سرویس تجسمی هنرآنلاین: دکتر عباس اکبری، عضو هیات علمی گروه مطالعات عالی هنر دانشگاه کاشان، در هفته پژوهش به عنوان پژوهشگر نمونه کشوری در رشته هنر معرفی شد. عباس اکبری از اساتید دانشگاه است که در زمینه سفال و سرامیک فعالیت می‌کند و موفق به بازسازی سفال‌های فلزفام با روش احیا شده است. او نمایشگاه‌های گروهی و انفرادی متعددی داشته است و تاکنون ده‌ها مقاله علمی پژوهشی و چند جلد کتاب از او منتشر شده است. عمده فعالیت او در سال‌های اخیر حضور در رویدادهای بین‌المللی سرامیک بوده و در بیش از ۲۰ رویداد خارجی به نمایش آثار، برگزاری ورکشاپ و سخنرانی پرداخته است. همچنین مجموعه‌ای از آثار او اخیرا به بخش دائمی موزه ویکتوریا و آلبرت لندن راه یافته است.

اکبری در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره انتخاب خود به عنوان پژوهشگر نمونه گفت: این انتخاب در وزارت علوم و بر اساس فعالیت‌های سال‌های گذشته افراد انجام می‌شود. در رشته هنر بر اساس فعالیت‌های عملی، نمایشگاه‌ها، انواع مقالات علمی پژوهشی، علمی ترویجی و دستاوردهای خاصی که هنرمند دارد این انتخاب انجام می‌شود.

 اکبری ادامه داد: در بیست سال گذشته که در دانشگاه کاشان مشغول تدریس هستم بخش عمده کارهای پژوهشی من مربوط به تاریخ سفال و سرامیک بوده و رویکرد پژوهش تئوری- عملی داشته‌ام. ۲۰ سال پیش نخستین کتاب من که حاصل یک فعالیت پژوهشی بود با نام "تجربه ساخت کوره‌های سفال" منتشر شد. این کتاب بر اساس تجربیات خودم در دوران دانشجویی نگاشته شد، زمانی که دسترسی به کوره برای ما دشوار بود و من با توجه به تجربیاتی که در جریان کار و ساخت انواع کوره‌ها به دست آورده بودم این کتاب را منتشر کردم.

این پژوهشگر ادامه داد: بعضی از کارهای من جنبه تحقیقاتی دارد و حاصل فعالیت‌های عملی است که انجام داده‌ام. به همین دلیل کارهای من چندان شباهتی به روش‌های تحقیقاتی معمول ندارد. به این اعتقاد ندارم که پژوهش صرفاً به عنوان انجام یک کار پژوهشی صورت بگیرد و فایده خاصی نداشته باشد، بلکه به نظر من پژوهش باید کارآیی داشته باشد و به همین دلیل بسیاری از کتاب‌ها و مقالات من حاصل تجربیاتی است که خودم به دست آورده‌ام و آنها را در اختیار دیگران قرار می‌دهم. آخرین کتابی که در همین زمینه منتشر کردم مربوط به حدود دو سال پیش است که در حین مرمت خانه‌ای در کاشان، یک کوره متعلق به دوره مغول پیدا شد و من به مرمت آن پرداختم و این تجربیات را مستندنگاری کرده و منتشر کردم. این کار یکی از اسناد مهم درباره کوره‌های یافت شده در ایران است. البته در کنار این کارها، فعالیت‌های علمی پژوهشی نیز دارم که بخشی از آنها به مدت ۱۰ سال در مجله تندیس منتشر می‌شد.

او درباره شرایط پژوهش در کشور ما گفت: موضوعات پژوهشی فراوانی در ایران وجود دارد و با توجه به این که هنر دارای شاخه‌های متعددی است، آن‌قدر موضوعات بکر و دست‌نخورده داریم که چند نسل باید روی آنها کار کنند تا بتوانیم بخشی از آنها را پوشش دهیم. در کشور ما رشته پژوهش هنر وجود دارند و فارغ‌التحصیلان دکترای این رشته پژوهش‌های خوبی انجام داده‌اند، اما متاسفانه زمینه‌های ظهور آنها فراهم نیست و هیچ‌کدام منتشر نمی‌شوند، زیرا این کارها منفعت مالی ندارد و ناشران نمی‌پذیرند که روی آنها سرمایه‌گذاری کنند. به همین دلیل بسیاری از پژوهش‌های موفقی که در چند دهه اخیر انجام شده است مورد استفاده دیگران قرار نمی‌گیرند.

این هنرمند افزود: این نوع فعالیت‌ها معمولاً کارهایی شخصی و بر اساس علاقه افراد هستند و کمتر پیش می‌آید که نهادی پشتوانه یک پژوهشگر باشد و شرایطی را فراهم کند که او به کار بپردازد. تجربه شخصی خود من نیز همراه با سختی‌های زیادی بوده است و پس از سال‌ها، هم‌اکنون که کار هنری من شناخته شده است می‌توانم بخشی از درآمدهای آن را صرف پژوهش و مستند کردن فعالیت‌های خود کنم. اگرچه با توجه به گرانی کاغذ و افزایش سرسام‌آور هزینه‌های انتشار کتاب، انجام این کار بسیار دشوار است با این‌حال همچنان این مسیر را ادامه می‌دهم.

اکبری ادامه داد: تاریخ هنر ایران زمانی توسط غربی‌ها و با متدولوژی خاصی که آنها دارند نوشته می‌شد اما به نظر من آن روش تحقیق دیگر جوابگو نیست. پژوهشی که من به آن اعتقاد دارم کار در حوزه‌هایی است که روی زمین مانده و کمتر به آنها توجه شده است. به عنوان مثال بنایی که در حال تخریب است باید مورد بررسی قرار گیرد و ویژگی‌های آن ثبت و ضبط شود تا در آینده نشانه‌هایی از آن باقی بماند. پیشینیان ما همانند دکتر ایرج افشار این کار را به ما یاد داده‌اند و هم اکنون با توجه به اینکه در این دوران ابزار و تکنولوژی بهتری در اختیار داریم می‌توانیم به خوبی چنین فعالیت‌هایی را انجام دهیم.