به گزارش هنر آنلاین پنجمین نشست از سلسله نشستهای تخصصی نمایشگاه «همچنان جاری» (مروری بر بازتاب جریان عاشورا در هنرهای تجسمی معاصر)، با عنوان «تطابق صوت و تصویر در نقالی، پردهخوانی و نقاشی قهوهخانهای» با حضور رحمت امینی پژوهشگر و مدرس دانشگاه، فرهاد امینی پژوهشگر و مدرس دانشگاه و داوود بنیاردلان پژوهشگر و مدرس دانشگاه، روز سه شنبه هفتم شهریورماه در کتابخانه موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
رحمت امینی در این نشست با تاکید بر قصهگویی و توانایی قصهگویی و نقالی گفت: ۲ محور نمایشهای تراژیک و کمیک وجود دارد. در محور نمایشهای تراژیک، یک خطی رسم میکنیم که نقطه آغازین قصهگویی است. اولین کاری که بشر بعد از اینکه زبان را آموخت برای کارکردهای اجتماعی و انسانی خودش استفاده کرد، قصهگویی را به کار برد، قصهگویی یک شیوه درمانی و یک وجه سرگرم کننده دارد. قصهگویی بخشی از سنت شفاهی ایرانی است که از مثنویخوانی تا شاهنامهخوانی تا رسیدن به نقالیخوانی را در برمیگیرد.
وی بیان کرد: نقاشی قهوهخانهای کارکرد تخصصی خود را دارد که بحث مفصلی است. نقاشی قهوهخانهای روشی بود که نقال برای تنوع در داستانسرایی و قصهگویی استفاده میکرد، نقال برای اینکه بتواند رضایت مخاطب خود را داشته باشد از نقاشیهای قهوهخانه برای نقالی خود استفاده میکند. نقال و نقاش میشود پردهخوان.
فرهاد امینی دیگر سخنران این نشست به تطابق صوت و تصویر در پردهخوانی، نقالی و نقاشی قهوهخانهای پرداخت و گفت: ما با سه گونه رسانه هنری مواجه هستیم، رسانه تصویری که نقاشی قهوهخانهای است، رسانه صوتی که نقالی و رسانه ترکیبی یعنی صوت و تصویر که به آن پردهخوانی میگویند. ما در فرهنگهای شفاهی به طور کلی نسبت بنیادین را میان صوت و تصویر میبینیم.
وی افزود: اجرای شفاهی در طول و سیر تطور تاریخی از ابتدا با تصویر درگیر بود. اگر شما این سنت شفاهی را تا غارنشینی به عقب ببرید بدیهی است که شمنها در دوران غارنشینی یا نسخههای اولیه آنها هم عملا داشتند اجرای شفاهی میکردند، البته با رویکرد به تصویری که برای آن قبیله خاص معنایی داشت. منظور از اجرای شفاهی، فرهنگهای شفاهی است. فرهنگهایی که مکتوب را به عنوان تنها سند رسمی بلکه چیزی در جان اجراگر دریافت میکرد. یعنی در فرهنگهایی که اجراگر در آنها خودش یک کتابخانه کامل است و الزاماً به این معنا نیست که او تحصیلات آکادمیک و شبیه به این را داشته باشد.
در بخش دوم این نشست رحمت امینی درباره تعزیهخوانی و نحوه اجرای تعزیهخوان پرداخت و گفت: وقتی درباره اشخاص مثبت و اولیا بگوییم، آنها باید افرادی باشند که بیان آوازین و لطیف داشته باشند و بخشی که در مورد اشقیا و افراد قطب منفی است باید اشتلمخوانی کنند و بیان خشونتآمیزی داشته باشند، حتی در نقاشیهای پردهخوانی هم آدمهای بد، زشت کشیده میشوند و آدمهای مثبت در اوج زیبایی نقاشی میشوند.
فرهاد امینی در بخش دوم این نشست گفت: هسته سخت فرهنگی یعنی عناصر رسمی که آن فرهنگ را به رسمیت میشناسند و دیگری پوسته نرم فرهنگی است که با استفاده از المانهای موسیقی و تصویر کار خودش را انجام میدهد. مثلثی که مؤلف، نقال و مخاطب به وجود میآورد، تأثیری بر مخاطب میگذارد.
سلسله نشستهای تخصصی هر هفته تا ۲۲ شهریور، همزمان با نمایشگاه «همچنان جاری»، با حضور هنرمندان و صاحب نظران هنری برگزار میشود و ورود برای کلیه علاقهمندان آزاد است.
نمایشگاه «همچنان جاری» تا ۲۲ شهریور همه روزه به جز دوشنبهها و تعطیلات رسمی از ساعت ۱۰ تا ۱۹ در موزه هنرهای معاصر تهران به نشانی خیابان کارگر شمالی، جنب بوستان لاله میزبان عموم علاقهمندان است.