گروه تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه «آینه در آینه» سه‌شنبه ۲۸ دی‌ماه با حضور هنرمندان و مسئولان فرهنگی و هنری در موزه هنرهای معاصر تهران افتتاح شد. این نمایشگاه که به مرور تحولات هنر معاصر ایران از ۱۳۵۳ تا ۱۳۶۳ اختصاص دارد، یکی از بخش‌های جنبی چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر است که پیش از آغاز به کار این جشنواره با همکاری گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران، گنجینه آثار حوزه هنری، انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس، مجموعه‌های شخصی و سایر گنجینه‌های آثار هنری کشور شکل گرفته است.
در ابتدای مراسم افتتاحیه این نمایشگاه احسان آقایی، رئیس موزه هنرهای معاصر تهران گفت: از سه سال قبل موضوع برگزاری یک نمایشگاه پژوهشی درباره هنر انقلاب مطرح شده بود ولی با توجه به سختی کار، اجرای آن به طول انجامیده بود. امسال با توجه به نگاهی که در جشنواره هنرهای تجسمی فجر وجود دارد موقعیتی فراهم شد تا این نمایشگاه به عنوان بخش جنبی جشنواره مورد حمایت قرار گرفته و به مرحله اجرا برسد. نمایشگاه آینه در آینه حاصل هم‌افزایی مجموعه‌های مختلف است و از مجموعه‌داران متشکرم که این آثار را در اختیار ما گذاشتند. این آثار در یک پروسه زمانی چندماهه جمع‌آوری شده اما مطالعات آن از مدت‌ها پیش شروع شده بوده و بعضی از این قبلا به نمایش درنیامده بودند.
در ادامه سید عباس میر هاشمی دبیر کل چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر گفت: امروز به نوعی افتتاحیه چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر هم محسوب می‌شود چون یکی از بخش‌های جدیدی که به جشنواره اضافه شد همین «آینه در آینه» است. جشنواره امسال را با دو رویکرد بسیار جدی دنبال کردیم که اولین آن‌ها توجه به مباحث پژوهشی بود و رویکرد دوم توجه به گستره جغرافیایی هنرهای تجسمی در کشور است.
میر هاشمی ادامه داد: با توجه به نگاه پژوهش محوری که موردنظر ما بود، قرار بر این شد که نمایشگاه آینه در آینه که دوستان از قبل زحمت آن را کشیده بودند مورد حمایت و پشتیبانی قرار بگیرد. در گستره جغرافیایی نیز سعی شده است تمامی استان‌های کشور هم‌زمان با جشنواره فجر یک نمایشگاه با نگاه به آثار هنرمندان همان منطقه برگزار کنند و این کار باعث می‌شود در دوره‌های بعد یک رشد جدی را در هنرهای تجسمی شاهد باشیم و بتوانیم با این رویه فضاهای ارائه هنرهای تجسمی را بالا ببریم.
پس از آن کیانوش معتقدی، کیوریتور نمایشگاه «آینه در آینه» گفت: ایده اصلی این نمایشگاه یک بررسی تاریخ‌نگارانه از مقطع مهمی از تاریخ هنر ایران است. شکل‌گیری هنر نقاشی اعتراضی که پیش از انقلاب نمونه‌هایی از آن در آثار هنرمندان مختلف دیده می‌شود و تحولاتی که در کار هنرمندان نقاش اتفاق می‌افتد، در این مجموعه قابل‌بررسی است. هنر اعتراضی که زیرمجموعه‌ای از هنر اجتماعی است در جریان یک رویداد مهم تاریخی، تبدیل به جنبش هنر انقلاب می‌شود و بیشتر هنرمندان در عرصه‌های مختلف با تلاش خود سعی می‌کنند این تحول عظیم را در آثار خود بازتاب دهند. ایده نقاشی انقلابی تا یکی دو سال بعد ادامه پیدا می‌کند و با توجه به اینکه بلافاصله وارد جنگ تحمیلی می‌شویم، تبدیل به گفتمان جنگ می‌شود. این یک مقطع مهم از تاریخ هنر ایران است که سعی کردیم گزینشی از مهم‌ترین آثار آن انجام دهیم و این نمایش شامل مهم‌ترین آثاری است که از این دوره تاریخی به جامانده است.
