گروه تجسمی هنرآنلاین: مهدوی که از مشهد در این رویداد هنری شرکت داشت. مهدوی در گفتوگو با هنرآنلاین درباره سابقه فعالیت هنری خود گفت: من دانشآموخته رشته طراحی گرافیک از دانشگاه هنر تهران هستم و سالهاست که در این زمینه فعالیت کرده و به تدریس میپردازم. سال ۹۴ دبیر سرو نقرهای بودم و با توجه به اینکه یکی از دغدغههای اصلی من در سالهای گذشته هنر شهری بوده است، چند دوره دبیر جشنواره هنر شهری مشهد بودم.
مهدوی درباره اثری که در جشنواره فجر ارائه کرده بود گفت: ایده این کار سال ۸۵ به ذهنم رسید و دغدغه ویدئوآرت را سالها در ذهن داشتم، اما چون همه وقت و انرژی من در طراحی گرافیک صرف میشد نتوانستم وارد این حوزه شوم. تجربیاتی که در گرافیک محیطی و هنر شهری داشتم و همچنین با مطالعاتی که در سفرهای خارجی داشتم متوجه شدم که امروزه ویدئوآرت مدیایی است که بسیار خوب عمل میکند و به همین دلیل تصمیم گرفتم پس از ۱۴ سال ایده خود را به اجرا درآورم.
وی ادامه داد: ابتدا قصد داشتم به گالریها مراجعه کنم اما با توجه به چیدمانی که این کار داشت متوجه شدم کسی آن را نمیپذیرد، بنابراین احساس کردم بهترین محل برای اجرای این کار جشنواره هنرهای تجسمی فجر است. این اثر یک کار پاپ آرت است و نشاندهنده یک لوکیشن معمولی است که همه ما در عمر خود آن را تجربه میکنیم. نانوایی سنگکی یک لوکیشن ایرانی است که بخشی از زندگی ما شکل میدهد، ولی من میخواستم نگاه دیگری داشته باشم و از زاویهای متفاوت به نانوایی بپردازم.
این هنرمند افزود: ما به عنوان خریدار همیشه تنور نانوایی را از زاویه مقابل میبینیم که مانند یک مثلث سیاه به نظر میرسد و داخل آن معلوم نیست. اما این بار میخواستم زاویه را عوض کنم و از درون تنور به فضای داخل نانوایی نگاه کنم. زندگی ما پر از عادتهایی است که باعث شده دیگر نتوانیم زیباییهای کوچک را ببینیم و خیلی از چیزها دیگر موردتوجه ما قرار نمیگیرد. اما مارسل دوشان به ما یاد داد از زاویه دیگری میتوان به چیزها نگاه کرد و من هم قصد داشتم همین کار را انجام دهم.
مهدوی ادامه داد: برای این کار با یک نانوایی صحبت کردم تا دوربین را داخل تنور قرار دهم، اما متوجه شدم که حرارت داخل تنور این امکان را نمیدهد و حتی اگر تنور خاموش میشد چهار روز طول میکشید تا داخل آن سرد شود. بنابراین دوربین را در دهانه تنور روشن قرار دادم و در شرایطی دشوار موفق به تهیه ده دقیقه فیلم مستند از مراحل کار شاطرها شدم. این فیلم به صورت مداوم در نمایشگاه تکرار میشد و چیدمانی از سنگهای نان سنگک نیز بر روی زمین وجود داشت که همراه با نورپردازی خاصی باعث میشد که فضای نانوایی و داخل تنور تداعی شود.
او با اشاره به اینکه نتیجه کار موفق بوده و بازخوردهای خوبی دریافت کرده است، گفت: هم از جانب مخاطبان و هم از جانب رقبایی که در این بخش از جشنواره شرکت داشتند نظرات مثبتی شنیدم و به همین دلیل خوشحالم که توانستم طوبای زرین را عادلانه به دست آورم. مردم شهر مشهد نیز بینهایت لطف و محبت داشتند و جامعه هنری مشهد نیز پیگیر حضور این اثر در جشنواره و کسب جایزه آن بود.
مهدوی ادامه داد: دوست دارم این کار را در مشهد و شهرها و کشورهای دیگر نیز اجرا کنم تا مخاطبان بیشتری پیدا کند. در پاریس نمایش و اجرای ویدئوآرت در موزهها بسیار رایج است و آرزویم این است که بتوانم این کار را آنجا اجرا کنم تا هر چه بیشتر دیده شود. بهطورکلی تجربه کردن را بسیار دوست دارم و میخواهم همه چیز را امتحان کنم، اما در نهایت عشق من به طراحی گرافیک است و میخواهم همه تجربههایم را در گرافیک استفاده کنم.
او درباره جایگاه ویدئوآرت در هنر معاصر گفت: ویدئوآرت یک رسانه دیجیتال است و در این عصر که چشم آدمها به نمایشگر عادت کرده است، انگار زندگی واقعی را فراموش کردیم و دنیا را از دریچه نمایشگرها میبینیم. به همین دلیل ویدئوآرت هم مورد توجه مخاطبان قرار میگیرد. با این حال بسیاری از مردم ایران هنوز فکر میکنند ویدئوآرت و فیلم یکی هستند، در حالی که محل نمایش فیلم در سینما و محل نمایش ویدئوآرت در موزه و گالری است.
مهدوی افزود: شاید اگر من این اثر را به شکل یک فیلم مستند میساختم و در سالن سینما نمایش میدادم نمیتوانست چنین تأثیری داشته باشد، زیرا نحوه نمایش آن در نمایشگاه نقش مهمی در انتقال مفهوم کار داشت. علاوه بر چیدمان سنگها و نور و صدا، فضای نمایش این اثر شکل مثلثی داشت و توهم دیداری که ایجاد میکرد بسیار مؤثرتر از آن بود که فیلم روی پرده به شکل معمول نمایش داده شود. آدمها دنبال خلاقیت هستند و تازگی چیز لذتبخشی برای آنهاست. من هم به دنبال تازگی بودم اما میخواستم بستر کارم تازه نباشد و پارادوکسی میان تازگی و کهنگی ایجاد کنم.
او درباره نخستین تجربه خود از شرکت در جشنواره هنرهای تجسمی فجر گفت: به نظر من همه روند برگزاری این جشنواره از ابتدای اعلام فراخوان دریافت آثار تا اختتامیه بسیار حرفهای بود. حسن بزرگ جشنواره نیز این بود که موضوع آزاد داشت. به نظر من یک جشنواره حرفهای باید موضوع آزاد داشته باشد تا به فردیت هنرمند احترام بگذارد. نکته دیگری که توجه مرا به خود جلب کرد این است که وقتی در جشنواره شرکت کردم بازخوردهای منفی دریافت میکردم و عدهای از من سؤال میکردند که چرا چنین کاری کردم. این مسائل برایم قابل درک نیست و احساس میکنم حضور نیافتن هنرمندان در این جشنوارهها میتواند به هنر آسیب بزند. به نظر من همانقدر که قهر هنرمندان با رویدادهای هنری بد است، جشنوارهپسند کار کردن نیز بد است و اینکه یک عده به صورت مداوم در جشنوارهها شرکت و آثاری را تولید میکنند که مطمئن باشند مطابق سلیقه آن رویداد است، به هنر ما آسیب میزند.
مهدوی افزود: هنرمند باید کار خودش را انجام دهد و اثری که مبتنی بر فردیت خودش باشد خلق کند و از هر فرصتی که بتواند کارش را ارائه دهد استفاده کند. جشنواره فجر متعلق به ما هنرمندان است نه کسی دیگر و باید از آن استفاده کنیم.