سرویس تجسمی هنرآنلاین: مریم کاظمی سوادکوهی دومین بانوی جهان اسلام است که کتابت کامل قرآن مجید را انجام داده و تنها بانوی کاتب کل قرآن است که به شیوه مطلا با خط نسخ کلام وحی را نگارش کرده است. کاظمی در گفتوگو با هنرآنلاین در واکنش به اقدام کشورهای عربی و ترکیه برای ثبت خوشنویسی اسلامی در فهرست میراث ناملموس یونسکو گفت: طبیعتاً کمکاری از جانب مسئولین ما بوده است که باعث شده این کشورها بدون در نظر گرفتن ایران، اقدام به ثبت خوشنویسی اسلامی کنند. کشورهای عربی تاریخ کهنی در این زمینه دارند اما همه تاریخ خوشنویسی ترکیه به 500 سال نمیرسد. حال کمکاری مسئولین باعث شده است ما از قافله عقب بمانیم درحالیکه آنها باید زودتر اقدام میکردند تا تاریخ خوشنویسی ما به ثبت جهانی برسد.
کاظمی ادامه داد: در شرایطی که چنین اقدامی در کشور ما انجام نمیشود کشورهای دیگری که بیشتر به فکر فرهنگ و تمدن خود هستند، شرایط را مناسب میبینند تا برای ثبت دستاوردهای خود اقدام کنند. ایرانیها از قرنها پیش در زمینه هنر پیشتاز بودند و خوشنویسی نیز گل سرسبد هنرهای ایرانی بوده است. خوشنویسی به دلیل ارتباط بیشتری که با عوالم معنوی دارد در کشور ما جایگاه مهمی به دست آورد و حتی در طول قرنها خوشنویسان و کاتبان قرآن در ایران نزدیکترین فرد به پادشاهان بودند و از جانب آنها حمایت میشدند، اما هرچه جلوتر آمدیم این حمایتها کمتر شد تا اینکه در چند دهه اخیر حمایتی وجود نداشت.
او با بیان اینکه احمد نیریزی بنیانگذار خط نسخ ایرانی است و زحمات زیادی برای این خط کشید که باعث شد هنرمندان فراوانی از او تبعیت کنند، افزود: بهترین نمونههای خطوط نسخ، تعلیق، نستعلیق و شکستهنستعلیق متعلق به ایران است و کشور ما از همه کشورهای دیگر پیشروتر است. اما در کشور خودمان هیچ اهمیتی به این مسئله داده نشد و کمکاری مسئولین باعث شد جایگاهی که هنر خوشنویسی ما باید در جهان داشته باشد را به دست نیاوریم.
کاظمی ادامه داد: در تمام این سالها اگر هنرمندی در کشورهای دیگر شناخته شده و جایگاهی پیدا کرده است به دلیل تلاشهای شخصی او بوده و هیچ اقدامی از سوی مسئولین برای معرفی جهانی هنرمندان و خوشنویسی ما صورت نگرفته است. خوشنویسان ایرانی در رقابتهای جهانی خوش درخشیدهاند و بارها شاهد بودیم که در نمایشگاههایشان در کشوری مانند ترکیه جمعی از مسئولین آنها حضور پیدا میکنند در صورتی که این اتفاق در ایران رخ نمیدهد. این شرایط باعث میشود که هنرمندان ما آثار خود را به کشورهای دیگر ببرند.
او با اشاره به اینکه بزرگترین مشکل ما اهمیت ندادن مسئولین به میراث فرهنگی کشور است، ادامه داد: اگر هنرمندان از جانب مسئولین حمایت شوند هرگز اجازه نمیدهند اثر آنها از کشور خارج شود. اما هنرمندی که دغدغه تمدن و فرهنگ کشورش را دارد مورد حمایت مسئولین قرار نمیگیرد درحالیکه او هم باید زندگی را بگذراند و نیاز به حداقل امکانات رفاهی دارد. هنرمندان علیرغم اینکه میخواهند اثری جاودانه را در کارنامه خود ثبت کنند گوشه چشمی هم به مسئولین دارند که از آنها قدردانی شود اما چنین اتفاقی در کشورمان رخ نمیدهد و نتیجه آن میشود که آثار هنرمندان یا گنجینههای تاریخی مانند قرآنهای کهن از کشور خارج شده و به حراجهای بینالمللی راه پیدا میکنند. طبیعی است که در چنین شرایطی کشورهای دیگر فرصت پیدا میکنند که قد علم کنند.
این خوشنویس افزود: سال گذشته من با تلاش فراوان کتابت قرآن را انجام دادم و قطعاً دلم میخواهد اثرم در ایران بماند و باعث افتخار من و کشورم باشد. اما این موضوع برای مسئولین هیچ اهمیتی ندارد و کاری که انجام دادم مورد توجه هیچکدام از آنها قرار نگرفت. چرا باید فردی از یک کشور عربی رقم بالایی برای این اثر پیشنهاد دهد اما در کشور خودمان کسی به آن توجهی نکند. پس نباید تعجب کرد که کشورهای عربی و ترکیه در زمینه خوشنویسی عرضاندام کنند و باید به آنها حق داد که از این شرایط استفاده کنند.