سرویس تجسمی هنرآنلاین: حبیب صادقی، نقاش و استاد دانشگاه در گفتوگو با هنرآنلاین درباره گذران روزگار قرنطینه گفت: این فرصت دو ماه و نیمهای که به وجود آمد و دانشگاهها تعطیل بود، فرصتی برای بازشناسی و بازخوانی خودم به وجود آورد. با توجه به اینکه بیشترین وقت من در محیطهای اداری، اجتماعی و آموزشی میگذرد، این تعطیلات فرصتی بود تا به کانون خانواده نزدیکتر شوم و درعینحال به فعالیتهای هنری و شخصی خود بیشتر بپردازم. جدا از غمی که به دلیل از دست دادن هموطنانمان و شرایط دشوار زندگی آنها به وجود آمده است، این تعطیلات برکتهایی نیز با خود داشت و توانستم زمانهای پریشان و معلقی که وجود دارد را منسجم کرده و فرصت کافی برای سر و سامان دادن به کارها فراهم کنم.
کاریکاتوریست روزنامه اطلاعات ادامه داد: در شرایط فعلی هنرمندان دچار افسردگی نشدند بلکه همچنان کار میکنند و خلاقیتهای خود را بروز میدهند. من هم در این مدت طراحیهای زیادی کردم و اتودهای فراوانی برای نمایشگاههای بعدی خود زدم. همچنین با خواندن هر روزه اخبار در جریان مسائل روز دنیا قرار گرفتم و طرحهایی مفصل و کامل برای روزنامه اطلاعات تهیه کردم. علاوه بر اینها ۱۰ کاریکاتور با موضوع کرونا برای مسابقه جهانی کاریکاتور علیه کرونا طراحی کردم. از سوی دیگر کار پژوهشی و ساختارشناسی آثار خودم از مهمترین کارهایی بود که در این مدت به ثمر رسید. همچنین برای کلاسهای کارشناسی ارشد و دکترا در دو دانشگاه درس گفتارهایی را آماده کردم که در کلاسهای آنلاین و یا بهصورت فایلهای ضبط شده در اختیار دانشجویان قرار دادم.
صادقی با اشاره به ویژگیهای آموزش مجازی گفت: کلاسها برای دانشجویان بسیار جالب بود زیرا کلاس ۵۰ دقیقهای را به یک ساعت و نیم افزایش دادم و مقدار زیادی عکس و مطلب با کیفیت بالا در این دوره ارائه کردم. با اینحال زیرساختهای برگزاری کلاسهای آنلاین اصلا مناسب نبود و سیستمهای برقراری ارتباط مشکلات زیادی داشت. امروزه در عصر دیجیتال زندگی میکنیم و در این دوران دیگر نیازی به نابودی جنگلها برای ساخت کتاب نیست، بنابراین بسیاری از آموزشها را میتوان به فضای آنلاین منتقل کرد. در کشورهای خارجی این کارها تجربه شده است و ما هم باید در سیستم آموزشی خود به دانش آموزان و اساتید امکانات بیشتری بدهیم تا بتوانند با کیفیت مناسب کلاسهای مجازی را برگزار کنند.
او با اشاره به تاثیرات شیوع کرونا بر دنیای هنر گفت: دوران پس از کرونا عصر جدیدی است که نمادشناسی و نحوه درنگ و نگرش در آن متفاوت است. به نظر من نوزایی تمدن بشری پس از کرونا صورت میگیرد و در این زمان انسان تصمیم میگیرد که با نگرانی و ترس زندگی کند یا این موارد را تبدیل به فرصتی برای بازشناسی خود کند. هنر تجسمی ما نیز به دلیل استعداد زیادی که دارد پس از کرونا دارای گستره وسیعی خواهد بود و من با توجه به آنچه که دیدهام، قلبا مطمئن هستم که در جهان پس از کرونا هنرمندان ایرانی در پدیدارشناسی، بیان و زبان نو، با عظمت و عزت و کیفیت جامعتری در جهان حضور پیدا میکنند. امیدوارم مدیران و مسئولان نهادهای فرهنگی از این بارقهها مراقبت کنند و سند چشمانداز را بر این اساس تبیین کنند. باید پیشرفت بیشتری در اقتصاد هنر به وجود آید، فرصت بیشتری برای حراجیها فراهم شود و هنرمندان از نظر اقتصادی شرایط بهتری داشته باشند زیرا مطمئن هستم که اتفاق بزرگی در اندیشه خلاق هنرمندان معاصر ایران در حال رخ دادن است.
صادقی درباره امکان تعریف مشاغل هنری گفت: به نظرم هنرمند شوق دارد، نه شغل. ساحت پدیدارشناسانه و جهان هنرمند چیزی جدا از کسبوکار است. جامعه و فرهنگ ما باید هنرمندان را به عنوان روشنفکران و تحلیلگرانی که حیات و هستیشناسی جدید را در جهان پیشبینی کرده و جهان جدید را رصد میکنند، بشناسد. هنرمند تجسمی به انسان توجه میکند، بنابراین پیشقراول بودن هنرمند را نمیتوان نادیده گرفت، همانند آنچه لئوناردو داوینچی در طرحهای خود به تصویر کشید و قرنها بعد به واقعیت پیوست. انسانی که با شوق جهان را نگاه میکند، ساعت و احترام او جزء ویژگیهایی است که باید به آن توجه شود.
