سرویس تجسمی هنرآنلاین: "طوبای زرین" نام بخش اصلی جشنواره هنرهای تجسمی فجر است که به شکل رقابتی برگزار میشود. هنرمندان سراسر کشور با ارسال آثار خود در شاخههای دهگانه هنرهای تجسمی، برای شرکت در این مسابقه بزرگ اقدام کردند و پس از بررسی آثار توسط شورای هنری، آثار منتخب برای نمایش در جشنواره معرفی شدند. در این گزارش نگاهی داریم به سه شاخه عکاسی، گرافیک و کارتون و کاریکاتور.
شاخه عکاسی بخش "طوبای زرین" دوازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر میزبان 48 اثر در بخش مسابقه و 40 اثر از هنرمندان مدعو است. در این بخش هنرمندان با تک عکس یا مجموعه عکسها حضور دارند و موضوعهای مختلف را سوژه کار خود کردهاند. موضوعات زیستمحیطی جایگاه ویژهای در این عکسها دارند و با توجه به تخریب هر روزه طبیعت ایران به دلیل رفتارهای اشتباه انسانی، عکاسان تلاش کردهاند با عکسهای خود در این زمینه به مخاطبان آگاهی دهند.
امین برنجکار از شیراز در مجموعه عکسی با عنوان "بازماندگان کوچ هامون" به زندگی مردمان سیستان و کوچ ناچار آنها از شهر و زندگی خود پرداخته است. خشکسالی 25 سالهای که کشاورزی و دامداری را نابود کرده و خانهها و روستاها را زیر لایههای خاک مدفون کرده است. بسیاری از مردم منطقه وادار شدهاند محل زندگی خود را ترک کنند و در جایی دیگر مستقر شوند و حیات خود را با حداقل لوازم زندگی ادامه دهند. در عکسهای امین برنجکار شاهد فضای زندگی این مردم هستیم. محیط داخلی اتاقهایی را میبینیم که همه لوازم موجود در آن چند دست رختخواب و تزییناتی روی دیوار است و آدمهای این خانهها با نگاهی تلخ به دوربین نگاه میکنند یا با ناامیدی به گوشهای خیره شدهاند.
علی اسدالهی سوته از رشت در مجموعه عکس "آلودگی آب و خاک شمال کشور" به یک فاجعه زیستمحیطی پرداخته است. جنگلهای هیرکانی با عمر چند میلیون ساله خود، سالهاست که به زبالهدان شهرهای شمالی کشور تبدیل شدهاند و این موضوع باعث آسیبهای جدی به پوشش گیاهی و جانوری منطقه شده است و سلامت انسان را نیز تهدید میکند. اسدالهی در این عکسها تنها بخش کوچکی از محلهای دپوی زباله را به تصویر کشیده است تا نسبت به بیتوجهی مردم و مسئولان درباره این فاجعه هشدار دهد.
جواد عسکراوغلی از ارومیه در مجموعه "وارث" به موضوع خشک شدن دریاچه ارومیه پرداخته است. موضوع مورد توجه او در این عکسها، آشنا نبودن کودکان منطقه با چیزی به نام دریاچه است و این حقیقت تلخ که عمر آنها کفاف نداده است که دریاچهای پر آب را ببینند و همیشه با زمینی خشک مواجه بودهاند. او از نقاشیهای کودکان استفاده کرده و آنها را با عکسهای دریاچه خشک ادغام کرده است.
در تک عکسها نیز شاهد نگاههای مختلف عکاسان هستیم. علیاکبر مطلوبی، محسن اصدقپور و علی خوانین از جمله عکاسانی هستند که به شهر و ساختمانهای موجود در آن توجه کردهاند. امین رحمانی از تاکستان و سید جواد میرحسینی از رشت نگاهی مشابه به طبیعت دارند. هر دو آنها عکسهای سیاهوسفیدی را ارائه کردهاند که نکته قابلتوجه در آنها حضور یک حیوان مانند اسب یا گاو در طبیعت است، اما زاویه نگاه عکاس بهگونهای است که تنها قسمتی از بدن حیوان در عکس دیده میشود.
حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله که بارها شهرهای مختلف ایران را درگیر خود کرده است در عکسهای دیگری به تصویر کشیده شده است. محسن رضایی از مناطق زلزلهزده کرمانشاه عکس گرفته و امین رحمانی، محمد مهیمنی، حامد جعفرنژاد نیز به سیل شهرهای مختلف توجه داشتهاند.
محمد مهیمنی، محمد آهنگر، پویا احمدی، مجتبی اسماعیلزاد، محسن اصدقپور، حمیدرضا امیری متین، مهنوش اورک، بهرام بیات، سید محسن پیروینژاد، کیوان جعفری، مجید حجتی، سیدمحمدصادق حسینی، علی خوانین، رضا رادپور، امین رحمانی، محسن رضایی، سید مدیار شجاعیفر، سمانه شیرازی، اسماعیل طحان، محمد عباسی، امیر عنایتی، سیدحسن فتاحیان، علی اکبر مطلوبی، شبنم ملکی، پژمان مولایی، سیدجواد میرحسینی، افشین میرزاپی، امیرحسین نظری علاقهبند، نسیم همتی، شادی کاملی، امیرحسین کشاورز، علی اسدالهی سوته، مجتبی اسماعیلزاد، ارسلان امانتی، امین برنجکار، حامد جعفرنژاد، هاتف حسینی، علی شریفزاده، جواد عسکراوغلی، عبدالرحمن مجرد، پژمان مولایی و غلامرضا یزدانی هنرمندان حاضر در این بخش هستند.
