سرویس تجسمی هنرآنلاین: نخستین نشست خبری یازدهمین دوسالانه ملی سرامیک، دوشنبه 9 تیرماه 99 در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد. در این نشست هادی مظفری مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی و رئیس شورای سیاست‌گذاری دوسالانه سرامیک، هیربد همت‌آزاد رئیس هیئت‌مدیره انجمن هنرمندان سفالگر و دبیر یازدهمین دوسالانه سرامیک، فرزاد فرجی و منیژه آرمین اعضای شورای سیاست‌گذاری، کوروش آریش دبیر اجرایی و آرزو زرگر دبیر کمیته پژوهش دوسالانه حضور داشتند.
در آغاز این نشست هادی مظفری گفت: از ابتدای شروع فعالیت در مرکز تجسمی یکی از درخواست‌های مهمی که از جامعه تجسمی می‌شنیدم برگزاری دوسالانه‌ها بود و من هم قول دادم که برای برگزاری این رویدادها همیشه آمادگی وجود دارد، اما برگزاری دوسالانه‌های تجسمی منوط به این است که آمادگی برگزاری آن در انجمن‌های هنری وجود داشته باشد. پیش از این صحبت‌هایی وجود داشت مبنی بر اینکه وزارت ارشاد پولی برای برگزاری دوسالانه‌ها پرداخت نمی‌کند یا اینکه دوسالانه‌ها تعلیق شده‌اند تا جشنواره تجسمی فجر برگزار شود. اما واقعیت این است که بخشی از برگزاری دوسالانه‌ها به خواست و اراده انجمن‌های هنری برمی‌گردد، زیرا باور ما این است که دولت نباید در این زمینه دخالت کند و نهادهای رسمی باید کار را به نهادهای هنری واگذار کنند.
مظفری ادامه داد: وقتی دلایل تعویق در برگزاری دوسالانه‌ها را بررسی کردیم متوجه شدیم که بخشی از آن به خاطر تغییرات سریع هیئت‌مدیره انجمن‌هاست که هر دو سال اتفاق می‌افتد و عملا زمان کافی برای برنامه‌ریزی و برگزاری دوسالانه وجود ندارد.
او با اشاره به اینکه در سال ۹۹ دو دوسالانه مجسمه‌سازی و سرامیک برگزار خواهد شد گفت افزود: امیدواریم با کاهش شیوع بیماری کرونا این رویدادها به موقع برگزار شوند. همچنین جلساتی در انجمن‌های عکاسان و نقاشان داشته‌ایم و این انجمن‌ها درخواست دادند که دوسالانه‌های عکاسی و نقاشی را در سال ۱۴۰۰ برگزار کنند. امیدوارم روند برگزاری دوسالانه‌ها که مدتی تعلیق شده بود دوباره جریانی منظم پیدا کند و هر سال شاهد برگزاری دو دوسالانه باشیم.
مظفری با بیان اینکه دوسالانه‌ها جایی برای تمام خانواده یک رشته هنری هستند، نه فقط بخشی از آن یا اعضای انجمن، افزود: انجمن سفال و سرامیک از منظم‌ترین انجمن‌هایی است که دیده‌ام و با وجود این که اعضای آن محدود است برنامه‌های با کیفیت و خوبی برگزار می‌کند. اداره کل هنرهای تجسمی از دوسالانه‌هایی که توسط انجمن‌ها برگزار می‌شود و تمام بخش‌های هنری آن رشته را در برمی‌گیرد حمایت می‌کند.
او درباره خرید آثار هنری دوسالانه گفت: برای خرید آثار دوسالانه هم‌اکنون اعتبار یا برنامه پیش‌بینی شده‌ای وجود ندارد و با توجه به اینکه در شرایط سختی به سر می‌بریم، دست ما برای تعیین بودجه باز نیست. اما پس از برگزاری نمایشگاه تلاش خواهیم کرد خریداران حقیقی یا حقوقی را برای حمایت از هنرمندان دعوت کنیم و همچنین مرکز تجسمی تلاش می‌کند خریدهایی از این دوسالانه انجام دهد زیرا هدف ما حمایت از اهالی فرهنگ و هنر است.
