سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه آثار فاخته شمسیان با عنوان "درخت باژگون" در گالری پروژههای آران برپاست. شمسیان در گفتوگو با هنرآنلاین با بیان اینکه در این مجموعه ترکیبی از نقاشی و چیدمان به نمایش در آمده است گفت: سه چیدمان در این نمایشگاه وجود دارد که با ترکیبی از گیاهان و حجم شکل گرفتهاند. در تابلوها نیز از تکنیک رنگ روغن یا کلاژ و ترکیب مواد استفاده کردهام.
شمسیان ادامه داد: معمولاً مجموعههای من حالت روایتگر دارند و روایتی که از دل یک مجموعه بیرون میآید در کارهای بعدی ادامه پیدا میکند. جرقه این مجموعه نیز از دل یکی از نمایشگاههای قبلی من زده شد. آن مجموعه با عنوان "اَزَخ" تحت تأثیر عکسهای خانوادگی شکل گرفته بود و کانسپت متفاوتی داشت، اما اتفاقی که در آنها افتاده بود مبنای شکلگیری آثار جدیدم است. در لغتنامه دهخدا ازخ به معنای دانههای سختی است که از بدن برمیآید اما درد ندارد، مانند زگیل. بافت گیاهی آثار من در قطعه هفتم و هشتم این مجموعه آغاز به شکل گرفتن کرد و کاراکترها کمکم با این بافت عجین شدند. در مجموعه جدید سعی کردم جهان را از زاویه دید یک گیاه ببینم و ذهنیتی که در رابطه با درد، مرگ و نیستی داریم از این منظر مورد توجه قرار گیرد.
شمسیان افزود: به بررسی این مسئله پرداختم که چقدر زیباییشناسی ما تحت تاثیر مسائلی مانند مردن و آسیب دیدن است. به عنوان مثال تصویری که از یک بدن مثله شده داریم بسیار هولناک است، اما وقتی یک گیاه قطعه قطعه شده را میبینیم چنین حسی پیدا نمیکنیم. در حالی که اجزای آنها ممکن است شبیه هم باشند. یکی از دغدغههای من این بود که اگر ما درد را حس نمیکردیم و میرا نبودیم چه اتفاقی برای این جنس زیباییشناسی میافتاد و آیا نگاه ما به اعضای بدنمان و تشریح آنها به همین شکل فعلی بود؟
این هنرمند افزود: در چیدمانهای من ریشهها و شاخههای خشک گیاهان وجود دارد و فرمهایی دیده میشود که مشخص نیست گیاه هستند یا اعضای بدن انسان. میخواستم یک نگاه پدیدارشناسانه به بدن داشته باشم و حتی دخل و تصرفی که در فرمهای فیگوراتیو کردم در همین راستا است. سعی کردم در آنچه برای ما تعریف شده است دست ببرم تا مخاطب مجبور شود دوباره آن را بشناسد. به عنوان مثال فرم دستها در کارم دگرگون شده و شما با بدنی تعریف شده مواجه نمیشوید، پس ناچارید به کشف کردن. یا در نقاشیای با نام "باغی از انسانِ نا-بوده" فرم تپه مانندی دیده میشود که مشخص نیست اعضای درهمتنیده آن امعا و احشاء آدمیزادند یا گیاه. این تلفیق در آثار دیگر هم به چشم میخورد.
شمسیان ادامه داد: کاری که در این مجموعه انجام دادم این بود که گیاه را در موضع قدرت گذاشتم و این ما هستیم که وارد قلمرو گیاهان شدهایم و آنها بر ما مسلط هستند. در چیدمانی با عنوان "بلع" دو پا را میبینیم که از میان پوسته درختی بیرون آمدهاند و اینطور به نظر میرسد که گیاه در حال بلعیدن انسان است. کانسپت من در ظاهر بسیار خشن است، اما تمام تلاش خود را کردهام که اجرایی متفاوت از آن ارائه دهم، و بیننده این صحنه را عاری از خشونت و به مثابه چیدن گلی، یا خوردن گیاهی توسط جانداری دیگر ببیند.
شمسیان با اشاره به اهمیت فضا گفت: وقتی قرار است بیننده با این فضا آشنا شود تنها حس بینایی اهمیت ندارد، بلکه شنوایی، بویایی و... نیز مهم است تا او ارتباط بیشتری با این فضا برقرار کند. به همین دلیل گیاههای زنده به چیدمانها اضافه شد و برای نمایشگاه طراحی موسیقی کردم و محمدرضا گواهی (Xerxes The Dark) یک قطعه موسیقی در سبک دارک امبینت برای این مجموعه ساخت. همچنین طراحی رایحه برای آثار انجام شده بود، اما به دلیل شیوع کرونا و استفاده همه بازدیدکنندگان نمایشگاه از ماسک، این مسئله کارآیی نداشت و از اجرای آن صرفنظر کردم. همیشه در کارهای خود به این مسائل فکر میکنم چون تمام اینها دست به دست هم میدهند که مخاطب یک درک کامل از فضا پیدا کند و در جهانی که هنرمند میسازد، قرار بگیرد.
او درباره ارتباط میان نقاشیها و چیدمانها گفت: فاصله زیادی میان چیدمانها و نقاشیها نیست و فرمهای مشترکی در آنها دیده میشود. همه اعضای این مجموعه به موازات هم پیش رفت و حتی تعدادی از آثار نقاشی و چیدمان را همزمان انجام دادم. مدت زیادی به دنبال این بودم که چیزهایی را پیدا کنم که متعلق به این فضا است و در باغها و جنگلها به دنبال ریشه خشک درختان مختلف رفتم. به دنبال چیزهایی بودم که با شیوه طراحیهایم هماهنگ باشد و پیدا کردن آنها کاری دشوار و زمانگیر بود. استفاده از ریشهها و شاخههای شکننده نیز دشوار بود و باید از متریالی روی آنها استفاده میکردم که ماندگاری بیشتری به آنها بدهد. در جریان کار نیز گاه نقاشیهایم به فرمهای گیاهی خط میداد و گاه فرم گیاهان بر روی کارهایم تاثیر میگذاشت.
نمایشگاه آثار فاخته شمسیان تا 17 بهمن در گالری پروژههای آران برپاست. علاقهمندان میتوانند به نشانی خیابان نوفللوشاتو، کوچه لولاگر، پلاک ۵، ورودی حیاط مراجعه کنند.