سرویس تجسمی هنرآنلاین: گالری دستان از معدود گالری‌های ایرانی است که در چند سال گذشته حضور فعالی در صحنه جهانی هنر داشته و هر سال در چند رویداد معتبر بین‌المللی شرکت می‌کند. نخستین برنامه بین‌المللی دستان در سال ۹۹ شرکت در چهاردهمین دوره آرت دوبی بود که به دلیل شیوع بیماری کرونا برگزاری آن در فروردین‌ماه لغو شد. به همین بهانه با هرمز همتیان مدیر گالری دستان و سام رکنی‌وند مدیر برگزاری نمایشگاه‌های این گالری گفت‌وگو کردیم.
سام رکنی‌وند که مسئولیت نمایشگاه گالری دستان در آرت دوبی امسال را بر عهده داشت، با بیان اینکه گالری دستان از سال 2015 به شکل مستمر در آرت دوبی حضور داشته است گفت: نمایشگاه گالری دستان در آرت دوبی همیشه ترکیبی از هنرمندانی است که قبلاً در این رویداد حضور داشتند و یا برای اولین بار اثر آنها در این رویداد به نمایش درمی‌آید. امسال نیز هنرمندان مختلف از هر دو گروه را انتخاب کردیم. به‌عنوان‌مثال امین منتظری در ۶ دوره و فریدون آو در ۵ دوره از نمایشگاه دستان در آرت دوبی حضور داشتند و در عین‌حال آثار هنرمندانی را هم ارائه کردیم که اولین حضور بین‌المللی آنها با گالری دستان بود.
او درباره نوع آثار به نمایش درآمده در این آرت‌فر گفت: این آثار اغلب نقاشی‌های انتزاعی بودند و یا آثاری که به معماری و هندسه در آنها توجه شده بود. توجه به معماری و هندسه خط‌مشی گالری دستان است و در نمایشگاه‌های گالری نیز معمولاً به این بخش توجه زیادی داریم و با هنرمندانی که چنین رویکردی دارند بیشتر کار می‌کنیم. حتی سه سال پیش نمایشگاهی با عنوان "هندسه" داشتیم که از آثار منیر فرمانفرماییان تا هنرمندان جوانی که هندسه در آثار آنها نقش مهمی داشت در آن دیده می‌شد.
هرمز همتیان نیز درباره تجربه حضور در آرت‌دوبی گفت: سال اولی که در آرت‌دوبی شرکت کردیم گالری دیگری از ایران در این رویداد حضور نداشت و برای ما هم شرکت در این رویداد تجربه بسیار عجیبی بود. دوبی به دلیل امکانات مختلفی که فراهم کرده، موفق شده خود را به عنوان پایتخت هنر خاورمیانه معرفی کند. در عین‌حال به دلیل نزدیکی به ایران در سال‌های گذشته هنرمندان و گالری‌داران ایرانی جایگاه خیلی خوبی در دوبی به دست آوردند و حتی چند گالری شعبه‌ای هم آنجا برپا کرده بودند. به خاطر دارم که سال ۲۰۱۷ حدود ۸ گالری ایرانی در آرت دوبی حضور داشت که بهترین غرفه‌های این رویداد بودند و حضوری عالی از هنر ایران را ارائه کردند.
همتیان ادامه داد: قسمت مهمی از صحنه هنر خاورمیانه متعلق به هنر ایران است و آن سال در دوبی این موضوع به خوبی دیده شد. اما به مرور با تغییر شرایط بین‌المللی ایران و وضعیت اقتصادی، هر سال شرایط بدتر شد تا حدی که حضور گالری‌های ایرانی در آرت دوبی بسیار کمرنگ شد. با این‌حال دوبی به لحاظ هنری و زیرساخت‌های آن هر سال به سمت بهتر شدن رفته است و رویدادهای بسیار معتبری آنجا برگزار می‌شود. موزه‌هایی بازشده‌اند که فعالیت‌های بسیار خوبی دارند و دوبی توانسته مرکزیت هنری خود را در خاورمیانه حفظ کند، اما رفتن حراج‌ها از دوبی شاید نشان‌دهنده این باشد که امارات از نظر اقتصادی قدرت قبلی را ندارد.
او درباره شرایط برگزاری آرت دبی در سال ۲۰۲۰ گفت: شیوع بیماری کرونا باعث لغو برگزاری این رویداد شد اما هنوز به ما اطلاعی داده نشده است که گالری‌های شرکت‌کننده در این دوره، در تاریخ بعدی که در نظر گرفته می‌شود حضور خواهند داشت یا ثبت‌نام گالری‌ها باید دوباره انجام شود. در این دوره کاتالوگ آثار به‌صورت آنلاین منتشر شد تا علاقه‌مندان بتوانند در صورت تمایل به خرید آثار با گالری‌ها تماس بگیرند. در چند روز گذشته گالری دستان هم چند درخواست خرید آثار دریافت کرده اما هنوز این موضوع به نتیجه نهایی نرسیده است. در مجموع احساس می‌کنم با توجه به زمان کوتاهی که در اختیار برگزارکنندگان آرت دوبی بود آنها نتوانستند پلتفرم آنلاین مناسبی برای این کار فعال کنند.