مظفری افزود: این واقعیت وجود دارد که امروز جامعه ما هم به لحاظ بهبود فضای اجتماعی نیاز به رویدادهای فرهنگی و هنری دارد و هم اینکه بعد از یک دوره طولانی خانه‌نشینی و افزایش آفرینش‌های هنری به فرصت‌هایی برای عرضه این آثار نیازمندیم. ما سالی سخت اما پر از رویدادهایی در حوزه تجسمی در پیش خواهیم داشت.
در ادامه این جلسه هیربد همت آزاد گفت: یازدهمین دوسالانه سرامیک در شرایطی شکل گرفته است که تنگناهای اقتصادی حاصل از تحریم‌ها و شیوع کرونا شرایط بسیار دشواری برای هنرمندان و مخاطبان آنها ایجاد کرده است. اجرای یک دوسالانه در حد استاندارد در شرایط اقتصاد انقباضی بسیار مشکل است. برنامه‌ریزی و اجرای این دوسالانه جز با عزم جدی میان هنرمندان و همچنین ارتباط میان هنرمندان و مدیران میسر نبود. بااین‌حال برگزاری دوسالانه در این شرایط دشوار علاوه بر دستاوردهای هنری که دارد باعث ایجاد شور و نشاط و پویایی در میان هنرمندان و مخاطبان آنها می‌شود.
همت آزاد درباره همکاری با اسپانسرها برای برگزاری دوسالانه گفت: صحبت‌های گسترده‌ای با اسپانسرهای خصوصی صورت گرفت اما با شروع کرونا و آسیب‌های اقتصادی ناشی از آن که بر روی وضعیت کارخانه‌ها به شدت تاثیرگذار بود، بسیاری از کسانی که اعلام آمادگی کرده بودند نتوانستند در این رویداد حضور پیدا کنند. البته همچنان بعضی از اسپانسرها حاضر به همکاری با دوسالانه هستند اما شرایطی دارند که احساس می‌کنیم منزلت دوسالانه را پایین می‌آورد و به همین دلیل ترجیح می‌دهیم شرایط اقتصاد انقباضی را بپذیریم.
دبیر دوسالانه سرامیک با اشاره به اینکه این رویداد در دو بخش فراخوان و مدعو برگزار می‌شود گفت: هر کدام از این دو بخش کارکردها و تاثیرات خود را در دوسالانه خواهند داشت. در بخش فراخوان یک شورای انتخاب آثار شامل شش نفر خواهیم داشت که در دو مرحله آثار را پذیرش می‌کند و پس از آن چهار داور به انتخاب نهایی می‌پردازند. در نهایت سه نفر برگزیده بدون رتبه‌بندی معرفی می‌شوند که هرکدام جایزه ۲۰ میلیون تومانی را دریافت می‌کنند و دو نفر را هم به عنوان برگزیده معرفی خواهیم کرد.
او ادامه داد: بهزاد اژدری، مجید ضیایی، محمود محرومی، مجتبی قربانی شاه کوچکی، بیتا فیاضی و نفیسه خلج انتخاب آثار دوسالانه را بر عهده دارند و داوری نهایی بر عهده بهزاد اژدری، مجید ضیایی، حمید سوری و ژان کافمن از هنرمندان برجسته طراحی عرصه سرامیک از فرانسه است.
عبادرضا اسلامی کولایی، رئیس فرهنگسرای نیاوران نیز در بخشی از این نشست گفت: با توجه به اینکه فرهنگسرای نیاوران یک رویکرد بین‌المللی پیدا کرده است می‌تواند پایگاه خوبی برای ارائه آثار هنرمندان باشد. زمانی که اشتیاق و همت برگزارکنندگان دوسالانه سرامیک را دیدم این اشتیاق در من هم ایجاد شد و از آنها خواستم فرهنگسرای نیاوران را به عنوان پایگاه این رویداد در نظر بگیرند و اگر مهمان خارجی در این دوسالانه حضور داشته باشد میزبان آنها برای برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی خواهیم بود.
