سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه طرحهای داوود شهیدی، طراح و کاریکاتوریست با عنوان "جامعه" در گالری ممیز خانه هنرمندان ایران برپاست. شهیدی در گفتوگو با هنرآنلاین با اشاره به انتشار آثار خود در روزنامه جامعه گفت: نسل جوانی که در دهه ۵۰ و ۶۰ بالیدند و در دانشگاههای مختلف درس خوانده و به کمال فکری رسیدند، احساس کردند حرفهای زیادی برای گفتن دارند که میخواهند در محدوده قانون و جامعه مدنی آنها را بیان کنند. چنین تلاش قابل احترامی در یک روزنامه به نام "جامعه" شروع شد و توسط تعدادی روزنامهنگار و افراد بسیار شجاع و با ایمان و پر امید، روزنامهای به وجود آمد که علاوه بر زیباییهای فراوان، بالاترین سطح تیراژ روزنامه در تاریخ مطبوعات ایران را نیز به دست آورد. این روزنامه به روشی قانونمند معتقد به آزادی بیان بود و این موضوع از نظر اخلاقی برای من اهمیت زیادی داشت و باعث افتخار است که عضوی از آن روزنامه بودم.
شهیدی ادامه داد: نقش من در روزنامه این بود که مطالب و مقالاتی که به من ارائه میشد را در همان لحظه به طنز گرافیک تبدیل کنم و باید طرحهایی به وجود میآوردم که با ساختمانبندی و ارزشهای بصری که در صفحهآرایی روزنامه شکل گرفته بود، هماهنگی داشته باشد. طرحهایم با سرعت زیاد توسط قلم فلزی و مرکب روی کاغذ شکل میگرفت و کارم یک سادگی طبیعی داشت. خلق هنری به صورت طراحی خام، زیبایی زندگی را در خودش داشت. در این کارها تزیین وجود ندارد چون حقیقت و زندگی نیاز به تزیین ندارند. این آثار با خطوط ساده و کمپوزیسیون طبیعی سعی میکردند افکار و اندیشههایی که به تصویر آمده بودند را در روزنامه ارائه دهند.
او با بیان اینکه ۲۵۰ اثر در این مجموعه به نمایش درآمده است، افزود: این آثار از نظر من آنقدر محترم هستند که آنها را برای فروش نگذاشته و به عنوان آرشیوی از تاریخ معاصر ایران نزد خود نگه میدارم. روزنامه جامعه علاوه بر اینکه کوششی تاریخی برای دموکراسی و آزادی بیان بود، در عین حال فصل تازهای هم در ارائه طنز گرافیک و طراحی مطبوعاتی آغاز کرد. این آثار، اسناد معتبر بازمانده از یک تلاش جمعی قابل احترام برای خلق دموکراسی در ایران دهه ۷۰ است.
شهیدی ادامه داد: این طرحها بدون اتود و بسیار سریع طراحی میشدند و معمولاً همان طرح اولیه در حد کمال و قابلپذیرش بود. این مهارت را مدیون تجربه کاری خود هستم زیرا از نوجوانی مشغول طراحی بودم و در همان دوران آثار خود را به اردشیر محصص نشان دادم و او پذیرفت که آثار مرا به عنوان یک همگروه در نمایشگاه خود ارائه کند. همچنین تحصیلات معماری من این توان را برایم ایجاد کرد که هم ساختمانبندی صفحه را بفهمم و هم از نظر موضوعی جوابگوی مسائل باشم و خلقالساعه کار کردن و قرار گرفتن در ساختار صفحه را انجام دهم.
او با اشاره به طراحیهای خطی ساده و سیاه و سفید خود گفت: از نظر تاریخی وقتی به کارتون و کاریکاتور نگاه کنیم متوجه میشویم که اینها همراه با آغاز صنعت چاپ و زمانی به وجود آمدند که کلیشه و گراور به وجود آمد. این تکنیکها توانایی چاپ خط، هاشور و لکههای مشکی را داشت، بنابراین کاریکاتور با عرضه کردن خط مطرح شد و خط و طراحی نقش اول را در آن بازی میکند. مهمتر از همه اینکه خط و طراحی، زیباییشناسی جدیدی را مطرح میکند که پایهگذار گرافیک است. بعد که جلوتر آمدیم مفاهیم سرمایهداری، تجارت و کسب درآمد مطرح شد و رنگ نیز به کاریکاتورها اضافه شد، این در حالی است که این رنگ چاپی هیچ نسبتی با آن رنگ طبیعی که روی طرح اصلی وجود داشته، ندارد. ولی من به دنبال فریبندگی در هنر نیستم، بلکه در جستجوی این هستم که زیبایی را در شکل خالص و منطقی بیان کنم.
شهیدی ادامه داد: تحول اجتماعی و تکنولوژیک یک تکان و تغییر عمده به جهان بشری داده و یک زیباییشناسی جدید را خلق کرده است. وقتی هنر به میان مردم میآید و دیگر منحصر به حجرهها و معابد نیست، تبدیل به این میشود که در لحظه با هنر اظهارنظر کنید و در مورد اتفاقاتی که در اطراف شما میافتد نظر دهید. در این زمان است که خط همراه با طنز به کار میآید و زیبایی خودش را خلق میکند. کمال زیبایی در قالب طراحی خطی، دیدگاه هنرمند را ارائه میدهد، اما اگر این طراحی را به یک تابلوی نقاشی تبدیل کنید همه ارزشهای آن از بین میرود. بنابراین حقیقت در خلاصهترین شکل خودش بیان میشود و تأثیر اجتماعی و هنری دارد.
او درباره اینکه آیا مخاطبان نسل جدید میتوانند با آثار چند دهه گذشته او ارتباط برقرار کنند یا نه، گفت: در این آثار خواستههای مطرحشده است که هنوز هم مورد توجه مردم است. عدالت، آزادی بیان، مخالفت با سانسور، مخالفت با انحصارگرایی، علاقه به گفتگو، نمایش یک چهره روحافزا از مذهب و... تمام چیزهایی است که مورد مطالبه مردم است. به همین دلیل مخاطبی که در زمان خلق این آثار هنوز به دنیا نیامده بود هم وقتی به آنها نگاه میکند احساس میکند دردها و مشکلات روحی او بیان شده است. این کارها به مباحثی میپردازد که در انسان امروز وطن ما وجود دارد و به همین دلیل کارها با نسل جوانی که آن زمان متولد نشده بود غریبه نیست.
نمایشگاه طرحهای داوود شهیدی تا 12 شهریورماه در گالری ممیز خانه هنرمندان ایران به نشانی خیابان طالقانی، خیابان موسوی شمالی(فرصت)، ضلع جنوبی باغ هنر برپاست.