همتیان درباره ضررهایی که به دلیل لغو شدن آرت دوبی به گالری وارد شده است گفت: ضرر مالی یک بخش از داستان است اما از سوی دیگر ضرری که به ما وارد شده از دست دادن فرصت معرفی گالری و هنرمندان آن به مخاطب بین‌المللی است، زیرا نمایشگاه‌های بین‌المللی فرصت مهمی برای ارتباط با رسانه‌ها، کیوریتورها، گالری‌دارها و هنرمندان خارجی هستند. واقعیت این است که این افراد به ایران نمی‌آیند و اگر هم این اتفاق رخ دهد تعداد آنها بسیار کمتر از کسانی است که در یک آرت‌فر خارجی حضور دارند. بنابراین جدا از لطمه مالی که حتما صدمه جدی به اقتصاد ما می‌زند، آنچه اهمیت زیادی دارد ضرری است که به دلیل از دست دادن فرصت دیده شدن در این رویداد به ما وارد می‌شود. مخصوصاً که تعدادی از هنرمندان گالری دستان برای اولین بار در یک رویداد خارجی معرفی می‌شدند و به همین دلیل جای تأسف دارد که این رویداد برگزار نشد.
تجربه نمایشگاه با شبیه‌سازی سه بعدی
همتیان درباره فعالیت‌های گالری در سال ۹۹ نیز گفت: با توجه به شرایط فعلی هنوز نمی‌دانیم که فعالیت‌ها را چطور پیش می‌بریم و منتظر تغییر شرایط هستیم. با این‌حال کار را متوقف نکردیم و نخستین نمایشگاه گالری در سال جدید را به‌صورت مجازی برگزار می‌کنیم. این نمایشگاه که به آثار فریدون آو اختصاص دارد در سایت گالری و با شبیه‌سازی سه‌بعدی فضای گالری برگزار می‌شود. حال باید منتظر بمانیم و ببینیم نظر هنرمندان و مخاطبان درباره این تجربه چیست و آیا قابل ادامه دادن هست یا خیر؟
سام رکنی‌وند که کار شبیه‌سازی گالری را در این نمایشگاه انجام داده است نیز درباره هدف از این کار گفت: قصد ما این بود که فضای گالری را به همان شکلی که هست بازنمایی کنیم تا مخاطب بتواند آثار را در کنار هم ببیند و آن تجربه واقعی که از حضور در گالری به دست می‌آورد را در این فضای سه‌بعدی تجربه کند. وقتی کارها تک‌به‌تک در سایت نمایش داده می‌شوند، تجربه مخاطب متفاوت از آن چیزی است که همه آثار یک مجموعه را به عنوان نمایشگاه در کنار هم ببیند. این نکته مهمی است و تجربه بصری متفاوتی را با خود دارد، زیرا چیدمان آثار در کنار یکدیگر خود معنای متفاوتی به وجود می‌آورند و لازم است که کارها در کنار هم دیده شوند. باید از آقای آو، تشکر کنیم که با توجه به تجربه‌گرایی و باز بودن ذهن‌شان به ما اعتماد داشت و اجازه داد که این تجربه را انجام دهیم.
تجربه‌های بین‌المللی در سال جدید
همتیان درباره برنامه‌های خارجی گالری دستان در سال ۹۹ گفت: قرار بود در آرت‌فریز نیویورک شرکت کنیم که این رویداد لغو شد. همچنین در نمایشگاه لیسته در بازل سوئیس حضور داریم که با تأخیر برگزار می‌شود و نمایشگاهی از آثار هدی کاشی‌ها نیز در بلژیک خواهیم داشت.
او درباره هنرمندانی که با گالری دستان همکاری می‌کنند گفت: فعالیت‌های دستان شامل چند بخش است. گالری دستان+2 معمولا با هنرمندان باسابقه کار می‌کند. گالری زیرزمین دستان معمولاً به هنرمندان جوان یا هنرمندانی اختصاص دارد که کار روی کاغذ می‌کنند. همچنین در پروژه‌های بیرون دستان به فعالیت‌های تجربی، اینستالیشن و... پرداخته می‌شود که آنها در فضای خارج از گالری رخ می‌دهند. به‌عنوان‌مثال تابستان سال ۹۶ پروژه‌ای با نام "اتاق برق" داشتیم که پنجاه نمایشگاه در پنجاه هفته در آن برگزار شد.
همتیان ادامه داد: همیشه برای ما جالب است که با هنرمندان جدید کار کنیم و سعی کنیم افراد بیشتری را معرفی کنیم، ولی واقعیت آن است که زمان برگزاری نمایشگاه‌ها در طول سال محدود است و تعداد مشخصی نمایشگاه می‌توانیم داشته باشیم. بنابراین علی‌رغم خواست قلبی خود نمی‌توانیم افراد زیادی را به لیست هنرمندان ثابت گالری اضافه کنیم، با این‌حال کار همه هنرمندان جدید را می‌بینیم و اگر فرصتی باشد حتماً با آنها همکاری می‌کنیم. هم اکنون نزدیک به ۴۰ هنرمند با گالری همکاری دارند که از جمله آنها می‌توان رضا آرامش، فریدون آو، ناصر بخشی، مهدی قدیانلو، سهند حسامیان، بهمن کیارستمی، مقداد لرپور، فرخ مهدوی، مهران مهاجر، فرح اصولی، آیدین خانکشی‌پور، محمدرضا یزدی و... را نام برد.