.سرویس تجسمی هنرآنلاین: هنر ایران در سال‌های اخیر با توجه به تحریم‌های آمریکا، اما همچنان در منطقه خاورمیانه یکه‌تازی می‌کند و بستر خود را در مبادلات هنری گسترده‌تر کرده است. "آسیا تایمز" شبکه خبری هنگ‌کنگ به تازگی در تحلیلی به بازتاب هنر ایران در عرصه جهانی و اقتصاد بین‌المللی آن در دوران تحریم‌های آمریکا پرداخته است.
در ابتدا این گزارش به برگزاری نمایشگاه "حماسه ایران" که قرار بود در اکتبر سال جاری (آبان‌ماه) در مدیر موزه ویکتوریا و آلبرت لندن برگزار شود، اشاره شده که قرار است حدود ۳۰۰ اثر ایرانی که نشانگر بخشی از تاریخ ۵۰۰۰ ساله بشری است را به نمایش بگذارد. این نمایشگاه به دلیل شیوع کرونا به فوریه 2021 (اسفند) موکول شده است.
این تحلیل سپس به تولیدات هنری ایران که در غرب بسیار مورد تحسین قرار می‌گیرد پرداخته و به گزارش گاردین در سال 2018 استناد کرده که آثار هنری ایران توانستند نیمی از درآمد حاصل از حراج ساتبی خاورمیانه در سال 2017 را به خود اختصاص دهند و به این موضوع پراخته که هنر ایران از نظر مالی از هنر سایر ملل خاورمیانه پیشی گرفته است.
برخی از جوایز بین‌المللی سینمای ایران در موزه سینما
این گزارش اشاره داشته که دانشگاه‌ها، سینماها، موسسات فرهنگی و تئاترهای جهان به طور منظم هفته‌های سینمای ایران و نمایش عمومی فیلم‌های ایرانی که برنده جوایز بین‌المللی شده‌اند را در دستور کار دارند و همچنین نمایشگاه‌های نقاشان، مجسمه‌سازان، خوشنویسان و عکاسان ایرانی به صورت مرتبط در خارج از ایران برگزار می‌شوند.
در این گزارش آمده است: "گالری‌های بسیاری در اروپا و آمریکای شمالی وجود دارند که آثار هنری ایران را به نمایش می‌گذارند و جمعیت زیادی را به خود جلب و سود قابل توجهی نیز کسب می‌کنند زیرا مخاطبان غربی ظرافت، پیچیدگی و ویژگی‌های عرفانی هنرهای ایرانی را فریبنده می‌دانند."
نویسنده این گزارش برای نمونه به گالری CAMA در لندن اشاره دارد که در سال 2018 افتتاح شده و منحصراً به عرضه هنرهای ایرانی اختصاص دارد و به طور منظم آثار هنرمندان ایرانی از جمله نقاشی، مجسمه، عکاسی، کلاژ، چاپ، تصویرگری، خوشنویسی را به نمایش می‌گذارد.
مجسمه‌ای از مجموعه "دیوار نوشته‌ها" پرویز تناولی که در حراج هنر قرن بیستم خاورمیانه ساتبیز 2020 عرضه شد
در این گزارش تحلیلی سپس به معرفی دو چهره جهانی هنر ایران، پرویز تناولی و سهراب سپهری پرداخته شده: "خلاقیت‌های پرویز تناولی، نقاش و مجسمه‌ساز مشهور ایرانی حدود 6.7 میلیون دلار در حراجی‌های بین‌المللی فروش داشته و او گران‌ترین هنرمند زنده ایران است. سهراب سپهری، نقاش و شاعر فقید ایرانی نیز یکی از پنج ستون اصلی شعر مدرن فارسی است."
آسیا تایمز، اشاره دارد که علیرغم تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده، صحنه هنری ایران چندین سال است که در خاورمیانه پیشگام بوده و شرکت هنرمندان ایرانی در نمایشگاه‌های درجه یک بین‌المللی همچنان ادامه دارد. همانگونه که ایران در سال 2019 غرفه‌ای را در دوسالانه ونیز افتتاح کرد و هنرهای چندرسانه‌ای باشکوهی توسط هنرمندان تجسمی ایران را به نمایش گذاشت و مخاطبان بین‌المللی را مسحور کرد.
