گروه تجسمی هنرآنلاین: حتی پیش از آنکه زندگی شهروندان بیروت از انفجار چهارم اوت ۲۰۲۰ زیر و رو شود، اقتصاد لبنان در سراشیبی سقوط بود و از این رو، همان زمان هم کسی امیدوار نبود صحنه هنر بیروت به روزهای اوج نهچندان دور بازگردد. یکی از مدیران نگارخانههای لبنان اوضاع یک سال اخیر را چنین توصیف میکند: «خیلی چیزها رخ داد و همزمان هیچ چیز هم رخ نداد.» بیراه نیست اگر کسی بگوید مردم بیروت و لبنان هنوز سوگواری میکنند.
مالکان نگارخانهها و موزهها و سالنهای نمایش در بیروت بلادرنگ پس از انفجار مهیب و مرگبار چهارم اوت دست به کار شدند تا همه چیز را در کمترین زمان به حال عادی بازگردانند. با این حال، زدودن ویرانیها به این سادگیها نبود و نیاز به زمان و توان فراوان داشت. گالری تانیت از نخستین نگارخانههایی بود که از حدود دو ماه پیش با نمایش آثار ۱۵ هنرمند لبنانی در نمایشگاه «با هم بودن» در حالی درهای خود را به روی شهروندان گشود که همچنان کارهای نکرده بسیار بود.
بحران مالی و بانکی هنوز دست از سر مردم و اقتصاد لبنان برنداشته و عجیب شهروندان نمیتواند به داراییهای حسابهای بانکی خود دسترسی داشته باشند. در این یک سال ارزش لیره لبنان موسوم به لولار بیش از ۱۰۰ درصد کاهش یافته و عملا بیارزش شده است. مردم چیزی برای خوردن ندارند و طبقه متوسط جامعه به زیر خط فقر سقوط کرده است. به همین دلیل کسی انتظار ندارد در این شرایط بازار خرید و فروش آثار هنری بسان گذشته داغ و پررونق باشد.
نگارخانهداران لبنانی برای اینکه اقتصاد هنر از دست نرود، چند راه حل پیش رو دارند؛ اینکه شیوه فروش آثار هنری را دگرگون کنند و از دوستداران هنر چک هم بپذیرند. برخی هم سراغ آثار در اندازههای کوچکتر رفتهاند که طبعا ارزانترند و شاید خیلیها بتوانند از عهده خریدن آنها برآیند. هر چه باشد، نگارخانههای بیروت بسیار به این شهر مدیونند و میکوشند به هر شکل که شده نگذارند بین مردم و هنر و آثار هنری بیش از این فاصله و جدایی بیفتد.
از سوی دیگر، انفجار مرگبار بیروت و فاجعهبار شدن شرایط اقتصادی بسیاری از مردم را به فکر مهاجرت انداخته و کارشناسان معتقدند یک موج بزرگ فرار مغزها آغاز شده است. هر چند، رفتن از سرزمین مادری شاید چندان هم بد نباشد. برخی هنرمندان که در این یک سال لبنان را ترک کردهاند، حالا میکوشند با خلق و فروختن آثار هنری سرمایه خود را به لبنان بازگردانند و نقشی هر چند کوچک در روند بازسازی شهر بیروت و اقتصاد این کشور بحرانزده ایفا کنند.
یکی از نگارخانههای بیروت ماه می گذشته در نمایشگاه «رویاهای جوان» آثار ۱۴ هنرمند نوظهور را از شیلی، آمریکا، انگلستان، فرانسه و کره جنوبی به نمایش گذاشت و نمایشگاه دوم آن پس از انفجار، ۱۰ اوت با آثار یک هنرمند کرهای ساکن انگلستان افتتاح میشود. لبنانیها میخواهند در این نمایشگاهها پای هنرمندان و بخشهای هنری را به بیروت باز و به رونق گرفتن بازار هنر بیش از پیش کمک کنند.