سرویس تجسمی هنرآنلاین: مرتضی گودرزی دیباج، نقاش و استاد دانشگاه در گفتوگو با هنرآنلاین درباره گذران دوران قرنطینه گفت: در این دوران ارتباط ما با دوستان و شاگردان قطع شد، اما درعینحال تماسها در فضای مجازی بیشتر شده است. از این فرصت برای نقاشی، نوشتن، کتاب خواندن و کارهای پژوهشی استفاده کردم و فعالیتهای قبلی خود را ادامه دادم.
گودرزی ادامه داد: مدتی است روی مواردی کار میکنم و نشانهشناسیهای جدیدی در آثار خودم را جستجو میکنم تا از آنها برای خلق آثار جدیدی استفاده کنم و این نشانهشناسی میتواند به کارهایم جهتهای دیگری بدهد. علاوه بر این با هنرجویان از طریق فضای مجازی ارتباط دارم. آثار آنها را میبینم و کارگاههای آموزشی به صورت آنلاین برگزار میکنیم. در این مدت سعی کردیم چیزی را تغییر ندهیم و فقط شیوه کار عوض شده است. سعی کردیم در حد امکان در حوزه مسئولیت اجتماعی به مردم و دوستان روحیه دهیم و آنها را ترغیب کنیم که کمک کنند تا آنچه جامعه الان به آن نیاز دارد انجام شود و بتوانیم این دوران را بگذرانیم.
او درباره وضعیت هنرمندان در شرایط بحرانی گفت: همانطور که بسیاری از مشاغل در دوران بیماری کرونا به نوعی سکون و کسادی دچار شدند، به طور طبیعی حوزه هنر و اقتصاد هنر هم تحت تأثیر قرار گرفته و نگرانی درباره امنیت اقتصادی پیش آمده است. با توجه به اینکه فضای هنر اصولاً شرایط خاصی نیاز دارد که توسعه پیدا کند و اقتصاد آن شکوفا شود، در این شرایط با مشکل بیشتری مواجه میشود.
او درباره امکان ثبت مشاغل هنری به عنوان یک شغل گفت: باید با برخورد تخصصیتر و جامعتر به حوزه هنر و اقتصاد هنر پرداخت تا هنرمندان بهعنوان یکی از طبقات فرهیخته و تأثیرگذار کشور دغدغه کمتری داشته باشند. البته شاید در هیچ جامعهای این امکان فراهم نباشد که هنرمند کاملاً بدون دغدغه باشد، اما کمتر کردن این دغدغه اقدام مهمی است. هنرمندان از راه هنر خود زندگی کرده و معیشت خود را میگذراند و در این شرایط خاص سختی زیادی را تحمل میکنند. انتظاراتی وجود دارد که با آنها به شکل دیگری برخورد شود تا بتوانند این دوران را بهتر بگذرانند. شاید امکان این فراهم نباشد که شغل هنری ثبت شود، اما حمایت سیستمی از فعالیت حرفهای هنر میتواند وجود داشته باشد.
گودرزی ادامه داد: حمایت معیشتی، اقتصادی، درمانی، آموزش، مسکن و... باید وجود داشته باشد تا هنرمندان احساس آرامش داشته باشند. کمترین امکانی که برای هنرمندان میتواند فراهم شود این است که یک بیمارستان خاص برای آنها در نظر گرفته شود تا بتوانند همه مراحل درمان خود را آنجا رایگان طی کنند. متاسفانه چنین حمایت جدی را نداریم و اگر هم موارد اندکی وجود دارد در شان هنرمندان نیست. منظور من از حمایت هنرمندان صرفا پول دادن نیست و این حمایت میتوانند غیرمستقیم باشد. انتظار این است که سیستم رسمی کشور در این موارد وارد صحنه شود. هنرمند همیشه کار خودش را انجام میدهد اما به نظر میرسد مجموعه رسمی کشور باید با جامعه هنری مهربانتر باشد.
این هنرمند ادامه داد: انتظار نداریم که هنرمند را کاملاً تأمین کنند تا به کار هنری بپردازد، بلکه منظور ما برآوردن حداقل نیازهای اوست تا بتواند راه خودش را برود. بسیاری از مشاغل دارای بیمه بیکاری هستند اما برای هنرمندان این مسئله هم پیشبینی نشده و این رنجآور است. باید یک سیستم شناسایی و بررسی بدون غرضورزی در کشور وجود داشته باشد که هنرمندان را در شرایط بحران زیر چتر خود بگیرد.
گودرزی درباره کمبود اعتبارات بودجهای هنر گفت: اعتباری در بخش هنر وجود ندارد و اگر هم هست بسیار اندک است. همان مقدار اندک هم معمولاً در دستگاههای مختلف تحت تأثیر سیستمهای تیمی و روابط شخصی به خوبی مورد استفاده قرار نمیگیرد. حتی طرحهای حداقلی مانند خرید آثار هنری نیز هیچگاه انجام نشد. بیمه درمانی هنرمندان و بیمه بیکاری اصلاً وجود ندارد. هنرمندان حرفهای تحت حمایت نیستند و وقتی از میانسالی میگذرند با مشکلات زیادی مواجه میشوند. بنابراین دولت و مجلس باید فکری کنند و بعد از تخصیص اعتبارات لازم، کار را به دست دستگاههایی بسپارند که با درایت، مهربانی و بدون غرضورزی بودجه را مدیریت کنند.
او با بیان اینکه نسبت متوازنی میان رشد نیروی انسانی هنر و بازار هنر وجود ندارد، گفت: این چیزها باید فرهنگسازی شود. در اقتصاد هنر بیش از آنکه به اقتصاد نیاز داشته باشیم به فرهنگ نیاز داریم. آگاهیبخشی و تعمیق ارزشهای هنری در جامعه به معنی حمایت غیرمستقیم از هنر است که باید توسط سیستم رسمی کشور و رسانهها انجام شود. اگر دستگاههای رسمی به جای بیتوجهی به هنر، ضرورت هنر را مطرح کنند، فرهنگسازی اتفاق میافتد و هنرمندان به جای اینکه متکی به دولت و مجلس باشند، بستر پذیرش آنها به میان جامعه میرود، یعنی جایی که مخاطبان با علاقه و طیب خاطر برای هنر سرمایهگذاری میکنند و متوجه هستند که توجه به هنر به اندازه سایر چیزهای زندگی ضروری است. در جامعه ما از فرهنگسازی غفلت شده و این مسئله مربوط به زمان حال هم نیست، بلکه در طول تاریخ ما به این شکل بوده است.
گودرزی ادامه داد: توصیه من به مجموعهداران، گالریدارها و کسانی که در حوزه هنر و اقتصاد هنر فعال هستند در این شرایط بحرانی این است که هوای هنرمندان را داشته باشند تا از این بحران عبور کنیم. حمایت از هنرمندان در این شرایط در واقع سرمایهگذاری برای آینده است.