غرفه جمهوری اسلامی ایران در پنجاه و هشتمین بی‌ینال ونیز
بازار هنر ایران
این شبکه خبری هنگ‌کنگی، با اشاره به وضعیت اقتصاد هنر ایران اشاره کرده: "در اواسط دهه 2000، هنر معاصر ایران در بازار جهانی رونق گرفت و در سال 2008، فرهاد مشیری نقاش ایرانی، اولین هنرمند خاورمیانه‌ای بود که موفق به فروش بیش از 1 میلیون دلار در حراج بونامز دبی شد. همچنین آثاری از مشیری که معمولاً از او به عنوان اندی وارهول خاورمیانه یاد می‌شود، بر فروش هنرهای مدرن خانه حراج کریستی لندن نیز مسلط است."
این گزارش تحلیلی به استناد از آرت‌تیکت (ArtTactic) که یک شرکت تحقیقاتی بازار هنر، مستقر در لندن است، آورده: "آرت‌تیکت در یکی از آخرین گزارش‌های خود در مورد خاورمیانه تأیید کرد که هنرمندان ایرانی در سال 2017 حدود 16.6 میلیون پوند (22 میلیون دلار) از فروش بین‌المللی هنر را به خود اختصاص داده‌اند که به طور چشمگیری با کشور مصر که در رتبه دوم قرار دارد، بهتر عمل کرده زیرا این کشور تنها 5.4 میلیون پوند درآمد کسب کرده است."
آسیا تایمز حتی به رونق اقتصاد هنر در خود ایران نیز پرداخته است: "تولیدات هنری ایرانی مخاطبان پرشور داخلی نیز دارند. در دهمین حراج تهران که در ژانویه 2019 برگزار شد، اثر مجسمه‌ساز فقید ایرانی و گردآورنده هنر مردمی و سنتی ایران، منیر فرمانفرمایان، حدود 952.381 دلار فروش رفته و یک اثر خوشنویسی حسین زنده‌رودی نیز به قیمت حدود 845 هزار دلار فروخته شده است."
دوازدهمین حراج تهران
در این گزارش اشاره شده: "از سال 2012، حراج تهران حداقل سالی یک بار برگزار شده و مشتریان آن بیشتر ساکنین تهران هستند که از جمع‌آوری نقاشی، خوشنویسی، مجسمه‌ها و سایر کارهای هنری لذت می‌برند. به گفته هما تاراجی، مسئول روابط بین‌الملل حراج تهران، ارزش نقاشی‌های فروخته شده در حراج سال 2017 بالغ بر 7 میلیون دلار بوده است."
تاثیر تحریم‌های سیاسی بر هنر ایران
این شبکه خبری هنگ‌کنگ در تحلیل خود آورده است: "با این حال، تحریم‌های ایالات متحده بر هنرهای ایران تأثیرگذار بوده است، از جمله عدم امکان انجام معاملات پولی از طریق بانک‌های ایرانی و انتقال پول از حساب‌های بانکی در خارج از این کشور، فوق‌العاده دشوار شده است. این همان چیزی است که بر بسیاری از اقدامات فرهنگی تاثیر گذاشته است. همانگونه که گالری سوئیسی AB Fine Art AG که نماینده دو نقاش ایرانی است، اعلام کرده که دیگر با هنرمندان ایرانی کار نخواهد کرد و دلیل آن را پیچیدگی‌هایی که در پرداخت هزینه برای کار آنها وجود دارد، عنوان کرده است."
همچنین این گزارش می‌افزاید: "هزینه‌های سفر و فروش آثار در خارج از کشور برای گالری‌های ایرانی، سه برابر شده و گالری‌ها و کیوریتورهای هنر ایران چاره‌ای جز چشم‌پوشی از حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی ندارند. این بدان معنی است که سود محدود و دید شدن کمتر برای هنر ایران رقم خورده است."
نمایشگاه "ایران فوتو- درون و بیرون" در انجمن فرهنگ و هنر خاورمیانه، پاریس 2019
این گزارش همچنین به تلاش‌های ادامه‌دار در جهت معرفی هنر ایران که به صورت خصوصی و فردی در جریان است، پرداخته و به نمایشگاه‌هایی همچون جشنواره تیرگان در کانادا و نمایشگاه عکس "ایران من: شش زن عکاس" که با آثار نیوشا توکلیان، گوهر دشتی، شادی قدیریان، هنگامه گلستان، ملکه نایینی و میترا تبریزیان به میزبانی گالری آرتور ام ساکلر در واشنگتن دی‌سی برپا شد، اشاره کرده است.