سرویس تجسمی هنرآنلاین: سومین شماره مجله پشتبام منتشر شد. فرشید پارسیکیا صاحبامتیاز و سردبیر نشریه پشتبام در گفتوگو با هنرآنلاین با بیان اینکه فصلنامه پشتبام یک نشریه پژوهش محور است، درباره دلایل انتشار این مجله گفت: همه ما به عنوان نویسنده یا هنرمندی که در ایران به دنبال منابعی در حوزه هنرهای دیداری است، همیشه با کمبود منابع مواجه بودیم. علاوه بر این کمبود، آنچه موجود هست نیز بسیار پراکنده است و منابع منسجمی موجود نیست. از دوران دانشجویی به این فکر میکردم که به یک جریان منسجم و تحلیلی در زمینه هنرهای تصویری نیاز داریم.
پارسیکیا ادامه داد: رویکردهای این نشریه مقداری با دیگر نشریات تخصصی هنر متفاوت است. همیشه احساس میکردم چقدر جای یک نشریه پژوهشی جدی خالی است، بنابراین پشتبام یک نشریه پژوهش محور در حوزه تاریخ هنر مدرن ایران است و سعی میکند این تاریخ را بدون هیچ پیشفرضی تدوین کند. افرادی مانند واروژ کریممسیحی، حمید جانیپور، زروان روحبخشان، توکا ملکی و... که در این مجله فعالیت میکنند متخصصان این رشته هستند.
او با بیان این که پشتبام تا حدودی شبیه به کتاب است، درباره رویکرد این مجله در تاریخ هنر ایران گفت: اگر به اواسط دوره قاجار برگردیم میبینیم به واسطه کسانی که برای تحصیل به خارج از ایران میرفتند مردم ایران برای اولین بار با مدرنیسم آشنا شدند و متوجه شدند در جهان اتفاقاتی میافتد که از آن بیخبر هستند. در همان زمان بود که هنرستان نقاشی توسط صنیع الملک و پس از آن مدرسه صنایع مستظرفه توسط کمالالملک تاسیس شد. ما قصد داریم در مجله پشتبام از مدرسه صنایع مستظرفه تا موزه هنرهای معاصر که آیکون هنر مدرن ایران است را بررسی کنیم. هر شماره از این نشریه به تاریخنگاری پرداخته و مطالب مختلفی مانند مصاحبه با افرادی که از آن دوره در قید حیات هستند و همچنین نوشتن مقالاتی له یا علیه آن موضوع را داریم. شماره نخست پشتبام، پژوهشی در جنبش سقاخانه بود. شماره دوم به بررسی فعالیتهای انجمن هنری خروسجنگی اختصاص داشت و در شماره سوم بینال های تهران از سال 37 تا 45 را بررسی کردیم.
پارسیکیا افزود: متاسفانه در حیطه پژوهش هنرهای دیداری با مشکلات زیادی مواجه هستیم. تعداد آدمهایی که با اصول مطالعه کردن و پژوهش کردن آشنایی دارند و میتوانند دانستههای خود را تدوین کنند بسیار کم است. به واقع تعداد آنها به ۱۰۰ نفر هم نمیرسد و شاید فقط ۳۰ نفر از آنها فعالیت جدی در این زمینه دارند. با این حال من تلاش کردم شورای سیاستگذاری پشتبام را از میان افرادی که هم در حوزه پژوهش دغدغهمند هستند و هم دارای نقطه نظرات متفاوت هستند انتخاب کنم. بهاینترتیب مخاطب پس از خواندن هر شماره با نظرات و مطالب متنوع و متفاوتی مواجه میشود.
او درباره دسترسی به منابع قدیمی در زمینه هنر گفت: متاسفانه منابع فرهنگ و هنر توسط گروه و عدهای خاص در حال خریداری شدن است تا بتوانند آنها را به نفع خودشان بازنویسی کنند. نمونه واضح آن نیز شبکههای خارجی است که این کار را انجام میدهند. ما برای پیدا کردن ۵ شماره از مجله خروسجنگی به واقع خون دل خوردیم زیرا کتابخانه ملی و جای دیگر آنها را در اختیار ندارند و تنها چند شماره در دست دلالان بود که به قیمتی گزاف قصد فروش آنها را داشتند. اما خوشبختانه با کمک فرید قاسمی تعدادی از شمارههای مجله رایگان در اختیار ما قرار گرفت.
پارسیکیا ادامه داد: ما با مشکلات بسیار جدی برای تهیه منابع مواجه هستیم، اما چون افراد توانمندی همراه ما هستند به هر شکل ممکن به منابع دسترسی پیدا میکنیم. در آینده هم قصد من این است که منابع اصلی را بر روی سایت پشتبام در اختیار همه مردم قرار دهیم. متاسفانه این منابع توسط جریانهای اقتصادی یا سیاسی خاصی خریداری شده و به نفع آنها روایت میشوند. در کشورهای مختلف دنیا از پژوهش حمایت میشود و فعالیتهای جدی در این زمینه دارند اما وقتی ما میخواهیم کار پژوهشی کنیم جریانات پیچیدهای مانع کار ما میشوند.
او درباره دلیل چاپ نشریه کاغذی گفت: ما در فضای مجازی هم فعالیت میکنیم و نشریه به شکل pdf در سایتهای مختلف قابل فروش است و مقالات مجله نیز در سایت خودمان به قیمت کمی فروخته میشود. اما از نظر من هنوز نشریات چاپی از بین نرفتهاند و فعالیت خود را به جدیت ادامه میدهند. فضای مجازی چون قابل ادیت کردن است ناخودآگاه از جدیت آن کاسته میشود. شبکههای اجتماعی هم پر از مطالبی است که درست یا غلط بودن آن معلوم نیست. اما زمانی که ما در مجله خود از اساتید گرانقدری دعوت میکنیم که حضور داشته باشند، باید بتوانیم جدیت کار خود را به آنها نشان دهیم و نشریه کاغذی یکی از راههای نشان دادن این جدیت است.