او با اشاره به کمبود بودجه هنر در ایران گفت: ردیفهای اقتصادی حوزه فرهنگ محدود است و از آن مقدار هم بخشی صرف برگزاری رویدادها و نگهداری امکانات روزمره میشود. اما اندیشه هنرمند یک گنجینه بزرگ از جواهر است که باید به آن توجه کنیم. همانطور که تابلوی گلهای آفتابگردان ونسان ونگوگ پشتوانه یکی از بزرگترین بانکهای ژاپن است، اگر بتوانیم اقتصاد هنر را از طریق تعامل، ژرفنگری، احترام به ساحت هنرمند و احترام به سرمایهگذار هنر دنبال کنیم، با یک مدیریت خوب فرهنگی که دلسوزانه کار میکنند میتوان پیشرفتی در این حوزه به وجود آورد.
صادقی افزود: هم اکنون در ایران حراجیهای اندکی برگزار میشود که کارهای بسیار بزرگی انجام میدهند، اما باید این فعالیتها در حوزه اقتصاد هنر را وسیعتر کرد. یافتن نبض اقتصاد هنر و کشف زوایای جدید باید مدام انجام شود و اقتصاد هنر را به سمت بازسازی ببریم و فرصت را برای هنرمندان بیشتری فراهم کنیم.
او درباره مشکلات اقتصادی هنرمندان در زمان شیوع کرونا گفت: بیمه بیکاری موضوعی است که در همه جای دنیا وجود دارد و امیدوارم ردیفهای جدیدی در برنامهریزی سالیانه کشور وجود داشته باشد که این مشکلات برای اهالی هنر و ادبیات حل شود و مشکلات معیشتی از جلوی پای آنها برداشته شود. قطعاً لطف خدا شامل حال هنرمندان، به عنوان کاشفان وحیانی هست و امیدوارم هنرمندان در پناه مهر ایزدی بتوانند مشکلات خود را حل کنند.
صادقی ادامه داد: مدیران و دولتمندانی که هم اکنون در حوزه هنر مشغول کار هستند به هنرمندان و مشکلات آنها وقوف دارند و انسانهای دردمند و دلسوزی هستند. باید یک کارگروه جدی توسط وزارت ارشاد یا معاونت هنری ایجاد شود تا بتواند این بودجه را درست توزیع کند. این دغدغهمندی جزء ارکان اصلی دوران انقلاب است و مدیران در حوزه فرهنگ باید معاصر بودن و خلاقیت هنرمندان ایرانی را به رخ دنیا بکشند.
این هنرمند افزود: امیدوارم بتوانیم ردیف بودجه جدیدی برای هنر پیدا کنیم و درعینحال شرایط بهگونهای باشد که هنرمند وابستگی به نهادها را فراموش کند و با شجاعت، جدیت و نقد روزآمد، باورهای خود را تمیز دهد و حقیقت را روایت کند. یقین دارم هنرمندانی که با سفارش از درون و خویشتنفرما کار میکنند در پیشگاه تاریخ و مردم جاودانه میشوند.
او با اشاره به اینکه در کشور ما رشد اقتصاد هنر تناسبی با افزایش نیروی انسانی هنر ندارد، گفت: بخش اعظم سازمانها و نهادهای ما یک بخش با نام فرهنگی دارند و ردیف بودجهای هم برای داشتن آثار هنری در نظر گرفتهاند، بااینحال در این زمینه اقدامی انجام نمیدهند. از سوی دیگر بسیاری از بانکها گنجینه هنری دارند که پشتوانه مهمی برای آنها محسوب میشود. در چنین مواردی بسیار مهم است که هنر وسیلهای برای سوءاستفاده عدهای نشود. با یک رفتار تعاملی و کار پژوهشی میتوان قیمت اصلی اثر هنرمند را به دست آورد و این همه سرمایه پراکنده که در اقتصاد ما وجود دارد را جذب هنر کرد.
صادقی ادامه داد: اگر بتوانیم به مجموعهدارها کمک کنیم و رفتار با احترام برای آنها ایجاد کنیم، بحث اقتصاد هنر خود به خود حل میشود. اما رسیدن به این مرحله خود به چندین سمینار برای مدیران و هنرمندان نیاز دارد تا آنها بتوانند این فرصتها را شناسایی کنند، آنوقت امکان داریم از طریق خرید و فروش آثار هنری اقتصاد کشور را اداره کنیم. جامعه هدف ما باید گسترده باشد. باید فراگیر و جامعنگر باشیم تا هنرمندان نسلها و ژانرهای مختلف امکان ظهور و بروز پیدا کنند و قیمت آثار آنها در دنیا افزایش پیدا کند. بهاینترتیب روزی میرسد که اقتصاد ملی ما از تک ساحتی در حوزه نفت نجات پیدا کند. بیش از ۷۰ درصد اقتصاد فرانسه و ۶۰ درصد اقتصاد انگلیس در حوزه فرهنگ میگردد. بنابراین ما هم با مدنیت و گنجینه ژرفی که تمدن ایران در اختیار هنرمندان ما گذاشته است میتوانیم داشتههای خود را به رخ جهان بکشیم.