گروه تجسمی هنرآنلاین: در سالهای اخیر نشر کتابهای هنری در ایران رونق یافته و در مقایسه با یکی دو دهه گذشته میتوان گفت که کتابهای زیادی در این حوزه توسط ناشران مختلف منتشر میشود. کتب هنرهای تجسمی خود به چند بخش آثار هنرمندان، گفتوگو با هنرمندان، یا تحقیق و پژوهش در مباحث نظری هنر تقسیم میشوند که هرکدام کارآیی و مخاطبان خاص خود را دارند. در ادامه این گزارش نگاهی داریم به ۱۰ کتاب هنری که در سال ۹۹ منتشر شدند.
عکس به مثابه هنر معاصر
کتاب «عکس به مثابه هنر معاصر» نوشته شارلوت کاتن، نویسنده و کیوریتور شهیر انگلیسی، توسط کیارنگ علایی ترجمه و به همت نشر حرفه هنرمند انتشار یافت. در این کتاب به شکلهای مختلف توسعه عکاسی در هنر معاصر از ژانر پرتره تا شاخه استیجد پرداخته میشود و در خلال معرفی فشرده و متعدد مجموعههای عکاسان معاصر، از عکاسی به عنوان رسانهای مهم برای انتقال فرهنگ و تمدن یاد میشود. کتاب در ۱۸۴ صفحه، ۷ فصل و ۱ ضمیمه رنگی به موضوعاتی چون: روایت و داستانسرایی در عکاسی، چیدمانهای میکسمدیا، دستکاری در طبیعت، رویکردهای برخاسته از هنر مفهومی، کارکرد عکاسی فاین آرت در دوران معاصر و تغییر موضع عکاسی از اوایل دهه ۱۹۷۰ به این سو میپردازد. کتاب «عکس به مثابه هنر معاصر» در قطع رقعی و قیمت ۵۸ هزار تومان منتشر شده است.
امواج پستمدرن
کتاب «امواج پستمدرن» نوشته دکتر علیرضا سمیع آذر که سومین جلد از مجموعه "تاریخ هنر معاصر جهان" است در ۲۸۰ صفحه، توسط نشر نظر منتشر شد. در جلد اول تاریخ هنر معاصر جهان، نخستین چالشها در برابر هنر مدرنیستی و ظهور آوانگارد جدید تشریح شد. در جلد دوم دو جریان محوری هنر معاصر؛ هنر مفهومی و هنر مینیمالیستی، تبیین و الگووارههای نوین در آفرینش هنری معرفی شدند. کتاب حاضر خط سوم هنر معاصر را موردبحث قرار میدهد که بیش از دو جریان پیشین گستره جهانی پیدا کرده و مترادف با پستمدرنیسم شناخته میشود. فصول مختلف کتاب برآنند تا تصویری اجمالی از طوفان ایدهها و رویکردها ناشی از انفجار پستمدرنیستی در صحنه جهانی هنر را با تحلیل مشهورترین نمونهها ارائه نمایند. از مهمترین هنرمندانی که آثارشان در فصول مختلف این کتاب به تفصیل بررسی و نقد شدهاند، میتوان به روی لیکتناستاین، اندی وارهول، کلاس اولدنبرگ، دیوید هاکنی، گرهارد ریشتر، سیگمار پولکه، کریستو، دیمن هرست و آی ویوی اشاره کرد.
عناصر طراحی
کتاب «عناصر طراحی» نوشته گیل گریت هانا و ترجمه شعبانعلی قربانی، توسط مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) منتشر شد. این کتاب درسهای لازم را برای درک بهتر فرم و فضا و مبانی ارتباطات بصری طراحی سهبعدی، از منظر رووینا رید کاستلو که به مدت سی سال به تدریس عناصر طراحی و ساختار روابط بصری در دانشگاه پرات نیویورک اشتغال داشت، به خواننده میآموزد. این کتاب در هفت فصل شامل زندگینامه کاستلو، مبانی حجم، مطالعات پیشرفته در فرم، مطالعات درباره فضا، پیشرفت و توسعه، کارهای حرفهای و پروژههای دانشجویی، در ۲۷۲ صفحه به بهای ۶۹۰۰۰ تومان، به چاپ رسیده است.
سطر مستور
کتاب «سطر مستور؛ تاریخ و سبکشناسی کوفی شرقی» به قلم مهدی صحراگرد، توسط مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) با همکاری بنیاد بینالمللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) منتشر شد. صحراگرد در این پژوهش با استناد به نسخههای مختلف قرآنی به بازخوانی سنت کتابت و مصحف نگاری از سده چهارم تا هفتم هجری قمری پرداخته و پیدایش و سیر تحول و تکامل سبک کوفی شرقی را در جغرافیای ایرانِ فرهنگی تبیین و تحلیل کرده است.
هنر ایران
کتاب «هنر ایران» نوشته رابرت مرداک اسمیت، با ترجمه کیانوش معتقدی، از سوی نشر خط و طرح منتشر شد. کتاب «هنر ایران» یکی از نخستین کتابها درباره تاریخ هنر ایران است که به فارسی ترجمه و منتشر شده است. این کتاب زمانی منتشر شد که هنوز واژه یا معادلی چون «هنر اسلامی» در مطالعات هنرهای خاورمیانه و ایران در جهان شکل نگرفته بود. این اثر با عنوانی تخصصی و با هدف شناسایی و تحلیل هنر ایران در دوران حکومت ناصرالدینشاه قاجار، خارج از ایران منتشر شده است. اساس کار مرداک اسمیت در این کتاب، معرفی مجموعه آثاری بود که برای نخستین بار در غرفه ایران در موزه ساوت کنزینگتون لندن به نمایش درآمده بود.
