سرویس تجسمی هنرآنلاین: گالری سرادیپور بیش از یک سال پیش در بندر ماهشهر افتتاح شد و از آن زمان با برگزاری منظم نمایشگاههای هنری، در راستای ارتقای سواد بصری و فرهنگ هنرهای تجسمی مردم منطقه تلاش کرده است. در میان گالریهای ایرانی، گالری سرادیپور نخستین گالری خارج از تهران است که در آرت دوبی حضور پیدا کرده و با وجود لغو آرت دوبی 2020 توانست آثار یک هنرمند جوان را در کاتالوگ آنلاین این رویداد معرفی کند. علاوه بر این، در روزهای تعطیلی گالریها به دلیل شیوع بیماری کرونا، این گالری سال 99 را با نمایشگاه آنلاین آثار علی ذاکری آغاز کرد. به همین مناسبت با حسن سرادیپور، مدیر این گالری به گفتوگو نشستیم.
کمی درباره گالری سرادیپور و رویکردهای آن توضیح دهید.
در ایران برخلاف غرب گالری و گالریگردی پیوند عمیقی با عموم مردم ندارد. مخاطبان گالری معمولا دانشجویان هنر، هنرمندان و یا مجموعهداران هستند و کم پیش میآید که مردم عادی هم گالریگردی کنند. یکی از اهداف ما به نمایش گذاشتن آثار هنرمندان برتر ایران و در آینده هنرمندان برتر خاورمیانه است که علاوه بر مخاطبان سنتی، پای مردم عادی را هم به گالریها باز کنیم و آنها را به دیدن آثار هنری دعوت کنیم. این رویکرد برای ما اهمیت زیادی داشت تا بتوانیم تاثیری در فرهنگسازی گالریگردی با کیفیت، در برنامههای مردم داشته باشیم. هدف این بود که مخاطب گالری علاوه بر هنرمندان، دیگر اقشار اجتماع هم باشند. البته هیچ لزومی ندارد که مردم درک بسیار عمیقی از اثر داشته باشند و یا به آن مانند یک منتقد هنری نگاه کنند!
علاوه بر این، معرفی هنرمندان ایران به جهان یکی از اهداف اصلی ما است. نقاشان خوب زیادی داریم که در ایران به خوبی شناخته شدهاند، اما خارج از ایران حتی در ابتداییترین بانک اطلاعات هنرمندان، نامی از آنها برده نشده است. برنامه ما این است که به جای وسعت به عمق بپردازیم و در این زمینه فعالیتهای زیادی با بررسی الگوهای موفق در دنیا انجام دادهایم. بهعنوانمثال زمان معمول یک تا دو هفتهای برپایی نمایشگاه را به دوماه افزایش دادیم و بهجای تعدد هنرمندان، بر روی زیرساختهای جهانیشدن آنها تمرکز کردیم. اقداماتی مانند تدوین کتاب، استفاده از نویسندگان حرفهای در تولید محتوا، چاپ مصاحبهها و رویدادها در مجلات معتبر جهان، معرفی هنرمندان به بانکهای اطلاعاتی مهم دنیا از جمله این موارد است.
در کل مستندسازی برای ما اهمیت بسیار زیادی دارد. مطرح کردن واقعیِ هنرمندان در سطح جهانی کاری است بسیار پر هزینه و سخت که به صبر زیادی هم احتیاج دارد. البته بخشبندی زیرمجموعههای گالری جهت ساخت یک زیرساخت قوی و تطابق آن با معیارها و استانداردهای بینالمللی برای من بسیار مهم بود، چون معتقدم همیشه کارها باید در بالاترین استاندارد ممکن انجام شود تا بتوانیم در این دنیای پر رقابت و در سطح جهان حرفی برای گفتن داشته باشیم. بهعنوانمثال تنها گالری هستیم که دارای چارت سازمانی چون حسابداری، مشاور، لجستیک، مارکتینگ، کوردنیشن، تحریر، گرافیک و... هستیم، این نگاه باعث ارائه یک کار حرفهای شده که تأثیرات آن روز به روز بیشتر مشاهده میشود.
اینها موضوعات ساده و درعینحال با اهمیتی بودند که فکر میکردم کمتر کسی به آنها به صورت جدی پرداخته بود. پس از حدود دو سال آمادهسازی سختافزاری و نرمافزاری در 27 دیماه 1397 با مجموعه "سرگردان در زمان" علیرضا جهرمی، گالری را افتتاح کردیم که نمایش بسیار موفقی بود.
چه شد که تصمیم گرفتید در آرت دوبی شرکت کنید؟ با توجه به اینکه تابهحال فقط گالریهای تهرانی در این رویداد حضور پیدا میکردند.