در بخش کاریکاتور و کارتون 22 اثر در بخش مسابقه و 17 هنرمند مدعو حضور دارند.
در بخش کارتون موضوعهای مختلف مورد توجه طراحان قرار گرفته است. امین باغستانی در اثری با نام "صلح"، تانکی را در حال حرکت بر روی جاده نشان میدهد درحالیکه کودکی روی آن نشسته و با مداد خود در حال نواختن آهنگ است. رضا حمیدیمطلق از سمنان در اثری با عنوان "عدالت" مجسمه فرشته عدالت را کشیده است که یک دست آلوده به خون، دستمال را از چشم او برداشته و بر روی دهان فرشته میبندد. حمیدرضا ساده از قم ترکیبی از چهره ترامپ و خرچنگ را کشیده است که در حال پاره کردن نقشه دنیا است. در بخش کاریکاتور چهره نیز بسیاری از هنرمندان به ترامپ پرداخته و او را به شکلهای مختلف به تصویر کشیدهاند.
محمود آزادنیا (کارتون)، محمدحسین اکبری سیستانی (کارتون)، مرضیه تاجیزادگان (کارتون)، اکبر ترابپور (کارتون)، رضا حمیدیمطلق (کارتون)، علی راسترو (کارتون)، حسین رحیمخانی (کارتون)، فاروق روحی حاجیآبادی (کارتون)، حمیدرضا ساده (کارتون)، علی شعبانی (کارتون)، محمد سامان صولی (کارتون)، سیدمحمدجواد طاهری (کارتون)، سالار عشرتخواه (کارتون)، امین فامیل باغستانی (کارتون)، سپیده فرامرزی (کارتون)، اکبر ترابپور (چهره)، حمیدرضا حیدریصفت (چهره) و علی میوهنژاد (چهره) هنرمندان شرکتکننده در بخش مسابقه هستند و بهرام ارجمندنیا، جمال رحمتی، حمید صوفی، محمود نظری، حسین نیرومند، اکبر ترابپور، محمدعلی خلجی، شهرام شیرزادی، زهرا مقدم، علیرضا پاکدل، مسعود شجاعی طباطبایی و محمدرضا اکبری تعدادی از هنرمندان مدعو این بخش هستند.
در شاخه گرافیک 29 اثر در بخش مسابقه حضور دارند و 20 هنرمند مدعو آثار خود را در این بخش به نمایش گذاشتهاند. آثار گرافیک تنها مختص طراحی پوستر است و بیشتر کارهای به نمایش درآمده نیز پوسترهای تئاتر هستند. تعدادی از آنها هم بدون سفارش و با موضوعهای موردنظر هنرمند طراحی شدهاند.
الیکا عبداللهی پوستر تئاتر "از تهران" را طراحی کرده است که در آن یک کلاه آباژور روی هشت پای سرامیکی قرار گرفته است. پوستر نمایش "کریم آقا" اثر محمدرضا ایزدی از اصفهان، فضایی آشفته را نشان میدهد که در آن تخممرغ و لیموهای نصف شده همراه با مقدار زیادی ته سیگار روی زمین پراکنده هستند. در پوستر نمایش "هزار شلاق" اثر میثم نامدار یک ماهی با نگاهی فانتزی نقاشی شده و دم آن به تاج شاهی تبدیل شده است.
حامد هاشمی در پوستر خود به موضوع تغییرات اقلیمی پرداخته است. زمینه سفید آثار او با خطوط موازی سیاه پر شده است و با نگاهی دقیقتر میتوان حیواناتی را در میان این خطوط تشخیص داد. شراره میرجوادی از اردبیل در پوستری به حادثه سقوط هواپیما پرداخته است. در این پوستر 3 پنجره هواپیما به صورت عمودی در کادر قرار گرفته است در حالی که پرده پنجره به مرور بسته شده و روی پنجره آخر یک نوار سیاه عزا قرار گرفته است. محمدحسین آقاجانی و علیرضا دانافر نیز در پوسترهای خود به موضوع صلح پرداختهاند.
فاطمه آزادی، علیرضا آسیابان، محمدحسین آقاجانی، مسعود آقایی، محمدرضا ایزدی، مصطفی بیگلو، امیرحسین پرمهر یابنده، متین خیبلی، علیرضا دانافر، سارا رشیدیان، الیکا عبدالهی، محمد رضا فرخپور، هومن مرادی، سیدمهدی میراحمدی، شراره میرجوادی، میثم نامدار، لیلا نیرومند، حامد هاشمی، مهسا هوشیار و حمیدرضا کرمی هنرمندان شرکتکننده در این بخش هستند.