سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه آنلاین نقاشی‌های ساوالان جماعتی با عنوان "پس از انسان" در سایت آرتیبیشن برپاست. جماعتی در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره شکل‌گیری این مجموعه گفت: این نمایشگاه در ادامه مجموعه قبلی من با عنوان "روایت گمشده" است که سال ۹۷ در گالری ساربان برگزار شد. شکل‌گیری مجموعه جدید حدود دو سال طول کشید و ۴۰ اثر با تکنیک رنگ‌روغن در این مجموعه به نمایش درآمده است. تکنیک رنگ‌روغن به خوبی پاسخگوی فضایی است که به دنبال آن هستم و ابعاد آثار نیز در این مجموعه تنوع بسیار زیادی دارد و از کارهای خیلی بزرگ تا کوچک را شامل می‌شود.
او با اشاره به اینکه شکل‌گیری این آثار حاصل دغدغه چندین ساله است گفت: در اردبیل منطقه باستانی تاریخی به عنوان "شهر یری" وجود دارد که شامل مجسمه‌هایی شبیه انسان است که از دل خاک بیرون آمده‌اند. اینها پیکره‌هایی شبیه انسان هستند که چشم و بینی دارند و قدمت آنها به حدود هفت هزار سال پیش می‌رسد. آثار من با الهام از آنها شکل گرفت و این مجسمه‌ها را به عنوان تمثیلی از قهرمانان گذشته این مرز و بوم در مجموعه قبلی خود نشان دادم.
جماعتی افزود: در مجموعه فعلی همان ایده را ادامه دادم اما آنچه این بار بیشتر به آن پرداخته شده است خود مسئله طبیعت است و با اینکه اشاره‌هایی به آن سنگ‌ها داشتم اما سعی کردم به طبیعت نزدیک‌تر شوم. البته طبیعتی که نقاشی کرده‌ام نیز از همان جنس است و حس و حال همان سنگ‌ها را دارد. تخته‌سنگ‌های قدیمی یا درختان تنومند و آسیب‌دیده‌ای که حالت اسطوره‌ای دارند در این مجموعه دیده می‌شوند. در مجموع موضوعات اسطوره‌ای و باستانی جزء دغدغه‌های من در این آثار بوده است.
او درباره میزان الهام گرفتن از طبیعت گفت: ریشه کارم در واقعیت است و نمی‌توانم بگویم آثارم فراواقع‌گرایانه بوده‌اند، اما اتمسفر و بازی رنگ و نوری که ایجاد کرده‌ام خواه‌ناخواه به فضای آخرالزمانی و رستاخیز نزدیک می‌شود. کلیت تصاویر می‌تواند فضای رمانتیک داشته باشد، اما من خیلی پایبند شیوه نقاشی کلاسیک هستم و در آثارم از تکنیک‌های کلاسیک الهام زیادی می‌گیرم. در واقع دانش طراحی و تصویری با الهاماتی از منطقه جغرافیایی من همراه شده و باعث می‌شود یک اتمسفر تصویری به وجود آید که بازنمودی از طبیعتی است که من دوست دارم نشان دهم. شاید اگر شخص دیگری در آن فضا قرار بگیرد و آن را نقاشی کند المان‌هایی کاملا متفاوت را نمایش دهد، اما رنگ و نور و لایه‌لایه کار کردن باعث می‌شود تعریف جدیدی از طبیعت ارائه دهم.
او با اشاره به عدم حضور انسان در آثارش گفت: با اینکه من نقاش فیگوراتیو هستم و تجربه زیادی در این زمینه دارم اما مسیر کارهایم به اینجا رسید که انسان از آثارم حذف شود. در ماه‌های اخیر شیوع کرونا و شرایط عجیبی که به وجود آورد نیز باعث شد که به فضای آخرالزمانی نزدیک‌تر شوم و تلاش کنم هر چیزی که نشانه‌ای از انسان در آن هست را از این مجموعه حذف کنم. در بسیاری از آثار این مجموعه گورهای باستانی یا حفره‌های تیره‌ای که مربوط به تمدن‌های کهن هستند دیده می‌شوند، اما هیچ نشانه‌ای از انسان دفن شده در آنها باقی نمانده و فقط نظام طبیعت باقی مانده است. همه اینها نشان می‌دهد که من دورانی را نقاشی می‌کنم که انسان از بین رفته است اما عناصر طبیعت همچنان سر جای خود هستند، اما ممکن است در آینده باز هم انسان حضور داشته باشد.