منیژه آرمین نیز درباره رویکرد یازدهمین دوسالانه سرامیک گفت: کلمه "خودکاوی" بسیار بحث‌برانگیز است و ابتدا به نظر می‌آید که به مسئله فردگرایی اشاره دارد و هنرمند را به سمت فردگرایی سوق می‌دهد، درحالی‌که "خود" دارای معانی چندبعدی است و هنرمند را به بازگشت به خویشتن دعوت می‌کند. خود به معنی فرد هنرمند نیست، بلکه من اجتماعی، سیاسی و تاریخی او را به همراه دارد. آنچه در دوسالانه سرامیک مطرح است این است که این ابعاد در هنرمند درونی شود و به شکل ویژگی‌های خاص هر هنرمند بروز پیدا کند.
پس از آن فرزاد فرجی با بیان اینکه دوسالانه‌ها آخرین دستاوردهای جامعه هنری مرتبط با خود را ارائه می‌کنند گفت: آخرین دوسالانه سفال و سرامیک سال ۹۰ برگزار شد و اگر این فاصله ۹ ساله را در حوزه سرامیک بررسی کنیم با نگاه‌ها و رویکردهای جدیدی روبرو هستیم که هر کدام قابل بررسی و نقد است. بنابراین در این دوسالانه تلاش کردیم عنوان را به شکلی ببینیم که تمام نگاه‌ها و جریان‌هایی که دوستان سرامیست به شکل فردی یا جمعی در آن مشغول فعالیت هستند را در بر بگیرد.
فرجی با بیان اینکه "خودکاری" رویکرد روانشناسانه و بسیار گسترده دارد، افزود: تعداد کسانی که با نگاه هنرمندانه از متریال سرامیک برای خلق اثر هنری استفاده می‌کنند محدود است اما نگاه‌ها بسیار گسترده است و موضوع خودکاوی کمک می‌کند این رویکردها به خوبی دیده شود.
او با اشاره به حذف عنوان سفال از نام دوسالانه و محدود شدن به عنوان سرامیک گفت: گفتگوهای فراوانی در این زمینه وجود دارد و مسائلی مانند تفاوت در پخت، رنگ بدنه یا کاربردی بودن و نبودن محصولات را به عنوان تمایز سفال با سرامیک مطرح می‌کنند. در آخرین جلسه‌ای که در فرهنگستان هنر در این زمینه برگزار کردیم قرار بر این شد که تمام فعالیت‌های این حوزه به عنوان سرامیک محدود شود زیرا در حوزه بین‌المللی هم تمام فعالیت‌ها به عنوان سرامیک شناخته می‌شوند. از سوی دیگر عده‌ای عقیده دارند که سرامیک به مجسمه نزدیک می‌شود. این متریال به واسطه ویژگی‌های خاصی که دارد به هنرمند این امکان را می‌دهد که بر اساس نیاز خود بهره لازم را از آن ببرد و می‌تواند رفتارهای متفاوت مجسمه‌سازانه، نقاشانه و... را با آن ارائه کند.
در ادامه این جلسه آرزو زرگر دبیر کمیته پژوهش دوسالانه گفت: گروه پژوهش تلاش می‌کند با برنامه‌هایی که تدوین کرده است رخوت به وجود آمده در این دوران را از هنرمندان بگیرد. در زمان برگزاری دوسالانه جلسات و سخنرانی‌هایی از کسانی که در حوزه پژوهش هنر فعال هستند خواهیم داشت و موضوعات مختلفی برای آن در نظر گرفته شده است. اما پیش از آن و تا قبل از افتتاحیه نمایشگاه گفت‌وگوهایی در فضای مجازی و همچنین نگاهی به آتلیه هنرمندان خواهیم داشت و می‌خواهیم حس و حالی که هنرمند در زمان کار کردن دارد را در فضای مجازی در معرض دید مخاطبان قرار دهیم.
در پایان این نشست هیربد همت آزاد گفت: مهمترین هدف این دوسالانه ایجاد گفتگوی بینارشته‌ای است، بنابراین از همه هنرمندان رشته‌های تجسمی دعوت می‌شود که ایده خود را با زبان سرامیک ارائه کرده و در دوسالانه سرامیک عرضه کنند.
این نشست با رونمایی از پوستر دوسالانه با طراحی فربد تعالی همراه بود که در آن المان‌هایی از میدان آزادی به نشانه هویت ملی ایرانیان دیده می‌شود.
یازدهمین دوسالانه سرامیک از ۹ آبان به مدت یک ماه در فرهنگسرای نیاوران برگزار می‌شود.