جعل و از آنخودسازی در هنر
کتاب «جعل و از آنخودسازی در هنر» گردآوری و ترجمه چهار مقاله در خصوص این موضوع است، که وجوه فلسفی، تاریخی، حقوقی و هنری از آنخودسازی را بررسی کرده اند. این کتاب با ترجمه و گردآوری زهرا قیاسی توسط نشر آوامسرا به قیمت ۳۹۵۰۰ تومان منتشر شده است.
چشم هنرمند
کتاب «چشم هنرمند» نوشته پیتر جنی و با ترجمه آلما بهمنپور توسط نشر نظر منتشر شد. در معرفی این کتاب آمده است: « به نظر خیلی از آدم بزرگهایی که هنرمند و نقاش نیستند، طراحی کردن و نقاشی کشیدن کاری مخصوص نقاشان و هنرمندان و البته کودکان است. مجموعه دیدن را بیاموزیم مشوقی است برای تمام دوستداران طراحی، از بچههای سرکش گرفته تا بزرگترها و سالمندان دل زنده. برای همه کسانی که دلشان میخواهد رها از باید و نبایدها دوباره مداد دست بگیرند، بیان تصویری را تجربه کنند و از آن لذت ببرند.» این کتاب در ۲۰۸ صفحه و قیمت ۳۵۰۰۰ تومان منتشر شده است.
خودآموز نوشتن از هنر
کتاب «خودآموز نوشتن از هنر» نوشته گیلدا ویلیامز و با ترجمه سحر افتخار زاده، توسط نشر آوامسرا منتشر شد. هدف این کتاب آن است که راهنمایی برای مبتدیان نویسندگی در حوزه هنر ارائه دهد و شاید بتواند برای نویسندگان باتجربه نیز همچون یک دوره بازآموزی مفید عمل کند. این کتاب به دنبال آن نیست که چطور نوشتن را به مخاطب دیکته کند، بلکه با این هدف نوشتهشده که به نرمی بر آسیبها انگشت بگذارد و نشان دهد نویسندگان متبحر چگونه از آنها حذر میکنند. کتاب «خودآموز نوشتن از هنر» به قیمت ۵۴۵۰۰ تومان روانه بازار کتاب شد.
شاهزاده پاپ، اندی وارهول
کتاب « شاهزاده پاپ ، اندی وارهول» نوشته جوزف د. کتنر با ترجمه سحر دولتشاهی در ۱۸۴ صفحه و به قیمت ۵۸۰۰۰ تومان توسط نشر اورکا منتشر شد. وارهول در انقلاب هنر پاپ در سالهای اول دهه ۱۹۶۰ حضور پررنگی داشت. این انقلاب تصاویر نمایشی فرهنگ عامه و تجاری را وارد ادبیات هنر کرد. هنر پاپ با تصاویر چهرههای شناخته شده و اشیای روزمره و آشنا برای گروه بزرگی از مردم در سراسر دنیای غرب طنینانداز شد. وارهول، از بین نقاشی و چاپ قوطی های سوپ کمپبل، جعبه های بریلو، اسکناس های دلار تا پرتره های متعدد ستاره های خود مانند مرلین مونرو و الیوز پریسلی، مرزهای بین هنر بالا و فرهنگ عامه را دوباره تعریف کرد. این کتاب کشف کار اوست.
خطوط تفننی در ایران
کتاب «خطوط تفننی در ایران» نوشته تکتم رحمانی توسط انتشارات عقربه راهی بازار کتاب شد. این کتاب پژوهشی سیر تاریخی بدعتها در هنر خوشنویسی را بررسی میکند و زمینههایی که باعث شکلگیری نقاشیخط در دنیای امروز شده را معرفی کرده است. در بخشی از این کتاب آمده است: «خطاطان هنرور پس از اینکه خود را بر قلمی مسلّط دیدند، ذهن آماده و مواج آنها به سراغ قلم یا اقلام دیگر می رود و از آن پس خاطر هنرجوی خود را به فروع و خطوط تفننّی تسلّی میبخشند. این خوشنویسان گاه از سر تفنّن و ذوق و گاه به هدف ایجاد ترکیباتی بدیع و خلاقانه آثاری آفریده اند. این آثار به سبب تصرّف شخصی که در قواعد خوشنویسی آن ها شده است، در ذیل خطوط مشخص و معروف اسلامی و ایرانی نمی گنجند؛ خطوطی که جنبه تزئینی و آرایشی آن بیش از جنبه فن و هنر خوشنویسی در آن ها مطرح است، چرا که ارزش شکل ظاهری و صورت مجموعه خط بیش از خوانده شدن و رعایت قواعد خط مورد نظر بوده است.» این کتاب در ۱۲۰ صفحه به قیمت ۷۰ هزار تومان در دسترس علاقمندان هنر قرار گرفته است.