بودم و در صداوسیما هم برنامه میساختم و مجریگری و گزارشگری هم میکردم. این فعالیتها را در چارچوب گروه اجتماعی شبکه یک انجام میدادم. فعالیتهایم ادامه داشت تا این که در سال 1384 رئیس خانه عکاسان ایران در حوزه هنری شدم و ده سال در این جایگاه قرار داشتم.
فرمودید که نزدیک به 10 سال، در جایگاه رئیس خانه عکاسان ایران قرار داشتید. لطفا درباره اقدامات و ابتکارهایی که طی این مدت انجام دادید، بیشتر توضیح دهید.
بنده سعی کردم خانه عکاسان ایران با توجه به عنوانش برای همه عکاسهای کشور باشد و در همین راستا در همه نقاط کشور شعبههایی را راه اندازی کردیم. همچنین آموزشگاهها و نمایشگاههای عکاسی را با کمک نمایندگیهای خود د سراسر کشور برپا کردیم و حتی بخش بینالملل هم به مجموعه خانه عکاسان ایران اضافه شد و در خارج از کشور نمایشگاه داشتیم و در مسابقات بینالمللی شرکت کردیم. نمایندگان ایران در مسابقاتی که در سطح جهانی برگزار میشد حضور پیدا میکردند و حائز عناوین و رتبههای برتر میشدند. همچنین نمایشگاههایی را در سطح جهانی برگزار کردیم و زیباییها و جاذبههای گردشگری ایران را به سایر مردم جهان نشان دادیم. در مجموع طی آن 10 سال اتفاقات خوبی در خانه عکاسان ایران رقم خورد.
بعد از جدایی از خانه عکاسان ایران، مسیر هنری خود را در چه محملی ادامه دادید؟
در سال 1393 بعد از جدایی از خانه عکاسان ایران، بر مدیریت گالری خانه عکاسان جوان متمرکز شدم. لازم به ذکر است که ما از وزارت فرهنگ و سازمان فنی و حرفهای مجوز داریم. با توجه به این که بیشتر مخاطبان ما جوان هستند، این مجموعه خانه عکاسان جوان نام گرفت. خانه عکاسان جوان متشکل از آموزشگاه و مجموعه گالری است. در آموزشگاه به صورت تخصصی و علمی، عکاسی آموزش میدهیم. ما تقریبا خطی که در خانه عکاسان ایران دنبال میکردیم در مجموعه خانه عکاسان جوان ادامه دادیم و نمایشگاهها و گالریهای مختلفی را برگزار و در مسابقات عکاسی شرکت کردیم و نمایندگان ما در این مسابقات بینالمللی مقامهای خوبی را کسب کردند. آخرین نمایشگاه بینالمللی ما قبل از کرونا تحت عنوان زیباییهای ایران در شهر پاریس برگزار شد. خانه عکاسان جوان امکان رشد و تعالی هنری برای جوانان را مهیا کرده است.
برسیم به نمایشگاه «حرم آنجاست» که چندی پیش برگزار شد. ایده این نمایشگاه از کجا شکل گرفت و مراحل تهیه آثار چگونه بود؟
ما از ماه رجب سال گذشته طی عکاسی از چهار حرم از حرمهای اهل بیت(ع) را شروع کردیم. حرم امام رضا(ع)، حرم حضرت معصومه(س)، حرم حضرت عبدالعظیم حسنی و حرم شاهچراغ. از همان روزهای اول عکسبرداری و به شکل همزمان جلسات نقد و بررسی آثار هم آغاز شد تا خروجی کارها رفته به رفته رشد کند و عکسهای با کیفیتتری تهیه شود. مراحل کار به شکلی پیش رفت که چند روز قبل از عید فطر عکاسی از حرم حضرت امام رضا(ع) هم انجام شد. سپس طی چند ماه عکسهای گرفته شده را گلچین کردیم و عکسهای برتر انتخاب شد. نمایشگاهی برای عرضه این عکسها از آثاری که از این چهار حرم تهیه شده بود شکل گرفت و با توجه به شعری از آقای محمد سادات اخوی «حرم آنجاست» نام گرفت. تاریخ شروع این رویداد هنری مصادف با شهادت امام جواد(ع) بود.
کمی از بازدید مردم و بازخوردها در رابطه با نمایشگاه برایمان بگویید.
می توان گفت این نمایشگاه با محتوایی که برای آن تهیه شده بود، خودش شبیه به حرمهایی شد که از آنها عکسبرداری کرده بودیم. حتی در روز افتتاحیه ما میزبان خادمان حرم علی ابن موسی الرضا(ع) بودیم و با حضور این عزیزان فضای نمایشگاه بیش از پیش به حرمها شبیه شد. در واقع این رویداد هنری در همان بدو شروع، حال و هوایی معنوی داشت و همه بازدیدکنندگان را منقلب کرد. میتوانم بگویم که همه حضور خود حضرت امام رضا(ع) را حس کردند. با توجه به این که این عکسها با دل و جان و از سر خلوص گرفته شده، بر مخاطب تاثیر میگذارد و دل بازدیدکننده را تا حرمهای اهل بیت پرواز میدهد.
در پایان باید خدمتتان عرض کنم که ما هر ساله نمایشگاههای مرتبط با موضوعات آیینی و مذهبی برگزار میکنیم. نمونه آن محافلی است که در ماه محرم تحت عنوان «اشکواره» در گالری خانه عکاسان جوان با حضور بزرگان عکس کشور شکل میگیرد. ما مسلمان شیعه و اهل هیئت و مراسمات مذهبی هستیم، از همین رو برای اعتقاد، باور و داشته مذهبی خودمان قدم برمیداریم. هر کس در این راه بنا به توانایی خود حرکتی انجام میدهد، شخصی چایی پخش کن و کفش جفتکن هیئت میشود و ما هم با توجه به زمینه کاری تخصصی که هنر عکاسی است، برای آنچه عمیقا به آن اعتقاد داریم، کار میکنیم.
خبرنگار: غزاله صوفیانی