همانطور که گفتم ما نگاه بسیار جدی به معرفی هنرمندان در عرصههای بینالمللی داریم. اکوسیستم دنیای هنر بسیار سریع در حال تغییر است و علاوه بر گالریها، موزهها و بیینالها، آرتفرها سال به سال نقش بسیار جدیتری را ایفا میکنند. شرکت در آرتفرها به مرور زمان باعث به وجود آمدن یک شبکه قوی میشود که برای رشد هر گالری لازم است. در جهان، آرتفرهای زیادی هستند که هر کدام قسمتی از مارکت هنر را هدف قرار داده است. برای ما بسیار مهم است در آرتفرهایی شرکت کنیم که در بالاترین سطح جهان و یا حداقل منطقهای باشند. شرکت در آرتفرهایی که در سطح پایینتری هستند میتواند به اعتبار گالری و هنرمندان آن ضربه جبرانناپذیری بزند، هرچند که ممکن است با فروش خوبی هم همراه باشد. خلاصه کلام آنکه ما با وسواس خاصی شرکت در آرتفرها را دنبال میکنیم و برای اینکه همزمان اعتبار گالری حفظ شود، علاوه بر بررسی پیشزمینه یک آرتفر، ابتدا بهعنوان بازدیدکننده به آرتفر مدنظر میروم و همه موارد را از نزدیک بررسی میکنم تا اگر در حد استانداردهای قابلقبول باشد سال بعد در آن شرکت کنیم. بهعنوانمثال سال گذشته در هفته هنر میامی با بررسی تمامی آرتفرهایی که در یک هفته میزبان اغلب فعالین هنری بودند به این نتیجه رسیدم که از 19 نمایشگاه فقط دو نمایشگاه آن با معیارهای ما همخوانی دارد. البته آرتفرهایی مانند بازل و یا فریز به اندازه کافی شناخته شده هستند که نیازی به بررسی قبلی ندارند. آرتفر دوبی نیز در مقیاس خاورمیانه گزینه بسیار خوبی برای گالریهای فعال در خاورمیانه است.
درست است که تابهحال فقط گالریهای تهران در آرت دوبی به عنوان یک رویداد مهم منطقهای حضور داشتهاند، اما متاسفانه تعداد آنها نیز بسیار اندک است. البته هزینه بالای شرکت در این رویدادها میتواند عامل اصلی این موضوع باشد. وقتی پایتان را بیرون از ایران میگذارید از نظر یک مخاطب خارجی مهم نیست که شما از تهران هستید یا اصفهان و یا ماهشهر، هویت گالری شما یک هویت ایرانی است. به غیر از نیویورک و لندن، هویت اغلب گالریها به کشور آنها وابسته است نه شهر. همانطور که کمتر کسی برایش مهم است گرهارد ریشتر در برلین بوده یا فرانکفورت و یا دوسلدروف، از نظر ما او یک آلمانی است و در مراحل بعدی او فقط یک نقاش است! هرچند که جهت شفافیت در نقل و انتقالهای مالی از طرف گالری لسآنجلس سرادیپور در این رویداد شرکت کردیم.
شما آثار یک هنرمند را در آرت دوبی 2020 معرفی کردید. درباره دلیل انتخاب این هنرمند و نوع آثار او توضیح دهید.
معمولا آرتفرها میانه خوبی با گالریهای تازه تأسیس ندارند. گالریداری حرفهای، یک کار پر ریسک است که برای ماندن در سطح بالا نیاز به اثبات خود دارید وگرنه بعد از چند سال، روز به روز شاهد افت کیفیت آن میشوید و یا در بهترین حالت یک گالری میشوید که ممکن است بهطور دائم برای پرداخت صورتحسابهای خود با مشکل مواجه باشید و بهجای توسعه فعالیتها، فقط درگیر بقا میشوید.
این مورد هرچند ممکن است هنرمندان وفادار به گالری را زیاد نرجاند؛ اما یک زنگ خطر بزرگ برای مجموعهداران و موزههایی که با آن گالری در مراوده هستند به حساب میآید. برای آرتفرها مهم است که اثری که بر روی دیوار غرفه زده میشود به اندازه کافی پشتیبان محکمی داشته باشد که به شرکای آنها (مجموعهدارها، موزهها، موسسههای هنر و ...) بعد از خرید اثر، آسیبی نرساند. هرچقدر که یک آرتفر معتبرتر باشد، اهمیت این آیتم برایشان پررنگتر است.
وقتی که برای آرتفر 2020 دوبی درخواست دادیم از عمر گالری ما هشت ماه میگذشت و تقریبا شانس ما برای پذیرفته شدن بسیار کم بود. اما طی صحبتی که با آقای پابلو، مدیر هنری آرت فر دوبی و خانم نانسی کیوریتور سکشن بوابا داشتم و با آنها درباره برنامههای آینده گالری صحبت کردم، بسیار مشتاق شدند. با توجه به اینکه معرفی هنرمند به مخاطبین جدید، برای ما بسیار مهمتر از فروش اثر در آرتفر بود، تصمیم گرفتیم که فقط با یک هنرمند و در سکشن "بوابا" یا همان "دروازه" که به آرتیستهای جوان و نوظهور اختصاص داده شده، شرکت کنیم. آثار مسلم خضری از مجموعه "همچنان دوره میکنیم" که قبلا در گالری سرادیپور به نمایش گذاشته شده بود برای این کار ایدهآل به نظر میرسید. تمام 17 اثری که قصد داشتیم در آرتفر دوبی به نمایش بگذاریم در نمایشگاه قبلی گالری فروش رفته بودند، بنابراین از مجموعهدارها خواستیم که این آثار را به ما امانت دهند و آنها هم قبول کردند.