جماعتی با اشاره به اینکه نمایشگاه کاملا به صورت مجازی برگزار شد گفت: شرایط حال حاضر باعث شده است که به نمایشگاه‌های مجازی رو بیاوریم و در این مدت گالری‌هایی بودند که تلاش کردند این کار را پیش ببرند. این مسئله باعث شده است فرهنگی به وجود آید که به نمایشگاه‌های مجازی جذب شویم. شاید این مسئله در شرایط فعلی خوب باشد اما اینکه در آینده و پس از کرونا این شرایط ادامه پیدا می‌کند یا خیر مشخص نیست. با توجه به اینکه در عصر رسانه و اطلاعات به سر می‌بریم، فضاهای مجازی توانستند در این زمینه بسیار خوب عمل کنند و صفحات هنرمندان و گالری‌ها با تعداد مخاطبینی که داشتند باعث شدند آثار هنری مورد بازدید زیادی قرار بگیرند. اما اعتقاد دارم که همچنان به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که نمایشگاه‌های مجازی بتوانند جایگزین نمایشگاه حضوری شوند.
جماعتی افزود: به عنوان مثال نقاشی‌های من با توجه به اینکه تکنیک کلاسیک دارند و لایه‌لایه روی آنها کار می‌کنم، مخاطب از روی عکس به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند متوجه کارم شود، زیرا دوربین عکاسی تنها تا حدی می‌تواند این تصاویر را ثبت کند. از سوی دیگر یک تابلوی ۲ متری چگونه می‌تواند در یک گوشی موبایل دیده شود. به‌طور قطع تصویر واقعی در چنین وضعیتی خود را نشان نخواهد داد. ضمن اینکه هر کامپیوتر یا موبایل نیز به دلیل اختلاف کیفیت صفحه نمایش آنها ممکن است تصویر متفاوتی از یک اثر به مخاطب ارائه دهد. خریداران آثار هنری هم طبیعتاً وقتی اثر را از نزدیک نبینند تمایلی به خرید آن ندارند؛ زیرا شیوه سنتی خرید آثار هنری همچنان رایج است و اگر هم اثری را از راه دور خریداری کنند معمولاً به دلیل شناخت قبلی است که از هنرمند و شیوه کار او دارند.
این هنرمند ادامه داد: لازم است که آسیب‌شناسی برای تکمیل روند نمایشگاه‌های آنلاین و ارتقاء کیفیت آنها انجام شود. به نظر من به جای آنکه یک عکس از اثر بر روی سایت گالری‌ها قرار گیرد، بهتر آن است که تصاویر سه‌بعدی یا ویدیوهایی از زوایای مختلف تهیه شود تا دریافت بهتری از اثر برای مخاطب ایجاد کند. این موارد معمولا در موزه‌ها و گالری‌های خارجی دیده می‌شود و مخاطب می‌تواند تصاویر چندبعدی را ببیند و بر روی آنها زوم کند و جزئیات اثر را کاملاً مشاهده کند، اما در ایران هنوز چنین اقداماتی انجام نمی‌شود و با وجود پیشرفت‌هایی که در ماه‌های اخیر صورت گرفته است هنوز جای کار بسیاری وجود دارد.
گفتنی است علاقه‌مندان برای مشاهده آثار ساوالان جماعتی که با همکاری گالری ساربان و آرتیبیشن به نمایش درآمده است می‌توانند به نشانی http://arthibition.net/fa/gallery/exhibition/515 مراجعه کنند.