معتقدی افزود: یکی از نقاط قوت این نمایشگاه که به آن افتخار می‌کنم وجود آثاری است که شاید بیش از ۴۰ سال دیده نشده است. سال ۵۸ پس از بازگشایی موزه هنرهای معاصر تهران، نمایشگاهی از آثار هنرمندان در آن مقطع برگزار شد و سپس آثار به گنجینه رفت و دیگر دیده نشد. دیدن این آثار و کیفیت بیان هنری، نوع نگاه و اکسپرسیو روایی آن‌ها می‌تواند برای نسل امروز بسیار جالب باشد. خوانش ما مبتنی بر مسیر تاریخ هنر و با ارائه اسناد تاریخی است و به این دلیل سعی کردم در کنار نقاشی‌ها از رسانه‌های دیگری مثل عکاسی، پوستر و حتی موسیقی انقلاب استفاده کنیم تا بتوانیم یک تصویر نسبتاً جامع از اتفاقات و رویدادها و ارتباط آن با هنر ارائه دهیم.
کیوریتور نمایشگاه آینه در آینه افزود: سعی شده است این خوانش بر اساس یک روایت منصفانه ارائه شود، اما طبیعی است که خوانش های دیگری هم می‌تواند وجود داشته باشد. در این مجموعه به بخشی از آثار نادیده نیم قرن اخیر پرداخته شده است و امیدوارم مخاطبان پس از دیدن این نمایشگاه یک تصویر جذاب از این تحولات هنری در ذهن خود داشته باشند.
در ادامه این مراسم با توجه به پخش قطعاتی از آلبوم‌های چاووش در فضای نمایشگاه، هادی منتظری، نوازنده کمانچه و از اعضای گروه شیدا و چاووش به بیان خاطراتی درباره شکل‌گیری این آلبوم‌های موسیقی پرداخت.
پس از آن محمود سالاری، معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پشت تریبون رفت و گفت: به عنوان کسی که در عرصه هنر تحصیل کرده و معلمی کردم، خوشحالم که می‌توانم یک دوره تاریخی را در این نمایشگاه به تماشا بنشینم. دوره هنر اعتراض، دوره هنر حرف و کلام و بیان هوشمندانه. این مقطع تاریخی را مقطع بسیار حساسی می‌دانم زیرا موقعی است که گفتمان تغییر می‌کند و مستحضر هستید که تجلیات گفتمان‌ها در منظومه‌های فکری و تجلیات منظومه‌های فکری در اصطلاحات و تصاویر است.
سالاری ادامه داد: نشانه‌شناسی این تصاویر، نشانه‌شناسی گفتمان است. به همین دلیل بسیاری از نشانه‌هایی که ما در دوره بعد از مشروطیت به عنوان آغاز هنر اعتراضی می‌بینیم در مقطع ۵۳ تا ۶۳ نیز به چشم می‌آید. این نشانه‌ها کم‌کم از ادبیات به تصویر و به المان‌های تجسمی وارد می‌شود و بعد به تئاتر و... می‌رسد و یک جریان مکتب ساز را ایجاد می‌کند. مکتب به معنی منظومه‌ای که تئاتر، ادبیات، موسیقی و تجسمی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و گفتمان تولید می‌کند. امیدوارم این نمایشگاه آغازی باشد برای جریان شناسی تا بفهمیم در مقطع ۵۳ تا ۶۳ چه اتفاقی افتاده و بعد مقاطع تاریخی دیگر را نیز به عنوان پله‌هایی که هنر ما در این دوره‌ها طی کرده است بررسی کنیم.
پس از آن نمایشگاه آینه در آینه به صورت رسمی افتتاح شد و مورد بازدید حاضران قرار گرفت.