آثار مسلم خضری که از سوی گالری سرادیپور در آرت دوبی 2020 ارائه شدند
لغو شدن آرت دوبی چه ضررهایی برای شما داشت؟ فکر میکنید انتشار آنلاین کاتالوگ مزایایی داشته است؟
هزینه شرکت در گالری، هتل و پرواز از طرف گالری بهطور کامل پرداخت شده بود و پس از لغو رویداد قرار بر این شد که مقداری از این مبلغ عودت داده شود و مابقی برای دورههای بعدی محاسبه گردد که امیدوارم بدون مشکل این کار انجام شود. انتشار آنلاین کاتالوگ نیز ابتکار بسیار خوبی از طرف آرت دوبی بود، که باعث شد برخی از آثار هم توسط مجموعهدارها رزرو شود.
امسال گالری سرادیپور برنامهای برای حضور در رویدادهای خارجی دارد؟
آرت دوبی اولین تجربه حضور خارجی ما بود و در سال 2020 قصد شرکت در سه نمایشگاه دیگر در شیکاگو، میامی و پاریس را داریم. امیدوارم مشکل کرونا ویروس تا آن موقع حل شده باشد و بتوانیم در این نمایشگاهها شرکت کنیم.
با توجه به شیوع کرونا و تعطیلی گالریها، شما نمایشگاه علی ذاکری را به شکل آنلاین برگزار کردید. چه شد که تصمیم به این کار گرفتید و نمایشگاه را به تعویق نینداختید؟
ما قبلا در پلت فرم آرتسی و آرت نت حضور داشتهایم و با توجه به اینکه برای مجموعهداران معمولا قبل از افتتاحیه نمایشگاه، پیش نمایش داریم و برخی از مجموعهداران ما در شهرهای دیگر حضور دارند، در کنار نمایش فیزیکی، به صورت مجازی نیز آثار از پلتفرمهایی که ذکر کردم در دسترس بودند. بنابراین قبلا تجربه نمایش آنلاین آثار را داشتیم.
برنامه سال 99 گالری را از چند ماه قبل بسته بودیم و در خلال اتفاقاتی که پیش آمد با آقای ذاکری و دیگر دوستان صحبت کردم و همگی موافق بودند که لغو کردن این رویداد باعث تزریق یاس و ناامیدی بیشتر میشود و من شخصا هیچ دلیلی برای کنسل کردن این رویداد نمیدیدم! دستورالعملهای سختگیرانه گالری اینجا به کمک ما آمد و از آنجاییکه برای نمایش هر مجموعه باید چند ماه قبل از برگزاری نمایشگاه تصاویر با کیفیت بالا در آرشیو داشته باشیم، طبق موعد مقرر در 29 فروردین کارها را همراه با پوستر و مشخصات اثر بر روی پلت فرم آرتسی و آرت نت پیاده کردیم. ترتیب یک گفتگوی با کیفیت را دادیم و به نظرم همهچیز بسیار خوب پیش رفت و در کل تجربه بسیار خوبی بود.
به نظر شما یک نمایشگاه آنلاین چه ویژگیهایی دارد؟ میتواند مانند نمایشگاه در گالری، مخاطب جذب کند و فروش داشته باشد؟
قطعا دیدن یک اثر هنری از صفحه مانیتور لپتاپ و یا موبایل نمیتواند جای دیدن یک تصویر در یک فضای واقعی را بگیرد. پلت فرمی که ما استفاده کردیم این امکان را میداد که به صورت مجازی اثر را بر روی دیوار خانه خودتان با جزییات بالا هم ببینید! اما بازهم تجربه دیدن اثر از نزدیک یک تجربه متفاوت است. تهیه تصاویر باکیفیت هم برای این کار بسیار مهم است.
طبق آنالیز پلتفرم آرتسی، حدود 203% بیشتر از روزهای عادی از نمایشگاه مجازی "دشتهای کودکی" علی ذاکری دیدن شده است که نشان از استقبال خوب است. فروش گالریها نیز بیشتر از آنکه وابسته به نمایشگاه فیزیکی باشد به شناخت و ارتباط مجموعهدار با هنرمند، میزان شبکهسازی گالری و اعتماد مجموعهداران به گالری است. در شب پیشنمایش این مجموعه که آن هم به صورت مجازی انجام شد 35 درصد کارها فروش رفت و طبق روال نمایشگاههای قبلی احتمالاً این مقدار با گذشت زمان بیشتر خواهد شد.
در مجموع چه زیرساختهایی برای برگزاری نمایشگاه آنلاین لازم است؟
استفاده از پلتفرمهای حرفهای که رابط کاربر به صورت حرفهای در آن رعایت شده باشد. امکان بررسی جزییات توسط مخاطب که نیاز به آرشیو تصویری قوی از آثار دارد. کنترل مخاطب بر روی اثر برای خوب دیدن آن، مورد بسیار مهمی است که اغلب پلت فرمها به این موضوع توجهی ندارند و صدالبته اینترنت پر سرعت!