سرویس تجسمی هنرآنلاین: سیزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر برای اولین بار بخشی با عنوان «عیدی سازی» را در خود دارد که به نمایش آثار چاپ دستی از هنرمندان ایرانی و خارجی اختصاص یافته است. عیدی سازی سنتی در هنر ایران بوده و به گفته احمد وکیلی کیوریتور بخش چاپ دستی، در دورانی که هنر به‌صورت استاد و شاگردی آموخته می‌شد اساتید به مناسبت عید نوروز یک باسمه کارکرده و آن را تکثیر می‌کردند و به شاگردان خود هدیه می‌دادند. به‌این‌ترتیب کسانی که تعداد عیدی بیشتری در اختیار داشتند مشخص بود که سال‌های بیشتری در محضر استادان هنر شاگردی کرده‌اند. حال در جشنواره فجر با اختصاص دادن بخشی به آثار چاپی، یک سنت هنری دیرینه به علاقه‌مندان معرفی می‌شود.
چاپ دستی از معدود هنرهای تجسمی است که خاصیت تکثیر پذیری دارد و همین مسئله باعث ایجاد ویژگی‌های منحصربه‌فردی در آن شده است. ازجمله این ویژگی‌های موضوع تبادل آثار میان هنرمندان است، به‌این‌ترتیب که هنرمندان نسخه‌های مختلف از یک اثر خود را به چند هنرمند دیگر اهدا کرده و در مقابل، آثاری از آن هنرمندان را دریافت می‌کنند. این رویکرد سال‌ها است که در کشورهای مختلف دنیا پیگیری می‌شود و در ایران نیز چند سالی است رویدادهای مختلف با این دیدگاه شکل می‌گیرد و حتی سالانه تبادل چاپ دستی نیز برگزار می‌شود. در سیزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز نمایشگاهی از آثار چاپ دستی شکل‌گرفته است که بخشی از آن به نمایش آثار هنرمندان ایرانی و خارجی که با یکدیگر تبادل شده‌اند اختصاص دارد.
از هیلی مورفی نسخه ۴۰ از یک اثر چاپ برجسته نمایش داده شده که در آن دوایر کوچک و بزرگ متحدالمرکز، بدون استفاده از رنگ و تنها با استفاده از فشار دستگاه پرس، بر روی مقوای سفید حک شده‌اند. کریستین پتی با تکنیک سری گرافی تعدادی پرنده کوچک را در میان شبکه‌هایی مانند کندوی عسل نمایش داده و استف بوسویت با تکنیک فتو اچینگ، یک پارچه آویزان را با چروک‌ها و گیره چوبی روی آن به تصویر کشیده است.
از دوری میلر، ادیشن ۳۸ از یک اثر لیتوگرافی به نمایش درآمده است که یک گل را از نمای بسیار نزدیک نشان می‌دهد و از کارا فون رویسه یک اثر کالکوگرافی با استفاده از شیوه‌های فتواچینگ و شین کوله دیده می‌شود که یک گوشه از کادر را با تصاویری مبهم از انسان و گیاه پوشانده و خطی زرد از این منطقه بیرون آمده و روی سفیدی کاغذ امتداد یافته است.
آخیه فان‌اوربیکه به شیوه درای پوینت و شین کوله منظره‌ای از صخره‌های عظیم را به تصویر کشیده که انسانی در ابعاد کوچک روی آن دیده می‌شود و ربکا جایلز در اثری سری گرافی، سطوح بزرگ رنگارنگ را روی مقوای سفید آورده است.
