گروه تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه آثار سپهر حاجیآبادی با عنوان «طیب» در زیرزمین دستان برگزار شد. حاجیآبادی در گفت و گو با هنرآنلاین درباره شکلگیری این مجموعه گفت: فکر میکنم محل زندگی از مسائل تعیین کنندهای بود که چنین موضوعی توجه مرا به خود جلب کرد. من در کرج زندگی میکنم و کیفیتی که در فرهنگ لوتیگری وجود دارد را آنجا پررنگ دیدم و از کودکی با آن آشنا بودم. قبلا درباره پهلوانان، درگیریها و نزاعهای مختلف کار کرده بودم زیرا احساس میکردم در چنین موقعیتی چیزی از آدمها دیده میشود که میتواند خیلی بکر و منحصربهفرد میتواند باشد.
او درباره دلیل انتخاب طیب گفت: در تحقیقاتی که انجام دادم متوجه شدم طیب ارتباط گستردهای با موضوعات بزرگ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی دارد و به نوعی امکان نمایندگی این موضوعات در آن زمان را داشت. شکلگیری این مجموعه یک روند طولانیمدت است که ابتدا به صورت ناخودآگاه به وجود آمد و بعد وقتی بیشتر روی آن تحقیق کرده و کار کردم، متوجه شدم برای نقاشی کردن نیز انتخابهایی به من میدهد که خیلی به دنبال آنها بودم.
حاجیآبادی ادامه داد: یک ویژگی خیلی مهم درباره طیب که برای من تعیینکننده بود، عدم وضوح در شخصیت اوست. در اطلاعاتی که جمعآوری کردم به تناقضهای زیادی برخوردم و این اطلاعات ویژگیهای شخصیتی او را شفاف نمیکند. در کنار این ویژگی که در بیشتر آثارم به آن پرداختم، ویژگیهای دیگری نیز وجود داشت که شاید هرکدام از آنها در یکی از آثارم پر رنگ شده باشد.
او درباره میزان استفاده از اسناد تاریخی گفت: در دو سال و نیم اخیر یک پروژه تحقیقاتی مفصل داشتم و از کتابها، مقالات و مصاحبهها اطلاعاتی برای این مجموعه تهیه کردم. جالب است که تمام اطلاعاتی که وجود دارد بسیار ضد و نقیض هستند و بعضی از آنها جنبه افسانهای دارند. منابع تصویری هم که امکان کار بر روی آنها وجود داشته باشد چندان زیاد نبودند، اما با تحقیق توانستم متوجه شوم هرکدام از آنها چه ارتباطی با تاریخ و رویدادهایی که طیب در آن نقشی ایفا کرده است دارد. در نهایت تمام این مجموعه بر اساس اسناد تاریخی و تصویری که وجود داشته کار شده است و روند ذهنی من بر اساس کاری بود که با این اسناد انجام دادم.
حاجیآبادی افزود: انتخاب طیب برایم صرفاً انتخاب یک شخصیت و کار کردن روی ویژگیهای آن نبود، بلکه فکر میکنم آن شخص دریچهای باز میکرد که میتوانستم درباره چیزهای دیگری هم که برایم جالب توجه بود کار کنم. کار کردن درباره طیب به نوعی کار کردن روی آن دوره تاریخی و آدمهای هم دوره او بود.
او درباره اینکه آیا مخاطب با دیدن این آثار متوجه زمینه تاریخی آنها میشود یا خیر، گفت: فکر نمیکنم مخاطب با دیدن کارها متوجه این موضوع تاریخی بشود. هرچند مشتاق بودم که این کیفیت تاریخی واضحتر باشد اما سعی من بر این بود که با کیفیت یک تاریخنگار این کار را نکنم. کتابی به اسم «پیشنهادات اجباری، راهنمای طیب بودن» درست کردم که در پنجاه نسخه چاپ و عرضه شد. در این کتاب سعی کردم تمام پروژه تحقیقاتی خود درباره طیب و آن دوره تاریخی را به دستورالعمل تبدیل کنم. این دستورالعمل خیلی جاها ممکن است کیفیت انتزاعی پیدا کند و مشخصاً اشاره مستقیمی به آن دوره تاریخی و ویژگیهای طیب نکند، اما مرجع من برای درآوردن این دستورالعمل همان تحقیقاتی بود که انجام دادم. شاید در این کتاب واضحتر مشخص شود که چه ویژگیهایی از تاریخ برایم جالب بوده است، زیرا احساس میکنم باید تفاوتی میان یک تاریخنگار و کسی که از طریق دیگری تاریخ را بررسی میکند وجود داشته باشد.
حاجیآبادی با اشاره به تکنیک و شیوه کار خود در این مجموعه گفت: تکنیک همه کارها رنگروغن روی بوم است و چند کار که با جوهر آکریلیک روی کاغذ عکاسی کار شدهاند. بعضی از کارها شاید کیفیت اجرایی مستقیمتری داشته باشند، یعنی روند ذهنی در آنها محدودتر است و پالت رنگی هم محدودتر است. در بعضی کارها روند ذهنی پررنگتر است و در پروسهای طولانیمدت آن مرجع تصویری که روی آن کار کردم دگرگون شده و از پالت رنگی مفصلتری برای آنها استفاده کردم.
این هنرمند افزود: شاید تکنیک کارها با هم خیلی متفاوت به نظر برسد، اما این مسئله در ارتباط با موضوع کار بود. احساس میکردم در این نقاشیها نیاز دارم کیفیتهای مختلفی از فرم در یک مجموعه وجود داشته باشد. موضوع طیب این امکان را برایم فراهم میکرد که روی یک موضوع کار کنم اما با ویژگیهای تصویری متفاوت به آن بپردازم. احساس میکنم هرکدام از این تکنیکها میتواند ویژگیهای متفاوتی از او را نشان دهد و در تکمیل همدیگر باشند.