سرویس تجسمی هنرآنلاین: راهآهن جمهوری اسلامی ایران به منظور گرامیداشت یاد و خاطره شهدا و ایثارگران گرانقدر هشت سال دفاع مقدس و به ویژه شهدای راهآهن، مسابقه طراحی لوح و بنای یادبود شهدا و ایثارگران را با دعوت از صاحبنظران و هنرمندان برگزار میکند. فریده تطهیری مقدم، هنرمند سفالگر و مجسمهساز در خصوص برگزاری این مسابقه و تأثیر آن در جامعه و تجدید دوباره فرهنگ ایثار و شهادت گفت: در همه جای دنیا یادمانهایی برای تجلیل و تجدید دوباره آرمانها و ارزشهای مهم در جامعه پیشبینی میشود. برگزاری این مسابقه نیز یکی از آنها است و قطعاً با هدفی معین و درخور آغاز به کار کرده است.
او افزود: در روزگار کنونی یکی از نکات مهم برای ماندگاری اثر هنری، بهویژه زمانی که آن اثر هنری یک یادبود و یا بنا است، باید توجه کرد که این اثر مانند پوستر نیست که صرفا یک خبر بدهد، پس نباید نگاه لحظهای به آن داشت. ارزش طراحی یادمان به این است که در طول زمان بتواند دوام بیاورد و ارزش انسانهایی که بنابر دلایلی جان خود را فدا کردهاند را بیان کند.
مقدم با بیان اینکه اندیشه تجلیل از شهدا و ایثارگران دوران جنگ و دفاع مقدس باید در قالبی خاص و مطابق با این فرهنگ، نمود پیدا کند، اظهار کرد: این یک اندیشه است و وقتی اندیشه میخواهد در قالب هنر نمود پیدا کند، باید قدری فراتر از زمان باشد و در طول زمان دارای جایگاهی باشد که ماندگار بماند و بهعنوان یک اثر هنری قابل تعمق باشد. در تولید چنین آثاری ایدههای شعاری و نخستین چیزهایی که به ذهن خطور میکند، یقیناً ماندگارترین نیست. اینکه این هدف در چه قالب هنری بتواند تاثیرگذار باشد و در طول زمان بهعنوان یک یادمان ماندگار بماند، نکته مهمی است که سفارشدهنده، مسئول طرح و البته آفریننده اثر باید در نظر داشته باشند تا پدیدهای فرازمانیتر از لحظه به وجود بیاورند.
او درباره رویکردهای فرهنگی و هنری لازم برای تولید و اجرای چنین آثاری در خصوص فرهنگ ایثار و شهادت خاطرنشان کرد: تصور من این است که وقتی اندیشه، آرمان و فرهنگ ایثار و شهادت میخواهد در قالب یک هنر طلوع کند، باید به سمبلهای شناختهشده آن توجه کرد تا در زمان حال اعتبار بیشتری برای ماندگاری داشته باشد. مسئله بعدی نیز خلاقیت آفرینش است؛ چراکه این اثر برای اشخاصی هدفگذاری میشود که فداکاری کردند و به شهادت رسیدند و این مسئله تأثیر بالا و ارزش متعالی این افراد را در ذهن مردم بیش از پیش نمایان میکند.
مقدم در خصوص تأثیر این اقدام فرهنگی شرکت راهآهن گفت: حرکتهای فرهنگی یک اثر کوتاهمدت و یک اثر درازمدت دارند. باید این اقدام فرهنگی فاکتورهایی داشته باشد که هدف از انجام آن را مشخص کند؛ آیا برگزارکنندگان آن به دنبال ایجاد و افزایش روحیه سلحشوری در جامعه هستند و یا اینکه میخواهند صرفا آرمانهای ایثار و شهادت را در جامعه نمایان کنند؟ پس از تعیین هدف، اولویتگذاری انجام میشود تا اقدامات اصلی به دنبال آن انجام شوند و نتیجه مثبت صورت بگیرد.
این مجسمهساز ادامه داد: البته قطعاً اجرا و انجام چنین فعالیتهایی باید زیر نظر نگاه فکور خالقان آثار باشد تا از قالب شعار خارج شده و به عمق برسد و نتیجه قطعی و اصلی خود را در پی داشته باشد. انجام این کارها، بیانگر تاثیرگذاری فرهنگ تجلیل و ارزش به انسانهایی است که برای جامعه و آرمانهایشان فدا شدند، پس باید کاری درخور شأن و جایگاه آنها صورت بگیرد و شرکت راهآهن نیز قطعاً برای رسیدن به این مهم راهکارهایی درست و بهجا سنجیده است.
مقدم افزود: ایده برگزاری مسابقه خوب و تاثیرگذار است اما اگر صرفا در حد یک مسابقه گذرا و بدون اندیشیدن تمهیدات لازم و یا به قولی چکشکاریهای اساسی باشد و تعدادی اثر بدون تعمق به وجود آید، این مسابقه دیگر جزء کارهای تاثیرگذار و خاص نخواهد بود؛ بلکه جزء ده یا صد کار شعاری است که صرفا انجام میشود و تأثیر آن هم در حد یک شعار است.
او در پایان گفت: راهآهن جزء اولین وسایل حمل و نقلی است که با هدفی خاص و تاثیرگذار تاسیس شد و بهعنوان امنترین وسایل حملونقل در جامعه مطرح است؛ اما بهعنوان کشوری با ظرفیتهای فرهنگی قوی سرمایهگذاری و مالی باید از این ظرفیت بیشتر استفاده کنیم تا در تولیدات فرهنگی موثرتر باشد؛ اما نتوانستهایم ظرفیتهای موجود راهآهن را برجستهتر کنیم و اگر بیشتر به این موضوع توجه شود، قطعاً تاثیرگذارتر است.