نازنین عنایت با تکنیک اچینگ، فضای داخلی کارگاه چاپ را به تصویر کشیده و هاشورهای متعدد و منظم، سطوح مختلف زمین و دیوار و دستگاه‌های چاپ را نشان می‌دهند. کیمیا کاظمی ادیشن ۳۶ از اثری را نمایش داده که با تکنیک اچینگ چاپ شده است. در این اثر یک قلب را می‌بینیم که از بدن جدا شده و درون قابی زیبا قرار گرفته است تا بر ارزش و اهمیت آن تأکید شود. مائده اکبری با استفاده از چاپ لینولئوم، تصویر رنگی از تنه درختی را نمایش داده که گرچه ساقه و شاخه‌های آن قطع شده است، اما جوانه‌هایی از آن در حال روییدن است. دنیا گرجی در اثر کالکوگرافی خود از سه شیوه اچینگ، آکواتینت و لیفت گرانه استفاده کرده است و حجمی مکعب را مانند فضایی توخالی در محیطی تیره به نمایش کشیده است. فرشته فردوسی با تکنیک کالکوگرافی گروهی از آدم‌ها را نشان داده که با گیاهان ترکیب شده‌اند و هم‌زمان ویژگی‌هایی از انسان و گیاه را در خود دارند.
هنرمندان ایرانی حاضر در این بخش شامل مائده اکبری، نازنین عنایت، فرشته فردوسی، دنیا گرجی، هدیه حیدری، کیمیا کاظمی، دنیا خواجگانی، خاطره لطفی، فرحناز رحمتی، آنالی وکیلی، مینو یل سهرابی، آتوسا تقی پور، مرجان خرم گلکاران، شیدا گرجی دوز، خاطره لطفی، کیمیا کاظمی، ثریا کلبدی نژاد، مژده سوری و مریم یسلیانی هستند.
در کنار این مجموعه، آثاری از ۱۷ هنرمند شناخته‌شده و نامدار عرصه چاپ نیز به نمایش درآمده است. رسول احمدی، مهرداد خطایی، رضا هدایت، رضا بانگیز، آنالی وکیلی، پروین هانی طبایی، جمال عرب زاده، یوسف شریف کاظمی، یاسمین مردانی، الهام رادفر، مهدی حمیدی، فرحناز رحمتی، شیوا سرلک، پانته‌آ بیات مختاری، کریم بخشی، مهدی گودینی و احسان خاکسار حقانی هنرمندانی هستند که آثار آن‌ها در سیزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر قابل تماشاست.
رسول احمدی در آثاری که با تکنیک اچینگ و آکواتینت چاپ کرده است پرتره‌هایی از زنان رنجور و دردمند را به تصویر کشیده و فرحناز رحمتی به شیوه آکواتینت مناظری کوهستانی را نمایش داده است. کریم بخشی به شیوه لیفت گراند، گروهی از انسان‌ها را در شرایط مختلف نمایش داده و آدم‌ها و فضا را به شکلی ساده با خطوط نرم و منحنی به تصویر کشیده است. احسان خاکسار حقانی با چاپ لینولئوم مناظری شلوغ و پر جزییات از نگارگری‌های ایرانی را بازسازی کرده و احمد وکیلی خطوط پرقدرت طراحی‌های خود را با تکنیک درای پوینت بر روی کاغذ آورده است تا فیگورهای انسانی را در موقعیت‌های گوناگون قرار دهد.
پروین هانی طبایی با استفاده از چاپ چوب مناظری رنگین را نشان داده و جمال عرب زاده به شیوه اچینگ و آکواتینت فضای داخلی ساختمان‌ها را به تصویر کشیده است. رضا هدایت با استفاده از لینولئوم، انسان، گیاه و پرنده را در کنار هم قرار داده است و مهرداد خطایی با تکنیک اچینگ و آکواتینت فضایی تیره و تار را به وجود آورده که انسان در آن گرفتار شده است. از رضا بانگیز هم چاپ سیلک و فضای آشنای آثارش با فیگورهایی ساده یا موجودات مختلف دیده می‌شود.
در روزهای گذشته کارگاه‌های آموزشی چاپ دستی نیز توسط اساتید مختلف در بخشی از فضای نمایشگاه برگزار شد. سیزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر تا ۳۰ بهمن‌ماه در موسسه صبا برپاست.