سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه نقاشی زهرا قیاسی با عنوان "مکان هندسی" در گالری محسن برپاست. قیاسی در گفتوگو با هنرآنلاین با بیان اینکه در این نمایشگاه منتخبی از آثار چهار مجموعه مختلف به نمایش درآمده است گفت: مجموعههای نقاشی برای من مانند یک پروژه تعریف میشوند. به این صورت که ابتدا درباره آنها تحقیق میکنم و سپس اتود میزنم و آثار را اجرا میکنم و در پایان مجموعه را میبندم و دیگر ادامه نمیدهم.
قیاسی ادامه داد: بخشی از آثار این نمایشگاه مربوط به مجموعه "کتابخانهها" است که متعلق به دورانی است که تمرکز زیادی روی ادبیات و متون کهن فارسی داشتم. بعضی از این ادبا و آثار ادبی کاملاً برای مردم آشنا هستند و بعضی از آنها چندان شناخته شده نیستند. با توجه به اینکه میخواستم به ساز و کارهای هنر در ایران پی ببرم شروع به مطالعه درباره این افراد و آثار آنها کردم. این مجموعه با مطالعه و کار بر روی آثار ابنسینا و عطار شروع شد و با افراد دیگری ادامه پیدا کرد. با توجه به اینکه دغدغه من مسئله مکان و فضا بود، به دنبال فضاهایی میرفتم که آنها در آثار خود تصویر کرده بودند و یا مکانهایی که در زندگینامهها آنها به آن اشاره شده بود مورد توجه من قرار میگرفت.
او با بیان اینکه ذهنیت تصویرسازی نداشته است، گفت: در این متون اگر توصیفی از یک مکان واقعی یا مکان لاهوتی و ناشناخته میآمد برایم راهگشا بود که روی آن کار کنم. برای شکل دادن این مجموعه سفرهای زیادی به مناطقی که آن شخص در آن زندگی کرده و یا به نوعی با آن ارتباط داشته است رفتم و در مواردی مانند شهرهای افغانستان که امکان سفر به آنها را نداشتم از عکسها الهام گرفتم. با وجود این بیشتر نقاشیهای این مجموعه دارای فضای خیالی هستند و با اینکه از تصویر و عکس واقعی استفاده کردم اما کارهایم شباهتی به اصل مکان ندارد و تنها از حس و حال آنها استفاده کردهام.
قیاسی افزود: چیزی که از آن حرف میزنم درباره نبودن کتابخانه و فقدان آن است، کتابخانهای که اصلاً وجود ندارد. کتابخانه مفاهیمی مانند جمعآوری کتابها و مطالعه کردن یا نکردن آنها را مطرح میکند. اما جنبه دیگر این مجموعه صرفاً خیالپردازی من است از یک مکان غیرممکن که میتواند در یک متن به آن اشاره شده باشد. این آثار بسیار درونگرایانه و پنجرهای رو به خودم است، نه یک بازنمایی از چیزی که در فضای بیرونی وجود دارد. در این مجموعه تاکیدم بیشتر روی شناخت شرق و خودم بوده است.
قیاسی ادامه داد: پس از این مجموعه به طراحیهایی پرداختم که راهم را به مجموعه بعدی باز کرد. نقشههایی از زمین میکشیدم که جنبه جغرافیایی نداشتند و به عنوان مثال یکی از آنها درباره شاملو و لورکا بود. همه کلماتی که در اشعار آنها اشاره به یک مکان داشت را استخراج کرده و بعد بر اساس آنها یک نقشه ترسیم کردم و ارتباطی میان دو نیمکره شرق و غرب ایجاد کردم. پس از آن به این فکر افتادم که همانگونه که غربیها به مطالعه شرق پرداختهاند من هم میتوانم کار غربشناسی را انجام دهم. بنابراین در مجموعه بعدی خود با عنوان "جانمایی" به سراغ دورهای از هنر غرب رفتم که برایم همیشه مسئله بود. در دوره رمانتیک بر اراده انسان تاکید زیادی میشد و مسئله اراده فردی اهمیت زیادی پیدا کرده بود. خیلی از مسائلی که در دوران رمانتیک مطرح شد مورد نقد قرار گرفته و همچنان برای انسان مورد سوال هستند. برای من هم این سوال وجود داشت که آیا میتوان آنها را جور دیگری دید؟
این هنرمند افزود: در مجموعه جانمایی به سراغ نقاشیهای مشهور دوره رمانتیک رفتم که این مسائل در آنها بسیار پررنگ بود. برای من موضوع اراده انسان جای سوال است و میخواستم به عنوان یک آدم قرن بیست و یکم و در شرایط امروز ایران خودم را داخل آن نقاشیها تصور کنم و بفهمم الان در آن صحنه چه چیزی میتوانم ببینم. بعضی از نقاشیهایی که بر این اساس کشیدم هیچ اشاره مستقیمی به نقاشیهای اصلی ندارد و فقط حس من از حضور در آن فضا است. نکته مشترک همه آثار این مجموعه وجود یک فضای خلاء کامل در وسط نقاشیهاست و اینجا محلی است که بیننده خودش را در آن قرار میدهد تا محیط اطراف خود را ببیند.
او با اشاره به اینکه دو مجموعه طراحی نیز در این نمایشگاه وجود دارد گفت: مجموعه "واگرایی" به بخشی از تاریخ هنر ارجاع دارد که نقاشان صرفاً درباره گیاهان یا میوهها کار میکردند. مسئله تفاوت و مرز همیشه برایم مهم بوده است و یکی از مسائلی که همیشه مورد توجهام قرار میگرفت گیاهان بیمار و دارای اختلال ژنتیکی هستند که ظاهری زشت و ترسناک دارند. من در این طراحیها این گیاهان را به تصویر کشیدم، با این ایده که چرا چیزهای استثنایی گرامی داشته نمیشوند و اغلب میخواهیم آنها را نبینیم. گیاهانی که شکل ترسناک دارند یا حیواناتی که دارای معلولیت هستند هیچوقت مورد توجه هنرمندان قرار نگرفتهاند. مجموعه دیگر با نام "مرزهای سیارهای" نیز مربوط به تغییراتی است که بشر در طبیعت ایجاد کرده و دیگر قابل برگشت نیستند. دستکاریهای ژنتیکی یا پرتوهای رادیواکتیو باعث ایجاد تغییر در گیاهان شده و من با طراحی کردن از این گیاهان سعی کردم فضایی که آنها برای زیستن ایجاد میکنند را نشان دهم.
قیاسی ادامه داد: بخش عمده کار من نوعی جست و جوی تکنیکی است اما نه به معنای این که از متریالهای مختلف استفاده کنم، بلکه در همین متریال سنتی رنگروغن جستجوی زیادی میکنم و به دنبال شیوههای مختلف بیان هستم. در طراحیها میخواستم روش سنتی نقوش گیاهشناسی را پیاده کنم. در نقاشیهایی که از دوره رمانتیک الهام گرفتم نیز مشخصاً از تکنیک و پالت رنگ آنها ایده گرفتم و میخواستم مانند آنها کار کنم.
نمایشگاه نقاشی زهرا قیاسی تا 12 آذر در گالری محسن به نشانی ظفر، خیابان ناجی، خیابان فرزان، کوچه نوربخش، بلوار مینای شرقی، پلاک 42 برپاست.